AFET YÖNETİMİNDE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ: DOĞAL AFETLERDE CİNSİYETE DAYALI ZARAR GÖREBİLİRLİK FARKI

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 2, 351 - 381, 01.04.2021

Ece Ünür

Öz

Gelişmiş ülkeler doğal afetlerden görece daha az zarara uğramakta ve bu zararların telafisi nispeten daha hızlı ve kolay olmaktadır. Gelişmemiş, az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde ise bu zararlar daha fazladır ve zararların telafisi oldukça zordur. Bunun temel sebebi bu gibi ülkelerdeki sosyo-ekonomik seviyenin düşük; eğitimsizlik ile toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklanan eşitsizliklerin ise yüksek olmasıdır. Bu çalışma kapsamında doğal afetlerin verdikleri zararların cinsiyetler arasında eşit bir dağılım göstermediği ele alınmaktadır. Kadın ve erkek arasındaki biyolojik/fiziksel farklılıklar ve toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklanan sosyo-ekonomik eşitsizlikler genellikle kadınların aleyhinde bir durumun oluşmasına sebebiyet vermektedir. Aleyhteki bu durumun açıklanabilmesi için çalışmanın literatür kısmında öncelikli olarak doğal afet kavramına ve doğal afetlerin sonuçlarına, ardından afet yönetimi süreçlerine, zarar görebilirlik kavramına ve toplumsal cinsiyet rollerine değinilmiştir. Son kısımda ise toplumsal cinsiyet rolleri ve eşitsizliği bağlamında kadın ile erkeğin doğal afetten kaynaklanan sosyal, ekonomik ve fiziksel zarar görebilirlik düzeyleri arasındaki farklılıklar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğal Afetler, Afet Yönetimi, Zarar Görebilirlik, Toplumsal Cinsiyet

Kaynakça

• 1. Akın, A., & Demirel, S. (2003). Toplumsal Cinsiyet Kavramı ve Sağlığa Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4): 73-82.
• 2. Alcantara-Ayala, I. (2002). Geomorphology, Natural Hazards, Vulnerability and Prevention of Natural Disasters in Developing Countries. Gemorphology, 47(2002): 107-124.
• 3. Atlı, A. (2006). Afet Yönetimi Kapsamında Deprem Açısından Japonya ve Türkiye Örneklerinde Kurumsal Yapılanma. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• 4. Aysan, Y.F., (1993). Vulnerability Assessment. Merriman, P.A., & Browitt, C.W.A. (Ed.). Natural Disasters: Protecting Vulnerable Communities (ss.1-14). Londra: Thomas Telford.
• 5. Bairagi, R. (1986). Food Crisis, Nutrition, and Female Children in Rural Bangladesh. Population and Development Review, 12(2): 307-315.
• 6. Beinin, L. (1981). An Examination of Health Data Following Two Major Earthquakes in Russia, Disasters, 5(2): 142-146.
• 7. Blaikie, P., Cannon, T., Davis, I., & Wisner, B. (1994). At Risk: Natural Hazards, People’s Vulnerability and Disasters. Londra: Routledge.