Soybağının Reddi Davasında Biyolojik Baba

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 249 - 286, 01.12.2020

Fatma Zeynep Altıner Yolcu

Öz

Kanun koyucu, babanın kim olduğuna dair tespitteki zorlukları, hayatın olağan akışına uygun karineler benimseyerek çözmüştür. Babalık karinesi olarak isimlendirilen bu karineler, ana ile evli olan kişi ile çocuk arasında soybağını kurmaktadır. Soybağının reddine karar verilmesi ise ancak babalık karinesinin çürütülmesine dayanan soybağının reddi davası ile mümkündür. Soybağının reddi davası dışında çocuk ile koca arasında kurulmuş olan soybağını ortadan kaldırmanın başka bir yolu bulunmamaktadır. Bu nedenle soybağının reddi davasını açmaya hak sahibi olabilmek büyük önem taşımaktadır. TMK m. 286 hükmü bu noktada, soybağının reddi davasını açma hakkını kural olarak, koca ve çocuğa tanımaktadır. Biyolojik babaya dava açma hakkı “diğer ilgililerin dava hakkı” TMK m. 291 hükmünde tanınmıştır. Biyolojik babaya tanınan bu hak, yine TMK’nda belirtilen şartlara tabidir. Dava kimin tarafından açılırsa açılsın, soybağının reddi davası ile, koca ile çocuk arasında soybağının kaldırılması ile birlikte, çocuk baba yönünden soybağı açısından hiç kimseyle bağı olmayan, evlilik dışında doğmuş çocuk statüsüne dahil olur. Davanın soybağının kaldırılması kararı ile sonuçlanması, biyolojik babaya, tanıma ya da babalık davası yolu ile çocuk ile soybağını kurma imkanını sağlar. Biyolojik baba ile çocuk arasında soybağının kurulması halinde, soybağını reddeden koca açısından da, çocuk için önceden ifa ettiği eğitim, bakım giderleri ve diğer nafaka yükümlerinin iadesi ve manevi tazminata ilişkin talepleri gündeme gelebilir. Çalışmamızda soybağının reddi davasının şartlarını biyolojik baba açısından değerlendirmeye ve dava sonucunda doğabilecek bu talepleri irdelemeye çalışacağız. Konuyu sınırlamak açısından, davanın sonuçlarına ilişkin bölümde özellikle yakın zamanda oldukça ses getiren YHGK. 19.3.2019 t., E.2019/4-85, K.2019/314 Sayılı Kararını da dikkate alarak, soybağı reddi davasını açan kocanın biyolojik babaya yöneltebileceği talepleri değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler

Biyolojik Baba, Soybağının Reddi, Masrafların İadesi, Maddi Tazminat, Manevi Tazminat

