CANLI VARLIKLARIN TMS-41 KAPSAMINDA TEK DÜZEN HESAP PLANINDA MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 1, 39 - 65, 01.01.2019

Abdulhalim Öztürk Gülümser Ünkaya

Öz

Tarım sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin, karşılaşmış olduğu diğer
sorunların yanında, ayrıca bir de muhasebe sorunu vardır. Çalışmanın ilerleyen
bölümlerinde tarımsal muhasebe sorununun nasıl ortaya çıktığı ve çözümü
geniş olarak tartışılacaktır. Tarım işletmelerinin muhasebe sorunu küreselleşme
olgusunun varlığı dikkate alınarak çözümlenmeye çalışılmış ve muhasebe ile
ilgili uluslararası kurumlar tarafından oluşturulan muhasebe standartları, bu
işletmelerde de uygulanmaya başlanmıştır. Çalışmamızda, TMS-41 Tarımsal
Faaliyetler Standardını, ülkemizde var olan Tekdüzen Hesap Planını kullanarak
bir hayvancılık işletmesinin tarımsal üretimine uygulayıp ortaya çıkan sonuçları
değerlendireceğiz. Uygulamamızda, akademisyenlerce Tekdüzen Hesap
Planına eklenmesi önerilen hesap grupları ve bu gruplar içerisindeki hesaplar,
öneri olmanın ötesine taşınmış, profesyonel muhasebe programı olan Zenom
Programına bu hesap grupları eklenmiştir. Etlik kuzu üreten işletmenin yevmiye
kayıtları eklenme yapılmış, Tekdüzen Hesap Planı ile yapılmış, yevmiye
kayıtlarından canlı varlıklar ile ilgili olanlar sunulmuştur. Bize göre TMS-
41 Standardı, Tekdüzen Hesap Planının alternatifi değildir. Bu durum diğer
Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları için de geçerlidir. Yapılması
gereken, mevcut hesap planına standartlara uygun hesapların eklenmesi ve vergi
kanunlarında gerekli değişikliklerin yapılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Tarım Muhasebesi, Canlı Varlıklar, TMS 41

Kaynakça

• Aslan, E. (2017), Türkiye Ekonomisi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa. Ataman, Ü. (2013), Genel Muhasebe Cilt I, Türkmen Kitabevi, İstanbul. Çetin, B. (2013), Uygulamalı Tarım Ekonomisi, Nobel Dağıtım, Ankara. Çetin, B. ve Tipi, T. (2011), Tarım Muhasebesi, Nobel Dağıtım, Ankara. Gökgöz, A. (2013), Günümüzde Pazarlamanın Temelleri, Optimist Yayınları, İstanbul. Örten, R. ve Diğerleri, (2012), Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları, Gazi Kitabevi, Ankara. Sevilengül, O. (2000), Genel Muhasebe, Gazi Kitabevi, Ankara. Makaleler Akdoğan, N. ve Sevilengül, O. (2007), Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyum İçin Tekdüzen Hesap Planında Yapılması Gereken Değişiklikler, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 84, 29-70. Bayrı, O. (2010), Tekdüzen Muhasebe Sistemine ve Türkiye Muhasebe-Finansal Raporlama Standartlarına Göre Bilançonun Biçimsel Yapısı, Kapsamı ve İçeriğinin Karşılaştırmalı Analizi, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 98, 89 -116. Dursun, G.D. ve Birdal, İ. (2011), Krizlerin Tahmin Edilebilirliği: 2008 Krizi Örneği, İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, Yıl: 22, Sayı: 70, 63-74. Dursun, G.D. ve Kablan, A. (2017), Sigorta Şirketlerinde Karşılıklar ve Muhasebeleştirilmesi, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 12. Çankaya, F. (2007), Uluslararası Muhasebe Uyumunun Ölçülmesine Yönelik Bir Uygulama: Rusya, Çin ve Türkiye Karşılaştırması, ZKÜ SBE Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 6, 127-148. Çelik, Y. (2014), Türkiye’de Tarım İşletmelerinde Farklı Muhasebe Sistemlerine Göre Hesaplama Yöntemleri, Tarım Ekonomisi Dergisi, 2014: 20 (1), 41-52. Gökgöz, A. (2012), Tarımsal Faaliyetlerde Gerçeğe Uygun Değerin Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4/4 2012, 95-108. Güneş, R, Durmuş, A.F. ve Solak, B. (2012), Küreselleşmenin Muhasebe Uygulamalarına Etkisi, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, 57-65. Okutmuş, E. ve Kural, U. (2015), Bir Tarım İşletmesinde Canlı Varlıkların Muhasebeleştirilmesi, S.Ü. İİBF Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 29, 253-281. Tağraf, H. (2002), Küreselleşme Süreci ve Çokuluslu İşletmelerin Küreselleşme Sürecine Etkisi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, 33-47. Tezler Öcal, D. (2016), 41 nolu Türkiye Muhasebe Standardı, Vergi Usul Kanunu ve Tekdüzen Hesap Planı Açısından Küçük ve Büyükbaş Canlı Varlıkların Muhasebeleştirilmesi ve Değerleme İşlemi, Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırklareli. Ünlü, A. (2016), Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Muhasebe İşlemlerinin Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve 41 nolu Türkiye Muhasebe Standardı (TMS-41) Çerçevesinde İncelenmesi: 100 İneklik Bir İşletme Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yozgat.