Alman Devletlerinde Sosyalist Siyasal Düşünceler, Hukuk Felsefesi ve Din Felsefesi (1830-1840)

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 21 - 28, 05.06.2017

Ateş Uslu

Öz

Alman devletlerinde sosyalist düşüncenin 1830’ların başından itibaren gelişimi ve yaygınlaşması, dönemin hukuk fakültelerinde yapılan felsefi tartışmalarla başlamıştır. Hegel felsefesi ve Saint-Simon sosyalizminin sentezini yapan Eduard Gans, yoksulluk sorununu başlıca hukuki tartışma konularından biri haline getirmiştir. Yine 1830’lardan itibaren Hegel düşüncesi Prusya başta olmak üzere Alman devletlerinin mutlakiyetçi yönelimlerine karşı özgürlüğün savunulması için yorumlanmıştır. Almanya’da sosyalist düşünce 1830’ların ikinci yarısında radikal ve devrimci hareketlerle diyalog içinde ve siyasal liberalizmin önem kazandığı bir bağlamda gelişmiştir. Aynı dönemde Moses Hess ve Wilhelm Weitling gibi yazarlar ütopyacı sosyalist literatüre katkılar yapmışlardır. Fransa ve İngiltere’de gelişen erken dönem sosyalist düşünce ile kıyaslandığında Alman sosyalist düşüncesinin felsefe, hukuk ve ilahiyat alanındaki tartışmalarla çok daha yoğun bir bağlantı içinde geliştiği gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hukuk felsefesi, siyasal düşünce, Hegelcilik, Genç Hegelciler

Kaynakça

• [1] Avineri, Shlomo, “Introduction”, Hess, Moses, The Holy History of Mankind and Other Writings, Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. ix-xxvii. [2] Beiser, Frederick C., “Hegel and Hegelianism”, Jones, Gareth Stedman & Gregory Claeys (ed.) The Cambridge History of Nineteenth-Century Political Thought, Cambridge: Cambridge University Press, 2011, s. 110-146. [3] Breckman, Warren, Marx, the Young Hegelians, and the Origins of Radical Social Theory: Dethroning the Self, Cambridge: Cambridge University Press, 2001. [4] Büchner, Georg, “Le messager Hessois (1834)”, Bravo, Gian Mario (ed.) Les socialistes avant Marx, Paris: François Maspéro, [1834] 1970, s. 8-20. [5] Gans, Eduard, “Gans’s Preface to Hegel’s Philosophy of Law” (1833), Hoffheimer, Michael H., Eduard Gans and the Hegelian Philosophy of Law, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, [1833] 1995, 87-92. [6] Hess, Moses, The Holy History of Mankind and Other Writings, çev. Shlomo Avineri, Cambridge: Cambridge University Press, [1837] 2004. [7] Hobsbawm, Eric, How to Change the World: Reflections on Marx and Marxism, New Haven: Yale University Press, 2011. [8] Holub, Robert C., “Troubled Apostate: Heine’s Conversion and Its Consequences”, Cook, Roger F. (ed.) A Companion to the Works of Heinrich Heine, Rochester: Camden House, 2002, s. 229-250. [9] Kelley, Donald R., “The Metaphysics of Law: An Essay on the Very Young Marx”, The American Historical Review, cilt 83, sayı 2, 1978, s. 350-367. [10] Kitchen, Martin, A History of Modern Germany, 1800–2000, Malden: Blackwell, 2006. [11] Linstrum, Erik, “Strauss’s ‘Life of Jesus’: Publication and the Politics of the German Public Sphere, Journal of the History of Ideas, cilt 71, sayı 4, 2010, s. 593-616. [12] Nipperdey, Thomas, Deutsche Geschichte, 1800-1866: Bürgerwelt und starker Staat, München: C. H. Beck, 2013. [13] Schulze, Hagen, The Course of German Nationalism: From Frederick the Great to Bismarck, 1763-1867, çev. Sarah Hanbury- Tenison, Cambridge: Cambridge University Press, 2003. [14] Stedman Jones, Gareth, “The Young Hegelians, Marx and Engels”, Jones, Gareth Stedman & Gregory Claeys (ed.) The Cambridge History of Nineteenth-Century Political Thought, Cambridge: Cambridge University Press, 2011, 556-600. [15] Uslu, Ateş, “Avrupa’da Erken Dönem Sosyalist Teori ve İşçi Hareketleri (1830-1840)”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Akademik İncelemeler Dergisi, cilt 9, sayı 1, s. 1-24. [16] Uslu, Ateş, “Sosyalist Düşüncenin Kaynakları: Büyük Britanya ve Fransa’da İşçi Hareketlerinin Başlangıcı ve Ütopya Düşüncesi (1800-1830)”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, cilt 70, sayı 1, s. 35-63. [17] Waszek, Norbert, “Eduard Gans on Poverty and on the Constitutional Debate”, Moggach, Douglas (ed.) The New Hegelians: Politics and Philosophy in the Hegelian School, Cambridge: Cambridge University Press, 2006, s. 24-49. [18] Weitling, Wilhelm, “L’humanité tel qu’elle est et telle qu’elle devrait être (1838)”, Bravo, Gian Mario (ed.) Les socialistes avant Marx, Paris: François Maspéro, [1838] 1970, s. 72-112. [19] Wittke, Carl, The Utopian Communist: A Biography of Wilhelm Weitling, Nineteenth-Century Reformer, Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1950.