Robotik ve Kodlama Eğitiminin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcı Düşünme Becerilerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 247 - 274, 01.10.2020

İsmail Haymana Dilek Özalp

Öz

Bireylerin geleceği yaratıcı çocuklara ve çocukların yaratıcılığını mümkün kılan özgün eğitim
içeriğine bağlıdır. Toplumların sahip oldukları orijinal ve üstün yapıtlar yaratıcı düşünceye
sahip insanların yarattığı yapıtlardır. Her toplum için en önemli eğitim sorunu yaratıcı
niteliklere sahip çocukları erken belirlemek ve bireylerde yaratıcı düşünceyi oluşturup
geliştirmektir. Çağımızda bunun için bazı uygulamalar mevcutken bu konuda araştırmalar
halen devam etmektedir. Kodlama eğitimi de bunlardan biridir. Öğrenciler kodlamayı
mühendis, bilim adamı olmak için öğrenmemeli, kodlamanın gerekliliğini anlamaları ve
içerisinde bulunduğu teknoloji çağına ayak uydurarak üretken olmaları gerekmektedir.
Bu çalışmada robotik ve kodlama eğitiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yaratıcı düşünme
becerilerine etkisi incelenmiştir. Öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel deseni olan bu
araştırmada Torrance Yaratıcı Düşünme Testleri ölçeğinin A ve B Yaratıcı Düşünme formları
kullanılmıştır. A ve B formları sözel form toplam yaratıcılık, şekilsel form toplam yaratıcılık
puanları ve bu yaratıcılık puanlarının alt boyutları açısından değerlendirilmiştir. Deney ve
kontrol grubunda 15’er öğrenci yer almıştır. Veri analizi sonucunda deney grubunun şekilsel
form toplam yaratıcılık kategorisinde kontrol grubuna göre genel olarak daha yüksek puan
elde ettikleri ve puanları arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Sözel yaratıcılık
toplam puanlarında ise deney ve kontrol grubunun toplam puanları açısından anlamlı bir
farklılık olmadığı ancak bazı alt boyutlarında anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı düşünme, ilkokulda kodlama eğitimi, robotik kodlama

The Effects of Robotics and Coding Training on 4th Grade Students’ Creative Thinking Skills

Öz

The future of individuals depends on creative children and the original educational content
that enables children's creativity. The original and superior works that societies have are the
works created by people with creative thinking. The most important educational problem for
every society is to identify children with creative skills early and to develop creative thinking
of the individuals. While there are many applications for this in our age, the research is still
ongoing. Coding education is one of them. The consensus in the field is that students should
not learn coding to become engineers and scientists, but understand the necessity of coding,
and be productive by keeping up with the age of technology in which they are located.
In this study, the effects of robotics and coding training on 4th-grade students’ creative
thinking skills were examined. In this pre-posttest control group quasi-experimental design
study, A and B forms of the Torrance Creative Thinking Test (TCTT) were used to determine
students’ creative thinking skills. Students’ creative thinking skills were evaluated in terms of
verbal test total creativity scores, shape test total creativity scores, and sub-dimensions of
those scores. Experimental and control groups consisted of 15 students. Data analysis
indicated that the experimental group got higher scores than the control group in shape
creativity test and there were statistically significant differences between both groups. On the
other hand, there were no significant differences between experimental and control groups in
the verbal creativity total scores, but significant differences were found in some of the subdimensions
of the test.