Kaynakça

• 1: AÇIKGÖZ, Aslı: Bilerek Evli Kişiyle Birlikte Olan Üçüncü Kişiden Manevi Tazminat İstenemeyeceği Hakkındaki Yargıtay İçtihat Birleştirme Kararına İlişkin Bir Değerlendirme, Bahçeşehir ÜHFD, Mart-Nisan 2019, C.14, S.175-176: 357-385.
• 2: AKÇAAL, Mehmet: Evlilik Birliği İçinde Doğan Çocuklar İçin Koca Tarafından Yapılan Giderlerin Biyolojik Babadan Talebinin Hukuki Dayanağı, Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.7, S.14, Aralık 2019: 433-457.
• 3: AKINTÜRK, Turgut / ATEŞ, Derya: Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku, İkinci Cilt, İstanbul 2020.
• 4: ANTALYA, O. Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. V/1,2, Ankara 2019. (Borçlar)
• 5: ANTALYA, O. Gökhan: Manevi Zararın Belirlenmesi ve Manevi Tazminatın Hesaplanması, Türk Hukukunda Manevi Tazminatın İki Aşamalı Olarak Belirlenmesine İlişkin Bir Model Teorisi, İstanbul 2017. (Manevi Tazminat)
• 6: ANTALYA, O. Gökhan / TOPUZ, Murat: Marmara Hukuk Yorumu, Medeni Hukuk (Giriş, Temel Kavramlar, Başlangıç Hükümleri), C.1, Ankara 2019.
• 7: ARAS, Bahattin: Sadakat Yükümlülüğünün İhlali Halinde Eşin ve Üçüncü Kişinin Manevi Tazminat Sorumluluğu, Terazi Hukuk Dergisi, C.11, S.116, Nisan 2016.
• 8: BADUR, Emel / TURAN BAŞARA, Gamze: Aile Hukukunda Sadakat Yükümlülüğü ve İhlalinden Kaynaklanan Manevi Tazminat İstemi, Ankara ÜHFD 65 (1) 2016: 101-136.
• 9: BAYGIN, Cem: Kan Bağına Dayanan Soybağı, AÜEHFD. C.VI, S.1-4, 2002. (Kan Bağı)
• 10: BAYGIN, Cem: Soybağı Hukuku , İstanbul 2010. (Soybağı)
• 11: BAYSAL, Başak: Haksız Fiil Hukuku BK m.49-76, İstanbul 2019.
• 12: BİLGEN, Mahmut: Aldatılan Eşin ve Birlikte Yaşayan Nikahsız Eşin Manevi Tazminat Davası, İKÜHFD, 16 (2) 2017: 417-446.
• 13: CEYLAN, Ebru: Türk Medeni Kanunu’nda Çocuğun Korunmasıyla İlgili Güncel Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C.19, Özel Sayı 2017: 349-375.
• 14: ÇETİNER, Bilgehan: Aldatılan Eş Manevi Tazminat Talep Edebilir mi?, İKÜHFD, C.15, S.1-2, Temmuz – Ağustos 2016: 513-528. (Manevi Tazminat)
• 15: ÇETİNER, Selma: Velayet Müessesinin Tarihi Gelişimi ve Hukuki Niteliği, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C.19, Özel Sayı- 2017: 25-46. (Velayet)
• 16: DEDE, İsmail: Türk Boşanma Hukukunda Farklı Bir Yaklaşım: Zina ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Arasındaki Keskin Sınır, MÜHF – HAD C.23, S.3, Prof. Dr. Bülent TAHİROĞLU’na Armağan: 643-664.
• 17: DEMİRBAŞ, Feride: Baba ile Çocuk Arasındaki Soybağına İlişkin Davalarda Davacı Olabilecek Kişiler, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, Y.2018, S.3: 3-36.
• 18: DEMİRCİOĞLU, H. Reyhan: Aldatılan Eş Tarafından Üçüncü Kişiye Yöneltilen Manevi Tazminat Taleplerinde Hukuka Aykırılık Unsuru, Ankara Ü.H.F.D., 65 (3), 2016: 687-721.
• 19: DURAL, Mustafa / ÖĞÜZ, Tufan: Türk Özel Hukuku Cilt II Kişiler Hukuku, İstanbul 2018.
• 20: DURAL, Mustafa / ÖĞÜZ, Tufan / GÜMÜŞ, Alper: Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, İstanbul 2020.
• 21: DURAL, Mustafa / SARI, Suat: Türk Özel Hukuku Cilt I Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, İstanbul 2019.
• 22: ERDEM, Mehmet: Aile Hukuku (Nişanlanma, Evlenme, Boşanma, Evliliğin Genel Hükümleri, Mal Rejimleri) Ankara, Şubat 2019.
• 23: EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2019.
• 24: FRANKO, Nisim: Şeref ve Haysiyete Tecavüzden Doğan Manevi Zararın Tazmini, Ankara 1973.
• 25: GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Koca, Çocuk ve Ergin Olmayan Çocuğa Atanan Kayyım Dışındaki “Diğer İlgililerin (Kocanın Ana ve Babası ile Altsoyunun, Baba Olduğunu İddia Eden Kişinin, Annenin (!)) Soybağının Reddi Davası Açma Hakkı (TMK m.291/I, III), Prof. Dr. Mustafa Dural’a Armağan, İstanbul 2013. (Soybağı)
