Öğrencilerin Öğrenme Ortamı ve Öğretmenlerinin Kişilerarası Davranışına Yönelik Algılarının Fen Başarı ve Tutumlarına Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 29, 30.06.2022

Zeynep Neslihan Alışır , Ozgur Dogan , Zeynep Yılmaz , Mustafa Çakır

Öz

Bu çalışmada öğrencilerin yapılandırmacı öğrenme ortamları ve öğretmenlerinin kişilerarası davranış modelleri ile ilgili algıları belirlenmiş ve bu değişkenlerin birbirleri ve öğrencilerin akademik başarısı ve fene yönelik tutumları üzerine etkileri incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini İstanbul ilinde bir ortaokulda öğrenim gören 48 yedinci sınıf ve 48 sekizinci sınıf olmak üzere toplam 96 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama araçları olarak ‘Öğretmenle Etkileşim Ölçeği’, ‘Yapılandırmacı Öğrenme Ortamı Ölçeği’, ‘Fen ve Teknoloji Tutum Ölçeği’ ve öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersi dönem sonu başarı puanları kullanılmıştır. Bulgular öğretmenlerin kişilerarası davranış modellerinin öğrenci tutumları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan öğrencilerin yapılandırmacı öğrenme ortamı algılarının bir bütün olarak akademik başarılarını ve tutumlarını olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Son olarak, katılımcılara göre fen bilgisi öğretmenleri, yardımsever/arkadaş canlısı, anlayışlı ve iyi bir lider olma özelliği taşıyan baskın işbirliğine dayalı kişilerarası davranışlar sergilemektedir.

