SİGORTA ACENTELERİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR ETKİNLİĞİNİN SAĞLANMASI

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 2, 85 - 100, 01.04.2018

Hüseyin Demirci Faris Kocaman

Öz

Ülkemiz ve dünyadaki ekonomik dalgalanmalar ve değişiklikler sebebiyle

şirketlerin güçlü kontrol mekanizmaları kurma isteği, hızlı büyüyen şirketlerin

büyümlerini istikrarlı ve sürdürülebilir hale getirme gayreti ve kurumsallaşma

çabaları iç kontrol sisteminin kurulmasını bir ihtiyaç haline getirmiştir. Türkiye

Sigorta Birliği’nin verilerine göre 2017 yılında sigortacılık sektörü %14,9’luk

bir büyüme gerçekleştirmiştir. Ülkemizdeki sigortacılık faaliyetlerinin %64,2’si

sigorta acenteleri üzerinden yapılmaktadır. Sigortacılık sektöründeki büyümenin

istikrarlı ve sürdürülebilir olması için sigorta acentelerinin kendi iç kontrol

sistemlerini kurması ve sürdürülebilir etkinliğini sağlaması kritik öneme sahiptir.

Bu çalışmada, Türkiye’nin 200 farklı noktasında faaliyet gösteren bir sigorta

acentesinde mülakat ve gözlem yöntemi kullanılarak sigorta acentelerinde iç

kontrol sistemi ve sürdürülebilir etkinliğinin sağlanması konusu araştırılmıştır.

Araştırmaya konu olan sigorta acentesi prim üretimi, personel adedi, satış

kanalı dağılımı ve organizasyon yapısı olarak Türkiye’nin en büyük sigorta

acentelerinden birisidir. Sigorta acentelerinin araştırma yapılan sigorta acentesi ile

benzer yapıda olması, sigorta acentelerinde iç kontrol sistemlerinin kurulmasının

zorunlu olmaması, araştırma yapılan sigorta acentesinin büyüklüğü ve sigortacılık

sektöründeki riskler göz önüne alındığında araştırma yapılan sigorta acentesindeki

bulgular ve beklentiler sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren diğer acenteler

için bilimsel veri niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

Sigorta, İç Kontrol Sistemi, Acente, İnsan Kaynakları, Kurumsallaşma, İç Denetim

Kaynakça

• Özbolat, M.(2006). Temel Sigortacılık, Seçkin Yayınları, Ankara: s.25. Resmi Gazete, 26.12.2007 gün ve 26738 sayılı nüsha. Oksay, S. ve Özşar. B. (2006). Avrupa Birliği’nde Sigorta Aracıları Sigorta Aracılığına İlişkin 2002/92/EC Sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi, Sigorta Araştırma ve İnceleme Yayınları-8, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği, İstanbul, s.22-23. Saltık, N. (2007). “İç Kontrol Standartları”, Bütçe Dünyası Dergisi, 2(26), 58-69. Hepworth, N. (2003). Audit and Control, CEF Conferance, Slovenia, 2003, CİPFA, UK. O’Regan, D. (2004). Auditor’s Dictionary, Term, Concepts, Processes, and Regulations, John Wiley and Sons. Inc., USA. Alikadıoğulları, A. (2011). Türkiye’de Mali Reform Kapsamında İç Kontrol Sistemi Uygulaması Maliye Bakanlığı Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Demirbaş, M. (2005). “İç Kontrol ve İç Denetim Faaliyetlerinin Kapsamında Meydana Gelen Değişimler”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s.7, s.170. Pickett, S. (2005). The Essential Handbook Of Internal Audıtıng, John Wiley & Sons, Ltd., England. Yılancı, M., Yıldız, B. ve Kiracı, M. (2012). Muhasebe Denetimi, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2473, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1444, Eskişehir, s91. COSO. “Guidance on Monitoring Internal Control Systems”, 2009: 1. Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği, https://www.tsb.org. tr/ 26.10.2017 15:36 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Sigortacılık Müdürlüğü, http://www. sigortacilik.gov.tr/ 28.10.2017 22:38 Marşap, B. (2007). “Sigorta İşletmelerinin Sigorta Muhasebe Sistemi ve Muhasebe Standartları Açısından Değerlendirilmesi”, MÖDAV Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1. Duygulu, E. (2006). “Türkiye’de Sigorta İşletmeleri ve Sigorta İşletmelerini Mali Durumlarına Genel Bir Bakış”, Sigorta Araştırmaları Dergisi, Sayı: 2. Ramamootri, S. “Internal Auditing: History, Evolution, and Prospects”, Chapter 1; 2003, Florida (https://na.theiia.org/iiarf/Public Documents/Chapter 1 Internal Auditing History Evolution and Prospects.pdf), (17.09.2015)