• 26: GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Teoride ve Uygulamada Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri, İstanbul 2008. (Evlilik)
• 27: HATEMİ, Hüseyin: Aile Hukuku, İstanbul, Ocak 2020.
• 28: HATEMİ, Hüseyin / GÖKYAYLA, Emre: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2017.
• 29: HELVACI, Serap: Gerçek Kişiler, İstanbul, Aralık 2017.
• 30: INDERKUM, Matthias: Schadenersatz, Genugtuung und Gewinnherausgabe aus Persönlichkeitsverletzung, AISUF - Arbeiten aus dem Iuristischen Seminar der Universität Freiburg Schweiz, 2008.
• 31: KAPANCI, Kadir Berk: Ahlaka Aykırı Bir Fiille Kasten Verilen Zararın Tazmini (TBK 49 II), İstanbul 2016.
• 32: KAYIŞ, Ferhat: “Karar İncelemesi” Ahlaka Aykırı Bir Fiil ile Kişilik Haklarına Saldırı Nedeniyle Manevi Tazminat ve Hukuka Aykırılık Unsuru, Terazi Hukuk Dergisi, C.6, S.53, Ocak 2011: 15-26.
• 33: KESKİN, Dilşad: Objektif Manevi Zarar Teorisi Açısından Manevi Tazminat, Ankara 2016.
• 34: KESSLER, Martin A. / HONSELL, Heinrich / BERNHARD, Isenring: Schweizerisches Haftpflichtrecht, 2013.
• 35: KILIÇOĞLU, Ahmet M.: Aile Hukuku, Ankara 2019. (Aile)
• 36: KILIÇOĞLU, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2011. (Borçlar)
• 37: KILIÇOĞLU YILMAZ, Kumru: Kişilik Hakkının İhlali Halinde Manevi Tazminat, Terazi Hukuk Dergisi, C.11, Sayı 115, Mart 2016: 39-55.
• 38: KURT, L. Müjde: Aldatılan Eşin Eşinin İlişki Kurduğu Üçüncü Kişiden Manevi Tazminat Talep Edip Edemeyeceği Meselesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 67 (4) 2018: 857-890.
• 39: KURTULAN, Gökçe: Haksız Fiilde Hukuka Aykırılık Unsuru, MÜHF HAD, C.23, S.1: 465-504.
• 40: NOMER, Haluk Nami: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2020.
• 41: OĞUZMAN, M. Kemal / BARLAS, Nami, Medeni Hukuk Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, İstanbul 2020.
• 42: OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt:2, İstanbul 2020.
• 43: OĞUZMAN, M. Kemal / SELİÇİ, Özer / OKTAY ÖZDEMİR, Saibe: Kişiler Hukuku, İstanbul 2020.
• 44: ÖZDEMİR, Hayrunnisa / RUHİ, Ahmet Cemal: Çocuk Hukuku (Ders Kitabı) İstanbul 2019.
• 45: ÖZMEN, Etem Saba / VARDAR HAMAMCIOĞLU, Gülşah: Evli Kişiyle Birlikte Olan Kadına/ Erkeğe Yöneltilen Manevi Tazminat Talebi ve Özellikle Konuya İlişkin Yargıtay Kararları Üzerine Düşünceler, Prof. Dr. Cevdet YAVUZ’a Armağan, MÜHFHAD, C.22, S.3, 2016: 2361-2376.
• 46: ÖZTAN, Bilge: Aile Hukuku, Ankara, 6. Bası, Ekim 2015.
• 47: RUSCH, Arnold F.: Brennpunkt Familienrecht, 2017.
• 48: SAĞLAM, İpek: Turkish Family Law (Engagement, Marriage, Divorce and the Consequences of Divorce), İstanbul 2019.
• 49: SEROZAN, Rona: Çocuk Hukuku, İstanbul 2017. (Çocuk)
• 50: SEROZAN, Rona: Evlilik Birliğinde Sadakat Yükümüne Aykırılıktan Ötürü Tazminat Talebine Yer Olabilir mi? İKÜHFD S.1-2, Ocak-Şubat 2016: 451-458. (Sadakat)
• 51: SEROZAN, Rona: Medeni Hukuk, Genel Bölüm, Kişiler Hukuku, İstanbul 2017. (Medeni)
• 52: SONAT, K. Ali: Soybağının Tespiti Amacıyla İsteğe Dayalı Olarak Yapılan Gen İncelemeleri, MÜHF – HAD, C.19, S.3: (323-377)
• 53: STEHLE, Bernhard: Versorgungsschaden, AISUF - Arbeiten aus dem Iuristischen Seminar der Universität Freiburg Schweiz, 2010.
• 54: TURAN BAŞARA, Gamze: Kişiliğin İhlalinden Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat ile Haksız Kazancın İadesi, Ankara 2018.
• 55: USTA, Sevgi: Bir Boşanma Sebebi Olarak Zinada Üçüncü Kişi Üzerine, Yargıtay Kararları Işığında Güncel Medeni Hukuk Problemleri Sempozyumu Bildirileri, Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 8-9 Kasım 2018: 291-316. (Üçüncü Kişi)
• 56: USTA, Sevgi: Velayet Hukuku, İstanbul 2016. (Velayet)