Genetiği Değiştirilmiş Yem ile Beslenen Hayvanlardan Elde Edilen Ürünlerin Avrupa Birliği ve Türk Biyogüvenlik Hukukunda Onay ve Etiketleme Şartlarndan Muaf Olmas

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 151 - 171, 17.06.2016

Mehmet Nafi Artemel

Öz

Genetik yaps değiştirilmiş organizmalar (GDO) ile bu tür

organizmalardan üretilen gda veya yem ürünlerinin tüketim amaçl

kullanm gerek Avrupa Birliği gerek Türkiye’de onay sürecine tâbi olup,

piyasaya arz edilmeleri ancak söz konusu genetik yaps değiştirilmiş

üründeki GDO orannn öngörülen snr aşp aşmadğna göre belirlenen

etiketleme kurallar doğrultusunda mümkündür. Ülkemiz mevzuat

uyarnca, ‘GDO ve ürünleri’ ya da ‘GDO’lardan elde edilen ürünler’

kapsamna giren ürünler için Biyogüvenlik Kurulunun onay

gerekmektedir. Diğer taraftan, Avrupa Birliği mevzuatnda ‘GDO ile

üretilen’ olarak ifade edilen ve diğer bir kategori altnda değerlendirilmesi

gereken ürünler olduğu anlaşlmaktadr.

Anahtar Kelimeler

biyogüvenlik, genetik yaps değiştirilmiş organizma (GDO), Avrupa Birliği, GDO ve ürünleri, GDO’lardan elde edilen, GDO ile üretilen, etiketleme

Kaynakça

• 39 Bkz. Karar No: 4, RG. 24.12.2011, S. 28152. 40 Bkz. Biyogüvenlik Kurulu’na Sunulmak Üzere Sosyo-Ekonomik Değerlendirme Komitesi Tarafndan Hazrlanan Rapor, Konu: Bt11, s. 3; Arşiv, Yem, Msr, Sosyo-Ekonomik Değerlendirme Komitesi Raporlar, Biyogüvenlik Bilgi Değişim Mekanizmas 37 ‘İşlem yardmclar’ ibaresi, Türk Gda Kodeksi Gda Katk Maddeleri Yönetmeliği (RG. 30.06.2013, S. 28693) uyarnca şu şekilde tanmlanmştr: “İşlem yardmclar: Tek başna gda olarak tüketilmeyen, belirli bir teknolojik amaca yönelik olarak hammaddenin, gda veya gda bileşenlerinin işlenmesi srasnda kullanlan, son üründe kendisinin veya türevlerinin kalntlarnn bulunmas istenmediği halde, teknik olarak kaçnlmaz olan; ancak kalnts sağlk açsndan risk oluşturmayan ve son üründe teknolojik bir etkisi olmayan maddeleri...ifade eder.”, m. 4/2(f). Ayn Yönetmelik uyarnca, gda enzimleri ve gda katk maddesi olarak kullanlmadklar sürece işlem yardmclar Yönetmelik kapsam girmemektedir (m. 2/3(a), 2/4). Yukardaki tanmda gecen ‘bilesen’ ibaresi ise, Türk Gda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği (RG. 29.12.2011, S. 28157, 3. Mük.) m. 4/1 uyarnca şöyle tanmlanmştr: “Bileşen: Aroma vericiler, gda katk maddeleri, gda enzimleri ve bileşik bileşenin herhangi bir bileşeni de dâhil olmak üzere, bir gdann üretiminde veya hazrlanmasnda kullanlan ve değişmiş bir formda da olsa son üründe bulunan herhangi bir maddeyi veya ürünü…ifade eder.”