Okuma Yazmaya Öğretiminde Drama Yönteminin Kullanımına Dair İlkokul Birinci Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 165 - 188, 01.10.2018

Aylin Sözer Çapan Figen Gültekin

Öz

İlk okuma yazma öğretimi, öğrencilerin yaşam boyu geliştirerek
kullanacakları okuma yazma becerilerini edinme sürecinin ilk aşamasıdır.
Öğretimin tüm kademelerinde içeriğe uygun yöntemleri belirleyecek
profesyoneller öğretmenlerdir. Özellikle erken çocukluk döneminin son
yıllarında verilen okuma yazmaya hazırlık çalışmalarında en etkin yöntemi
belirleyecek eğitimcilerin, seçtikleri yöntem hakkındaki farkındalıkları
ve bilgi düzeyleri son derece önemlidir. Drama yöntemi problem çözme,
problemin farkına varma, ilişki kurabilme, akıl yürütme, sorgulama,
anlamlandırma gibi becerilerin geliştirilmesinde etkili olan bir yöntemdir.
Bu noktadan hareketle bu çalışmada, özellikle ilkokul birinci sınıf
öğretmenlerinin okuma yazmaya geçiş sürecinde bir yöntem olarak drama
yönteminin kullanımına dair görüşlerinin alınması sayesinde, ilköğretimin
ilk yılında yaşanan sancılı okuma yazma öğrenme deneyimine dair anlamlı
çözümler sunmanın mümkün olacağı düşünülmüştür. Bu çalışmada, ilkokul
birinci sınıf öğretmenlerinin okuma yazma öğretiminde drama yönteminin
kullanımına dair görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır ve bu bağlamda
araştırmada betimsel model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda
80 birinci sınıf öğretmeninin görüşlerine başvurulmuştur. Araştırma
verileri, öğretmen görüşlerini daha net ortaya çıkarabilmek amacıyla,
nitel araştırma yöntemlerinden yarı-yapılandırılmış görüşme yöntemiyle
toplanmıştır. Verilerin toplanmasında deşifre yöntemi kullanılmıştır.
İlkokul birinci sınıf öğretmenlerinin okuma yazma öğretiminde drama
yönteminin kullanımına dair görüşleri incelendiğinde, “Dramada Öğretmen
Önce Kendisi Uygulayarak Rol Model Olmalı” teması başlığı altında en yüksek oranda görüş bildirdikleri görülmüştür. Öğretmenler dramanın
güçlü yönüne dair çocuk açısından, “Öğrenme ve Bilgiler Kalıcı Olur”
teması başlığı altında yöntemin daha çok güçlü yönlerine dikkat çekerken,
yönteme dair diğer görüşleri sorulduğunda, “Dramayı Öğretmenler Tüm
Dersler İçin Kullanmalı” ifadesini çoğunlukla kullanmışlardır. Bu görüşler
doğrultusunda okuma yazmaya geçiş basamağı olan okul öncesi hazırlık
ve ilkokul birinci sınıfta öğretmenin model olduğu drama uygulamalarına
daha fazla olanak tanınması, ilkokullarda uygulanan eğitim içeriklerinin
aktarılmasında drama yöntemine daha fazla yer verilmesi ve çalışmamızın
zenginleştirileceği nitel ve nicel çalışmalar çoğaltılması, farklı örneklem
gruplarında demografik bilgilerle ilişkilendirilen yeni çalışmalar yapılması
yönünde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okuma, yazma, öğretmen görüşleri, drama yöntemi