Anahtar Kelimeler

Creative thinking, coding education in elementary education, robotic coding

Kaynakça

• Akçay, A., Karahan, E., & Türk, S. (2019). Bilgi işlemsel düşünme becerileri odaklı okul sonrası kodlama sürecinde ilkokul öğrencilerinin deneyimlerinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 4(2), 38-50.
• Aksoy, N., & Küçük Demir, B. (2019). Matematik öğretiminde dijital oyun tasarlamanın öğretmen adaylarının yaratıcılıklarına etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 147-169.
• Aslan, A. E. (2004). Torrance tests of creative thinking (Form A) nursery age level Turkish version. In 1st international pre-school education conference. İstanbul: Marmara Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği ve Yapa Kültür Yayınları.
• Aslan, A. E., & Puccio, G. (2006). Developing and testing a Turkish version of Torrance tests of creative thinking: A study of adults. Journal of Creative Behavior, 40(3), 163-178.
• Aslan, E. (1999). Adaptation of torrance test of creative thinking, ınternational conference on test adaptation proceedings. Washington D.C: George Town University.
• Aslan, E. (2001). Kavram boyutunda yaratıcılık. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 16(2), 15-22.
• Aslan, E. (2001). Torrance yaratıcı düşünce testi Türkçe versiyonu. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
• Aytekin, A., Çakır, F., Yücel, Y., & Kulaközü, İ. (2018). Geleceğe yön veren kodlama bilimi ve kodlama öğrenmede kullanılabilecek bazı yöntemler, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(5), 24-41.
• Benton, L., Hoyles, C., Kalas, I., & Noss, R. (2017). Bridging primary programming and mathematics: Some findings of design research in England. Digital Experiences in Mathematics Education, 3(2), 115–138.
• Berland, M. & Wilensky, U. (2015). Comparing virtual and physical robotics environments forsupporting complex systems and computation althinking. Journal of Science Education & Technology, 24(5), 628-647.
• Bilişim Garajı (2019). BG Döngüsü, viewed 21 August 2019, <https://bilisimgaraji.com/>. BTE Derneği (2013). Türkiye’de ilk ve ortaokullarda (ilköğretim) okutulan bilişim teknolojileri derslerinin tarihi. Viewed 12 March 2020, <http://bte.org.tr/btedernegi/ btderslerinin-tarihcesi/>.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi..
• Curzon, P. (2015, Ocak 18). Computational thinking: Searching to speak. Viewed 18 January 2019, <https://goo.gl/c29JLi>.
• Çetin, İ. & Toluk-Uçar, Z. (2017). Bilgi-işlemsel düşünme tanımı ve kapsamı. Y. Gülbahar (Ed.), Bilgi İşlemsel Düşünmeden Programlamaya (41-74). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Demir, K., Demir, E. B. K., Çaka, C., Tuğtekin, U., İslamoğlu, H., & Kuzu, A. (2016). Üç boyutlu yazdırma teknolojilerinin eğitim alanında kullanımı: Türkiye’deki uygulamalar. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 481-503.
• Demirel, Ö., Seferoğlu, S. R. & Yağcı, E. (2003). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Demirer, V. & Sak, N (2016). Dünyada ve Türkiye'de programlama eğitimi ve yeni yaklaşımlar, Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 12(3), 521-546.
• Demirtaş, V. Y. & Baltaoğlu, G. M. (2010). Öğrenme stillerine göre öğrencilerin yaratıcılık düzeyleri. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 5(4), 2206- 2215.
• Doğan, U. & Kert, S. B. (2016). Bilgisayar oyunu geliştirme sürecinin, ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerine ve algoritma başarılarına etkisi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 33(2), 21-42.
• Erol, O. (2015). Scratch ile programlama öğretiminin bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının motivasyon ve başarılarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Ersoy & Başer (2009). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin yaratıcı düşünme düzeyleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 128-137.
• Ersoy, H., Madran, R. O., & Gülbahar, Y. (2011). Programlama dilleri öğretimine bir model önerisi: Robot programlama. Akademik Bilişim Konferansı.
