İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ UYGULAMALARINDA SENSÖR KULLANIMININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 1, 41 - 53, 01.01.2020

Süleyman Şimşek Serkan Ağseren Hatice Şimşek

Öz

Dünyada ve ülkemizde oluşan iş kazaları incelendiği zaman, kazaların yaklaşık
%88‘inin “tehlikeli hareket”, %10’unun “tehlikeli durum” ve %2’sinin de
sebebi bilinmeyen durumlardan meydana geldiği görülmektedir. Güvenlik
kültürü, tasarımda güvenlik, toplu veya kişisel koruyucu önlemler ile ilgili
çalışmalar ülkemizde başlamış ama yeterli seviyeye getirilememiştir. Uzun
vadede çalışmalarda, Avrupa standartlarına ulaşılsa dahi, tehlikeli hareketler ile
ilgili kazalar, sistematik önlemler almadan yeterli seviyeye getirilemeyecektir.
Bu sistemler çalışanların hatayı yapmayacak veya bazı hatalarını otomatik
olarak durduracak şekilde tasarlanmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarında
dokunmatik sensörler, gaz sensörleri vb. birçok sensör farklı sektörlerde
kullanılmaktadır. Ancak ülkemizde ikinci el makine kullanımı çok fazla
olduğundan dolayı sensörler etkin olarak kullanılamamaktadır. Eskiden büyük
maliyetli olan sensörler günümüz şartlarında çok daha uygun maliyetlerde imal
edilmektedir. Çok hızlı şekilde gelişen teknoloji, bu tarz uygulamalara kolaylık
sağlamaktadır. Ayrıca endüstri 4.0 ile beraber bu tip kullanımların yaygınlaşacağı
öngörülmektedir. Bu çalışmada 5x5 L tipi matris yöntemiyle örnek bir vaka
incelenerek iş sağlığı güvenliği değerlendirmeleri yapılmış, kaza sonrası yapılan
risk analizinde sensörlerin kullanımıyla iş kazası oluşma ihtimali %75 oranında
düşürülmüştür. Zaman içerisinde diğer preslerde ve benzeri makinelerde yapılan
uygulamalar vasıtasıyla kazalar minimize edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş kazaları, Önlemler, Maliyet, Sensörler

Kaynakça

• Alıç, E., Kaşka, Ö., & Bor, O. (2019) “Nem ölçerlerin endüstrideki yeri” Teknik Bilimler Dergisi, 9(1), 8-16. Altın, E., & Demirel, S. (2016) “Kizil ötesi sensörlerin sağlik alanindaki uygulamalari” İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 4(2), 1-16. Ceylan, H. (2011) “Türkiye’deki iş kazalarının genel görünümü ve gelişmiş ülkelerle kıyaslanması” Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 3(2), 18-24. ÇASGEM. (2017), Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği algısı. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi. Elektrikde. (2018), Sensör nedir? Sensörlerin kullanım alanlarına göre çeşitleri. www.elektrikde.com/sensor-nedir-sensorlerin-kullanim-alanlarina-gore-cesitleri (Erişim tarihi: 30.04.2019). Işık, A. F. (2013), Sensör çeşitleri, robotik alanda kullanılan sensörler ve FSR sensör uygulaması, Balıkesir:Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). MEB. (2012), Sensörler ve transdüserler. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı. Naghavi K, Z., Mortazavi, S. B., Asilian M, H., & Hajizadeh, E. (2019) “Exploring the Contributory Factors of Confined Space Accidents Using Accident Investigation Reports and Semistructured Interviews” Safety and Health at Work, 1-9. Özkiliç, Ö. (2005), İş Sağliği ve Güvenliği, Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri. Ankara: TİSK Yayınları. Şimsek, H., Saygın, H., Şimsek, S., & Özel, K. (2018) “At Energy Transport Lınes Occupatıonal Health And Safety Practıces And ıts Evaluatıon” 4th Anatolian Energy Symposium with International Participation, 196, 1397-1404. Şimşek, S., Şimşek, H., Titirinli, E., & Özel, K. (2018) “Elektrikli çalışmalarda iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları” 4. Anadolu Enerji Sempozyumu, 2268-2268. www.schmersal.net. (Erişim tarihi: 30.04.2019). www.sgk.gov.tr. (Erişim tarihi: 30.04.2019). Yumurtacı, M., & Yabanova, İ. (2018) “Sıvı seviye sensörlerinin incelenmesi ve su seviyesi ölçümü uygulaması” Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18(1), 201-207.