Kaynakça

• Adıgüzel, H.Ö. (2006): Yaratıcı Drama Kavramı, Bileşenleri ve Aşamaları. Yaratıcı Drama Dergisi. 1(1). Altunışık, R.; Coşkun, R.; Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. (6. baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık. Akoğuz, M. (2002). İletişim Becerilerinin Geliştirilmesinde Yaratıcı Dramanın Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Andersen, C. (2000), Process Drama and Classroom İnquiry. Üçüncü Uluslararası Drama Eğitimi Araştırmaları Enstitüsü Sempozyumunda Sunulmuş Bildiri 21-25 Temmuz, Columbus, OH. Bınarbaşı, F. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Okuma ve Kütüphane Kullanma Alışkanlıklarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Binbaşıoğlu, C. (2005). İlkokuma Yazma Programı ve Öğretimi, Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programını Değerlendirme Sempozyumu. Kasım: 122-135. Büyüköztürk, Ş.; Kılıç Çakmak, E.; Akgün, Ö.E.; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Ankara: Pegem Yayınları. Damar, M. (1996). İlk okuma Yazma Öğretiminde Karşılaşılan Güçlüklerle Öğretmen Nitelikleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Dikici, H.; Koç, M.; Gündoğdu, R. (2003). Yaratıcı Dramanın Problem Çözme Becerilerine Etkisi. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 9-11 Temmuz, Malatya. Fletcher, E. B. (1997). The relationship betweenvisual – motor developmentandhandwriting in kindergartenchildren. Unpublished master thesis. Bufallo: Bufallo University. Fulford, J.; Huthings, M.; Ross A. ve Schmitz, H. (2001). İlköğretimde drama (L. Küçükahmet, H. Borçbakan, S. Karamanoğlu, S. Çev.) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Have, P. (2004). Understanding qualitative research and ethnomethodology. Sage. Kaptan, S. (1995). Bilimsel İstatistik Teknikleri. Ankara: Web Ofset Tesisleri. Kara, Y.; Çam, F. (2007). Yaratıcı Drama Yönteminin Bazı Sosyal Becerilerin Kazandırılmasına Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32: 145-155. Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları. Koç, R. (2012): Okuma Yazma Öğretimi Yöntemleri ve Ses Temelli Cümle Yöntemi, Uygulaması.” International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/4, Fall 2012, p. 2259-2268, Ankara-Turkey. Levent, T. (1999). Drama Kültürünü Oluşturmak. Eğitimde Tiyatroda Yaratıcı Drama. Çağdaş Drama Derneği Bülteni 2: 7-9. Metin, G. G. (1999). Dramanın 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Duygusal Gelişimlerine Etkisinin İncelenmesi. İstanbul: M. Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Miles, M. B.; Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. sage. Mills, C.W. (2003). The sociological data analysis. London: Oxford University Press. Okvuran, A. (2000). Yaratıcı Dramaya Yönelik Tutumlar. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. Okvuran, A. (2003). Çağdaş İnsanı Yaratmada Yaratıcı Drama Eğitiminin Önemi ve Empatik Beceri Empatik Eğilim Düzeylerine Etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Aktaran: Adıgüzel. H.Ö. (2002). Yaratıcı Drama/1985-1995/Yazılar. (1. cilt.). Ankara: Naturel Kitap Yayıncılık. Öz, F. (2011). Uygulamalı İlk okuma Yazma Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık. Ranweiler, L.W. (2004). Preschool readers and writters early literacy for strategies. Michigan: High Scope Press. San, İ. (1990). Eğitimde Yaratıcı Drama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 23(2): 573-582. San, İ. (2006). Tiyatroya Rağmen Yaratıcı Drama. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(1): 6-15. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/ydrama/ issue/23799/253625 Selimhocaoğlu, A. (2004 Temmuz). Drama ve İlköğretimde Dramanın Önemi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya. Şahin, A. (2007). Yaratıcı Drama Yöntemiyle Anne-Baba Eğitimi Uygulama Rehberi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Üstündağ, T. (1997). Vatandaşlık ve İnsan Haklan Eğitimi Dersinin Öğretiminde Yaratıcı Dramanın Erişiye ve Derse Yönelik Öğrenci Tutumlarına Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Üstündağ, T. (2002). Yaratıcı Drama Öğretmenimin Günlüğü. Ankara: Pegem Yayınları. Yaşar M.; Ömeroğlu,T. (1999) Okulöncesi Eğitimde Drama Uygulamaları. Gazi Üniversitesi Anaokulu/Anasınıfı Öğretmeni El Kitabı, Rehber Kitaplar Dizisi, İstanbul: Ya-Pa Yayınları. Yıldırım, A.; H. Şimşek. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldırım, A.; Şimşek, H. (2001). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.