Lise Coğrafya Öğretmenlerinin Mekân Bilinci ve Yurttaşlık Bilinci Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 19 - 42, 20.04.2018

Uğur Tekin Senar Devrim Sarp

Öz

Mekân bilinci, bireyde mekâna yönelik olarak oluşan algıların bütünü; yurttaşlık bilinci ise bir toplum veya ülkeye dahil olma sonrasında, yönetime katılma, bir parçası olduğu toplumu savunma, onu daha fazla kalkındırmaya özen gösterme yetisi olarak tanımlanabilir. Bu araştırma, Lise Coğrafya öğretmenlerinin mekân bilinci ve yurttaşlık bilinci düzeyleri ile bu ikisi arasındaki ilişkiyi ve ayrıca bu iki bilinç düzeyinin bazı sosyo-demografik değişkenlere göre istatistiksel açıdan anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; Lise Coğrafya öğretmenlerinin genel mekân bilinci düzeyleri ‘yüksek’, genel yurttaşlık bilinci düzeyleri ise ‘çok yüksek’tir. Lise Coğrafya öğretmenlerinin mekân bilinci ile yurttaşlık bilinci arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuş olup; mekân bilinci yüksek olan Lise Coğrafya öğretmenlerin yurttaşlık bilinci de yüksek; mekân bilinci düşük olan Lise Coğrafya öğretmenlerinin yurttaşlık bilinci de düşüktür.

Anahtar Kelimeler

Lise coğrafya öğretmenleri, Mekân bilinci, Yurttaşlık bilinci

Kaynakça

• Aktolga, M.R. (2015). “Stratejik Derinliğin” Derinliği. Alındığı tarih: 21.03.2018, adres: https://www.kuyerel.org/yazarlar/munirramazan-aktolga/stratejik-derinligin-derinligi Antakyalıoğlu, Z. (2013). Roman Kuramına Giriş. Sanat ve Kuram Dizisi: 36. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Arıcı, O. (2001). Mekânın Algılanmasını Belirleyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Mimar Sinan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Aytaç, Ö. (2006). Mekân(ın) Sosyolojisi: Toplumsalın Yeniden Kuruluşu. E. Eğribel ve U. Özcan (Ed.). Sosyoloji ve Coğrafya. İstanbul: Kızılelma Yayıncılık, ss. 876-896. Ayvaz, A. (2007). Çocukların Sanal Ortamlarda Nasıl Mekânlar Tasarladıklarının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Baz, İ. (2013). İnsanın Zaman ve Mekânla İlişkisi Bağlamında. İçinde Uluslararası Hz. Nuh ve Cudi Dağı Sempozyumu (27-19 Eylül) (ss. 286–290). Şırnak: Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Alındığı tarih: 03.04.2018, adres: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ sirnakifd/article/download/5000109778/5000102109 Binark, M. ve Mine Gencel-Bek, M. (2010), Eleştirel Medya Okuryazarlığı: Kuramsal Yaklaşımlar ve Uygulamalar. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık. Dorio, J.N. (2016). The Struggle for “Bread, Freedom, and Social Justice”: (Re)Imagining Citizenship(s) and University Citizenship Education in Egypt. Doctoral thesis, University of California, Los Angeles. Duman, U. (2014). Cumhuriyetin Yurttaşlık Oluşturma Politikaları (Milli Eğitim Şuraları). Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ. Fığlalı Taşkın, A. (2008). Developing A Scale of Citizenship Perceptions in Terms of Rights and Duties in Contemporary Turkey. Master thesis. The Graduate School of Social Science Institute of Middle East Technical University, Ankara, Turkey. Gavez, A.D. (2001). Toward a Philosophy of Democratic Citizenship Education. The Case of Peru: From Critique to Alternatives. Master thesis, Department of Theory and Poilcy Studies in Education, Ontario Institute for Studies in Education of the University of Toronto, Canada. Alındığı tarih: 12.02.2018, adres: https://tspace. library.utoronto.ca/bitstream/1807/15677/1/MQ63232.pdf Harvey, D. (2012). Sermayenin Mekânları (çev. B. Kıcır, D. Koç, K. Tanrıyar, S. Yüksel). 1. Baskı. İstanbul: Sel Yayınları. Karaduman, S. (2015). The Role of Critical Media Literacy in Further Development of Consciousness of Citizenship. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 174, 3039–3043. Alındığı tarih: 25.04.2018, adres: http://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.1095 Moore, S. (2013). Taking Up Space: Anthropology and embodied protest. Radical Anthropology, 7, 6–16. Alındığı tarih: 02.02.2018, adres: http://doi.org/10.1215/00382876-1382357 O’Toole, P. (2010). Locating space in qualitative research: questioning culture through the corporeal. In M. Savin-Baden and C. H. Major (Eds.), New Approaches the Qualitative Research: Wisdon and Uncertainty. London: Routledge. Özen, A. (2004). Sanal Ortamlarda Mekânsal Okuma Parametreleri ve Sanal Müzeler. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Quilty, A. (2010). Special species of space: Making room for geography within education an inter-disciplinary conceptual exploration. Doctoral thesis. NUI Maynooth Faculty of Social Sciences, Dublin, Ireland. Smith, N. (2014). Uneven Development: Nature, Capital, and the Production of Space. Alındığı tarih: 28.02.2018, adres: http://doi. org/10.1007/s13398-014-0173-7.2 Soja, E.W. (2005). Borders Unbound. In H. van Houtum, O. Kramsch, and W. Zierhofer (Eds.), B/ordering Space (pp. 33–46). Soja, E.W. (1989). Postmodern Geographies: The Reassertion of Space in Critical Social Theory. New York: Verso. Song, L. (2017). The Asian Water Crisis (II): Water Systems, Water Keepers and Consciousness of Citizenship – A Case Study Based on Beijing River System. In Duke Kunshan conference on Environmental Humanities in Asia: Environmental Justice and Sustainable Citizenship (May 22-24). Duke Global Asia Initiative and Duke Kunshan University. Şahbudak, E. (2010). Yurttaşlık Bilinci: C.Ü. Öğretim Üyeleri Örneğinde. Doktora Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas. Tanör, B. (1994). Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu. İstanbul: BDS Yayınları. Tezcan, F. (2015). Kentsel Mekânda Ayrışma BağlamındaTokı̇ Evlerı̇nde Yaşam Bı̇çı̇mı̇: Antalya Döşemealtı Örneğı̇. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya. Ünal, Ş. (1995). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. Ankara: TBMM Basımevi Müdürlüğü. Ünlü, S. (2014). Küreselleşen Dünyada Yeni Kentsel Kurgular: “Stüdyo Dairelerde Yaşam”. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Yılmaz, G. (2010). Çocukta Mekân Algısının Gelı̇şı̇mı̇nde Masalın Etkisi/ Önemi. Yök. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.