Anahtar Kelimeler

öğrenme ortamı, öğretmen etkileşimi, fen ve teknoloji

Kaynakça

• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
• Barzideh, O. A., Ghasemizad, A., Khajehei, H., & Motamed, H. (2012). The relationship among constructivist learning environment perception, epistemological beliefs, and academic achievement using Structural equation model. Multidisciplinary Journal of Wulfenia, 19(10), 9-21.
• Baş, G., & Beyhan, Ö. (2017). Sosyal-yapılandırmacı öğrenme ortamı tasarımının öğrenenlerin akademik başarılarına ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 137-162.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (20. baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Bybee, R. W. (1993). Reforming science education: Social perspectives and personal reflections. New York: Teachers College Press.
• Byrne, D. B., Hattie, J. A., & Fraser, B. J. (1986). Student perceptions of preferred classroom learning environment. The Journal of Educational Research, 80(1), 10-18.
• den Brok, P., Fisher, D., & Scott, R. (2005). The importance of teacher interpersonal behaviour for student attitudes in Brunei primary science classes. International Journal of Science Education, 27(7), 765-779.
• Doganay, A., & Sarı, M. (2012). Prediction level of the constructivist learning environment on the characteristics of thinking-friendly classroom. Journal of Cukurova University Institute of Social Sciences, 21(1), 21–36.
• Dorman, J. P., Aldridge, J. M., & Fraser, B. J. (2006). Using students’ assessment of classroom environment to develop a typology of secondary school classrooms. International Education Journal, 7, 906–915.
• Dorman, J.P. (2009). The effect of clustering on statistical tests conducted with classroom environment data. Australian Journal of Educational & Developmental Psychology. Vol 9, 2009, pp 18-31.
• Fer, S. ve Cırık, İ. (2006). Öğretmenlerde ve öğrencilerde, yapılandırmacı öğrenme ortamı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması nedir?. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-26.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (7th Edition). New York: McGraw-Hill.
• Fraser, B. J. (2001). Twenty thousand hours: Editor' introduction. Learning Environments Research, 4(1), 1-5.
• Fraser, B. J. (2002). Learning environments research: Yesterday, today and tomorrow. In S. C. Goh & M. S. Khine (Eds.), Studies in educational environments: An international perspective (pp. 1–25). Singapore: World Scientific.
• Fraser, B. J. (2007). Classroom learning environments. In S. K. Abell & N. G. Lederman (Eds.), Handbook of research on science education (pp. 103–124). Mahwah: Lawrence Erlbaum.
• Fraser, B. J. (2012). Classroom environment (Vol. 234). Routledge.
• Goh, S. C. (2002). Managing effective knowledge transfer: an integrative framework and some practice implications. Journal of Knowledge Management, 6(1), 23-30.
• Haertel, G. D., Walberg, H. J., & Haertel, E. H. (1981). Socio-psychological environments and learning: A quantitative synthesis. British Educational Research Journal, 7, 27–36.
• Henderson, D., Fisher, D. & Fraser, B.J. (1995). Gender differences in biology students' perceptions of actual and preferred learning environment. Paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, San Francisco.
• Henson, K. T. (2003). Foundations for learner-centered education: A knowledge base. Education, 124(1).
• Kolovou, D., Naumann, A., Hochweber, J., & Praetorius, A. K. (2021). Content-specificity of teachers’ judgment accuracy regarding students’ academic achievement. Teaching and Teacher Education, 100, 103298.
• Kösterelioğlu, İ., & Yapıcı, M. (2016). Etkinlik temelli öğrenme sürecinin öğretmen adaylarının yapılandırmacı öğrenme ortamı algılarına etkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1342-1354.
• Kwok, S. H., & Gao, S. (2005). Attitude towards knowledge sharing behavior. Journal of Computer Information Systems, 46(2), 45-51.
• Longobardi, C., Settanni, M., Lin, S., & Fabris, M. A. (2021). Student–teacher relationship quality and prosocial behaviour: the mediating role of academic achievement and a positive attitude towards school. British Journal of Educational Psychology, 91(2), 547-562.
• Moos, R. H. (1991). Connections between school, work, and family settings. In B. J. Fraser & H. J. Walberg (Eds.), Educational environments: Evaluation, antecedents and consequences (pp. 29–53). London: Pergamon.
• Novak, J. D. (1993). How do we learn our lessons? The Science Teacher, 60(3), 50–55.
• Nuhoğlu, H. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi, İlköğretim Online, 7(3), 627-639.
• Ocak, G. (2012). Öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme ortamı kurma başarılarının öğretmen ve öğretmen adaylarınca değerlendirilmesi. Education & Science/Egitim ve Bilim, 37(166).
• Pande, M., & Bharathi, S. V. (2020). Theoretical foundations of design thinking–A constructivism learning approach to design thinking. Thinking Skills and Creativity, 36, 100637.
• Passini, S., Molinari, L., & Speltini, G. (2015). A validation of the Questionnaire on Teacher Interaction in Italian secondary school students: the effect of positive relations on motivation and academic achievement. Social Psychology of Education, 18(3), 547-559.
• Posner, G. J., Strike, K. A., Hewson, P. W., & Gertzog, W. A. (1982). Accommodation of a scientific conception: Toward a theory of conceptual change. Science Education, 66(2), 211-227.
• Reid, C. (2007). Teacher interpersonal behaviour: Its influence on student motivation, self-efficacy and attitude towards science (Doctoral dissertation, Curtin University).
• Taylor, P. C. & Fraser, B. J. (1991) CLES: An instrument for assessing constructivist learning environments, paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Fontane, WI, 1–4 April.
• Taylor, P. C., Fraser, B. J., & Fisher, D. L. (1997). Monitoring constructivist classroom learning environments. International Journal of Educational Research, 27, 293–302.
• Telli, S., Cakiroglu, J., & den Brok, P. (2006). Turkish secondary education students’ perceptions of their classroom learning environment and their attitude towards Biology. In D. L. Fisher & M. S. Khine (Eds.), Contemporary approaches to research on learning environments: World views (pp. 517–542). Singapore: World Scientific.
• Telli, S., den Brok, P., & Cakiroglu, J. (2007). Students’ perceptions of science teachers’ interpersonal behaviour in secondary schools: Development of a Turkish version of the Questionnaire on Teacher Interaction. Learning Environments Research, 10(2), 115-129.
• Tenenbaum, G., Naidu, S., Jegede, O., & Austin, J. (2001). Constructivist pedagogy in conventional on-campus and distance learning practice: An exploratory investigation. Learning and Instruction, 11(2), 87-111.
• Üredi, I., & Üredi, L. (2009). Yapılandırmacı öğrenme ortamı üzerinde etkili olabilecek bir değişken: Öğretim stili tercihi. E-Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1171-1185.
• Wubbels, T., & Levy, J. (Eds.). (1993). Do you know what you look like? Interpersonal relationships in education. London: Falmer Press.
• Zimmerman, B.J., Bandura, A. & Martinez-Pons, M. (1992). Self-motivation for academic attainment: The role of self-efficacy beliefs and personal goal setting. American Educational Research Journal, 29(3), 663-676.