• Flanagan, S. (2015). Introduce programming in a fun, creative way. Teach Digital Citizenship and Literacy. Erişim adresi: http://goo.gl/NBWzVG (Erişim tarihi: 19 Nisan 2019).
• Gadanidis, G., Hughes, J., Minniti, L., & White, B. (2017). Computational thinking, grade 1 students and the binomial theorem. Digital Experiences in Mathematics Education, 3(2), 77–96.
• Göksoy, S., & Yılmaz, İ. (2018). Bilişim teknolojileri öğretmenleri ve öğrencilerinin robotik ve kodlama dersine ilişkin görüşleri. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 178-196.
• Gürgen & Birol (2005). Müzik alan derslerinin müzik öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkileri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 325-338.
• Hatısaru, S. 2016, Vodafone’dan çocuklara kod yazma dersi, viewed 21 December 2019, <http://www.milliyet.com.tr/vodafonedancocuklarakodyazma/ gundem/ydetay/2241732/default.htm>. Isbell, R. T. & Raines S. C. (2003). Creativity and the arts with young children. Canada:
• Thomson Delmar Learning Printed. Iste (2015). CT Leadershiptoolkit. Retrieved from http://www.iste.org/docs/ctdocuments/ctleadershipt-toolkit.pdf?sfvrsn=4 (Erişim tarihi: 22 Mart 2019).
• Kafai, Y. B. & Burke, Q. (2014). Connected code: Why children need to learn programming. MIT Press.
• Kalelioğlu, F., & Gülbahar, Y. (2014). The effects of teaching programming via Scratch on problem solving skills: A Discussion from learners’ perspective. Informatics in Education, 13(1), 33–50.
• Kanbul S & Uzunboylu H. (2017). Importance of coding education and robotic applications for achieving 21st-century skills in North Cyprus. iJET, 12(1), 130-140.
• Karabak, D. & Güneş, A. (2013). Ortaokul birinci sınıf öğrencileri için yazılım geliştirme alanında müfredat önerisi. Journal of Research in Education and Teaching, 2(3), 175- 181.
• Karahoca, D., Karahoca, A. & Uzunboylu, H. (2011). Robotics teaching in primary school education by project based learning for supporting science and technology courses. Procedia Computer Science, 3(7), 1425–1431.
• Karataş & Özcan (2010). Yaratıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin yaratıcı düşünmelerine ve proje geliştirmelerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11(1), 225-243.
• Keser, H. (1988). Bilgisayar destekli eğitim için bir model önerisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Korkmaz, Ö., Çakır, R., Özden, M. Y., Oluk, A. & Sarıoğlu, S. (2015). Investigation of individuals’ computational thinking skills in terms of different variables. Ondokuz Mayis University Journal of Faculty of Education, 34(2), 68-87.
• Levine, M., (2002). A mind at a time. New York, NY: Simon and Schuster. Maker, J. N. & Nelson, A. B. (1996). Curriculum development and teaching strategies gifted students. (2. Ed). Austin, TX: Pro-Ed.
• MEB. (2017). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programı, Ankara, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB. (2018). İlköğretim Müfredatı Ankara, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. Viewed 20 April 2020, <http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx>.
• Mert, Ö. A. (2007). Jean Piaget düşüncesinde psikolojik yapılar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Monroy-Hernández, A., & Resnick, M. (2008). Empowering kids to create and share programmable media. Interactions, 15(2), 50-53.
• Mor, Y., Hoyles, C., Kahn, K., Noss, R., & Simpson, G. (2004). Thinking in progress, Micromath, 20(2), 17–23.
• NACCCE (1999). National advisory committee on creative and cultural education, report to the secretary of state for education and employment the secretary of state for culture, Media and Sport.
• Noble, A. (2012). Science the keytoseize control of the future. Sydney Morning Herald. http://www.smh.com.au/federal-politics/political-opinion/science-the-key-toseizecontrol- of-the-future-20121225-2bv55.html (Erişim tarihi: 22 Kasım 2019).
• Numanoğlu, M. & Keser, H. (2017). Programlama öğretiminde robot kullanımı-Mbot örneği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 497-515.
