ÇOCUK OLARAK SAVAŞA TANIK OLMAK: KAPO FİLMİ ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 4, 95 - 112, 01.10.2018

İpek Gürkan

Öz

Sinema, soyut düşüncelerin somut imgeler olarak algılanmasına yardımcı
olabilecek kavramlar üretir. Bu kavramlardan biri de “tanıklık”tır. Sinemada
savaşa tanıklığın temsili, imgelerle ortaya konmaktadır. Tanıklık sinema
aracılığıyla imgeleşmektedir. Bu makalede; klasik anlatı sinemasının bir örneği
olarak Kapo filminde “çocuk olarak savaşa tanık olma”nın, hangi imgelerle
ve nasıl yaratıldığına odaklanmaktadır. Çocuk olarak savaşa tanık olmanın
film anlatısı ile arasında nasıl bir ilişki olduğu ve savaşa tanıklığın “tarihsel ve
politik” analizini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda Kapo filmi
anlambilimsel yöntemle ele alınmaktadır. Filmsel anlam, sinemanın ve felsefenin
yardımıyla yarattığı bazı kavramlara başvurularak ortaya çıkarılmaktadır. İkinci
Dünya Savaşı sonrası sinema ve felsefe ilişkisini ele alan Fransız düşünür Gilles
Deleuze’ün yarattığı kavramlar filmin imgelerini anlamlandırmada yardımcı
olmaktadır. Makalenin amacı, Kapo filminde çocuk-tanık karakter Nicole’ün
savaşa tanıklığının hangi imgelerle nasıl yaratıldığını göstermektir. Makalenin
sonucunda film anlatısının “savaşa tanık olarak çocuk”luğu inşa etmede
belirleyici olduğu ve filmin çocuk karakteri Nicole’ü “bir yetişkin” olarak ele
aldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İkinci Dünya Savaşı Filmleri, Savaş, Çocukluk, Film-felsefe, Toplama Kampı

Kaynakça

• Amêry, J. (2015). Suç ve Kefaretin Ötesinde, (C. Ener, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları. Ariês, P. (1962). Centuries of Chilhood, Robert Baldick (çev.). New York. Baker, U. (2012). Beyin Ekran. İstanbul: Birikim. Berktay, F. (2012). Dünyayı Bugünde Sevmek. İstanbul: Metis. Badiou, A. (2013). Başka Bir Estetik. Aziz Ufuk Kılıç (çev.). İstanbul: Metis. Bonitzer, P. (1995). Bakış ve Ses. İzzet Yaşar, (çev.). İstanbul: Yapı Kredi. Daney, Sergey (1992).“The Tracking Shot in Kapo”. Sense of Cinema. Şubat, Sayı:30. Daney, S. (1992). “The Tracking Shot in Kapo”, Sense of Cinema, Şubat, (30). (Çevrimiçi), http://sensesofcinema.com/2004/feature-articles/kapo_daney/,17 Haziran 2017. Deleuze, G. (1997). Cinema II: The Time-Image, (R. C. Hugh Tomlinson, Çev.) Minneapolis: University of Minnesota Press. Deleuze, G. (2014). Sinema I – Hareket-İmge. Soner Özdemir (çev.). İstanbul: Norgunk. Frampton, D. (2013). Filmozofi. Cem Soydemir (çev.). İstanbul: Metis. Gander, M. J. & Gardiner, H. W. (2015). Çocuk ve Ergen Gelişimi. Nermin Çelen, & Ali Dönmez vd. (çev.). İstanbul: İmge. Gêlis, J. (2007). Çocuğun Bireyselleşmesi, P. Ariês , & G. Duby içinde, Özel Hayatın Tarihi 3. Devrim Çetinkasap, (çev.). İstanbul: Yapı Kredi. 339-359. Gürdal, A. D. (2013). “Sosyolojinin İhmal Edilen Kategorisi Çocuklar Üzerinden Çocukluk”. “İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. Sayı:4:1- 26. Jullier, L. & Leveratto, J. -M. (2016). “The Story of a Myth : The Tracking Shot in Kapò or the Making of French Film Ideology”. Mise au Point. Sayı:8:(s.y.). Kuipers, H. (2017).“Those Who Feel the Fire Burning: Drone Perception and the Aesthetico-Political Image”. Krisis: Journal for Contemporary Philosophy Sayı:1:32-41. Levi, P. (2013). Bunlar da mı İnsan, (Z. Selimoğlu, Çev.) İstanbul: Can Yayınları. Levi, P. (2015). Boğulanlar Kurtulanlar, Kemal. Atakay, (çev.). İstanbul: Can Yayınları. Said, E., Pontecorvo, G. (2000). “The Dictatorship of Truth: An Interview with Gillo Pontecorvo”. Cinéaste, 25(2):24-25. Sütçü, Ö. (2005). Gilles Deleuze’de İmge Hareketi Olarak Sinema Felsefesi. İstanbul: Es. Yetişkin, E. (2011). “Sinematografik Düşünebilmek: Deleuze’ün Sinema Yaklaşımına Giriş”. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Sayı:40:123- 141.