İlköğretim 6., 7. ve 8. Sınıflarda Okutulan Türkçe Ders Kitaplarındaki “Atatürk” Temalı Metinlerde Kullanılan Niteleme Sıfatlarının Karşılaştırmalı İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 13 - 26, 20.10.2017

Ahsen Karakaş

Öz

İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıflarda okutulan Türkçe ders kitaplarındaki “Atatürk” teması altında beşer metin olmak üzere toplam on beş metin yer almaktadır. Bu çalışmada söz konusu metinlerde geçen niteleme sıfatları kullanıldıkları adlarla birlikte belirlenmiştir. Belirlenen niteleme sıfatlarının sınıflara göre, ayrı ayrı hangi sıklıklarda kullanıldıkları, nasıl kullanım gelişimleri gösterdikleri, metinlerin edebi metin olmaları bakımından sıfatların gerçek ve mecaz anlam kullanımları belirlenmeye çalışılmıştır. Sıfatlar, adlarla anlatılmaya çalışılan nesnel dünyaya ait unsurların özelliklerini anlatmak için kullanıldıklarından çok önemlidir. Türkçenin niteleme sıfatları, Türkçenin söz varlığı içerisinde önemli bir yer oluşturmaktadır. Türkçe kullanımdaki gelişmişlik bu sözcükleri hem konuşucu ve yazıcı olarak hem de dinleyici ve okuyucu olarak dil edimselliği esnasında en verimli düzeyde kullanmayla doğrudan ilişkilidir. Bu çalışmada Türkçe ders kitaplarında kullanılan bu metinlerde yer alan niteleme sıfatlarının kullanımsal özellikleri ilköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin Türkçe söz varlıkları bakımından gelişimlerine ne ölçüde katkıda bulundukları değerlendirilmeye çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Türkçe ders kitapları, Niteleme sıfatları, Türkçenin söz varlığı

Kaynakça

• Aksan, D. (2015). Her Yönüyle Dil, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları. Çeçen, M. A. (2007). Kelime Hazinesinin Geliştirilmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar, Journal of Turkish Linguistics 1, p. 116137, Ankara. Çotuksöken, Y. (2014). Uygulamalı Türk Dili, Papatya Yayıncılık, İstanbul. Erden, M., Akman, Y. (2008). Eğitim Psikolojisi, Ankara, Arkadaş Yayınevi. Ergin, M. (2009). Türk Dil Bilgisi, İstanbul, Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım. Erkman-Akerson, F., Ozil, Ş. (2015). Türkçede Niteleme Sıfat İşlevli Yan Tümceler, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları. Ertem, İ. S., Akyüz Aru, S. (2014). Türkçe Ders Kitaplarında Kelime Hazinesini Geliştirmeye Yönelik Planlamanın İncelenmesi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/3 Winter 2014, p. 675-694. Göçer, A. (2009). Türkçe Eğitiminde Öğrencilerin Söz Varlığını Geliştirme Etkinlikleri ve Sözlük Kullanımı, Internetional Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/4, p. 1026. Güven, A. Z., Halat, S., Bal, M. (2014). Ortaokul 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Metinsellik Ölçütleri Açısından İncelenmesi, International Journal of Language Academy, Volume 2/3, p. 208-231. Harman, G., Çelikler, D. (2012). Eğitimde Hazır Bulunuşluğun Önemi Üzerine Bir Derleme Çalışması, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Ağustos 2012 Cilt 1 Sayı 3, s. 147-156. Huber, E. (2008), Dilbilimine Giriş, İstanbul, Multilingual Yabancı Dil Yayınları. İnanç, B. Y., Bilgin, M., Atıcı, M. K. (2013). Gelişim Psikolojisi, Ankara, Pegem Yayınları. İşcan, A. (2011). Anlam Bilgisi Konularının Öğretimi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/2 Spring 2011, p. 503-522. İşeri, K. (2007). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitabının İlköğretim Türkçe Programının Amaçlarına Uygunluğunun Değerlendirilmesi, Dil Dergisi, Sayı: 136, Ankara. Kaplan, F. (2015). İlköğretim Türkçe 6 Ders Kitabı, Ankara, Öğün Yayınları. Karpuz, H. Ö., (2013). Anadili Eğitimi, Anadiliyle Eğitim ve Resmi Dil ile İlgili Tartışmalar ve Dilbilimsel Yaklaşım Sorunları, https://www. academia.edu/13273993. MEB (2015). Türkçe Dersi 1-8. Sınıflar Öğretim Programı, Ankara. Özbay, M., Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: V, Sayı: I, s. 30-45, Van. Sarbay, A. (2015). İlköğretim Türkçe 7 Ders Kitabı, İstanbul, Meram Yayıncılık. Ün, F. K. (2015). İlköğretim Türkçe 7 Ders Kitabı, Ankara, Evren Yayıncılık. Üstünova, K. (2014). Türkiye Türkçesinde Yapı Kavramı ve Söz Dizimi İncelemeleri, Bursa, Sentez Yayıncılık. Yıldız, C. (2013). Türkçe Öğretimi, Ankara, Pegem Akademi Yayınları. Yılmaz, E. (2004). Türkiye Türkçesinde Niteleme Sıfatları, İstanbul, Değişim Yayınları.