• Oluk, A., Korkmaz, Ö., & Oluk, H. A. (2018). Scratch'ın 5. sınıf öğrencilerinin algoritma geliştirme ve bilgi-işlemsel düşünme becerilerine etkisi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 9(1), 54-71.
• Özdemir, O., Özdemir, P. G., Kadak, M. T. & Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 566-589.
• Pillay, N. & Jugoo, V. (2005). An investigation into student characteristics affecting novice programming performance. ACM SIGCSE Bulletin, 37(4), 107-110.
• Prensky, M. (2005). Listen to the natives. Learning in the digital age. Educational Leadership, 63(4), 8-13.
• Resnick, M., Kafai, Y., Maloney, J., Rusk, N., Burd, L. & Silverman, B. (2003). A networked, media-rich programming environment to enhance technological fluency at after-school centers in economically-disadvantaged community. Proposal to National Science Foundation. https://goo.gl/qbfN49 (Erişim tarihi: 22 Kasım 2019).
• Sayın, Z. & Seferoğlu, S. S. (2016). Yeni bir 21. yüzyıl becerisi olarak kodlama eğitimi ve kodlamanın eğitim politikalarına etkisi. Aydın: XVIII. Akademik Bilişim Konferansı.
• Selby, C. & Woollard, J. (2013). Computational thinking: The developing definition. University of Southampton (E-prints) 6pp. https://eprints.soton.ac.uk/356481/1/Selby_Woollard_bg_soton_eprints.pdf
• Shin, S., Park, P., & Bae, Y. (2013). The effects of an information-technology gifted program on friendship using scratch programming language and clutter. International Journal of Computer and Communication Engineering, 2(3), 246-249.
• Soykan, F. (2018). Sorgulamaya dayalı robotik eğitiminin öğrencilerin tablet bilgisayar kabulü, kodlama başarısı ve özyeterliklerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa. Sternberg, R. J. (2006). The nature of creativity. Creativity Research Journal, 18(1), 87–98.
• Stolee, K. T., & Fristoe, T. (2011, March). Expressing computer science concepts through Kodu game lab. In Proceedings of the 42nd ACM technical symposium on Computer science education (pp. 99-104).
• Şahin, K., & Turan, B. O. (2018). Üç boyutlu yazıcı teknolojilerinin karşılaştırmalı analizi. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 97-116.
• Taşdemir, C. (2017). ARDUİNO (10. Baskı), Dikeyeksen Yayıncılık, 18-22. TBD 2014, Programlama çocuk oyuncağı. Viewed 18 May 2019, <http://egitimplatformu.aydin.edu.tr/gundem/haber_detay.asp?haberID=32>.
• Tezci, E. & Gürol, A. (2003). Oluşturmacı öğretim tasarımı ve yaratıcılık. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(1), 50-55.
• Torrance, E. P. (1974). Torrance test of creative thinking, verbal tests forms A And B (Figural A& B). Scholastic Service Inc. Il, Bensenville.
• Türkiye Vodafone Vakfı (2016). Türkiye Vodafone Vakfı ve Habitat “Yarını Kodlayanlar” Projesine hız verdi. Viewed 10 March 2020, <http://www.turkiyevodafonevakfi.org.tr/tr/haberler/yarini-kodlayanlar>.
• Uşun, S. (2004). Bilgisayar destekli öğretimin temelleri. Ankara: Nobel Yayıncılık. Ülger, K. (2017), öğrencilerin resim yapma becerilerinde gözlemlenen yaratıcılık ile yaratıcı düşünme becerileri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 9-13
• Wing, J. (2011). Research Notebook: Computational thinking –what and why? The link. Pittsburgh, PA: Carneige Mellon.
• Wing, J. M. (2006). Computational thinking. Communications of the ACM, 49(3), 33-35. Yegıtek, (2016). Zihinden Makineye Bilgisayar Bilimleri ve Disiplinler Arasi Egitim
• Çalıştayı. Viewed 20 March 2020, <http://yegitek.meb.gov.tr/www/zihindenmakineyebilgisayar- bilimleri-ve-disiplinler-arasi-egitim-calistayi-yapildi/icerik/786>.
• Yurdakal, H. İ. (2018). Yaratıcı okuma çalışmalarının ilkokul 4. sınıfta okuma ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeye etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Yüzak, Ö (2016). Kodlama yapacak çocuk yetiştirecek. Viewed 11 January 2020, <http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/529954/Kodlama_yapacak_cocuk_yeti stirecek.html>.
• Zekaküpü (2016). Türkcell Zekâ Küpü Projesi. Viewed 12 January 2020, <http://www.zekakupu. com/>.