A QUALITATIVE RESEARCH ON SOCIAL MEDIA USE HABITS IN THE CORONA VIRUS PROCESS OF 65 AGES AND OVER

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 4, 574 - 595, 30.09.2022

Yasemin Cıngı Mustafa Cıngı

Öz

65 YAŞ VE ÜZERİ BİREYLERİN KORONA VİRÜS SÜRECİNDE SOSYAL MEDYA KULLANIM ALIŞKANLIKLARINA YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Öz

2019 yılı sonunda ilk olarak Çin’in Vuhan kentinde görülen, ardından tüm dünyaya yayılarak küresel bir salgın haline gelen ve COVID-19 (korona virüs) olarak adlandırılan salgın hastalığın ülkemizde de görülmesiyle birtakım önlemler alınmıştır. Bu önlemlerden biri de virüse karşı dirençlerinin düşük olduğu belirtilen 65 yaş ve üzeri bireylerin sokağa çıkmalarının yasaklanmasıdır. Bu çalışmanın amacını sokağa çıkma yasağı bulunan 65 yaş ve üzeri bireylerin evde bulundukları dönemde internet ve sosyal medya kullanım alışkanlıklarında ve motivasyonlarında herhangi bir değişimin olup olmadığını anlamak oluşturmaktadır. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği ve internet ve sosyal medya uygulamalarını kullanan 65 yaş ve üzeri 14 katılımcı ile derinlemesine görüşmelerin yapıldığı bu çalışmada, sosyal medyanın ve internet uygulamalarının pandemi gibi olağan dışı zamanlarda keyfi kullanımdan ziyade sosyal iletişimi ve ihtiyaçları sağlayan yegâne araçlar haline geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Sosyal medya kullanımının pandemi öncesine göre önemli oranda artış gösterdiği ve bazı katılımcılarda sosyal medya okur-yazarlığı niteliklerinin oluştuğu öne çıkan bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Yaşlı, 65 Yaş ve Üzeri Bireyler, Sosyal Medya, İnternet Kullanımı

Kaynakça

• KAYNAKÇA Binark, F. M., Arun, Ö., & Özsoy, D. (2020). Covid-19 Sürecinde Yaşlıların Enformasyon Arayışı ve Enformasyon Değerlendirmesi.
• Birinci, E. (2021). 60+ Tazelenme Üniversitesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Durumlarının İncelenmesi. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 137-147.
• Bowling, A., & Dieppe, P. (2005). What is successful ageing and who should define it? BMJ (Clinical research ed.), 331(7531), 1548–1551. https://doi.org/10.1136/bmj.331.7531.1548.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anklara: Pegem Akademi.
• Chen, K., & Chan, A. (2014). Predictors of Gerontechnology Acceptance by Older Hong Kong Chinese. Technovation,34, 126-135.
• Chopik, W. (2016). The Benefits of Social Technology Use Among Older Adults Are Mediated by Reduced Loneliness. Cyberpsychology, behavior and social networking, 19(9), 551-556.
• Cotten, S., Ford, G., Ford, S., & Hale, T. (2014). Internet use and depression among retired older adults in the united states: a longitudinal analysis. Journals of Gerontology, Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 69(5), 763-771.
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K., & Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitim Bilim, 4(1), 95-107.
• Demir, S. A. (2020). Salgın Sürecinde Yaşlı Nüfus, Sosyal Dışlanma ve Yaş Ayrımcılığı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 38, 186-201.
• Eastman, J. K., & Iyer, R. (2004). The elderly's uses and attitudes towards the Internet. Journal of Consumer Marketing, 21 (3), 208-220.
• Genel, Z., & Özuğurlu, B. (2021). A observation on othering of 65+ group during the first phase of Covid-19 pandemic. MEDIAJ Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 4(2), 48-67. https://doi.org/10.33464/mediaj. 990608.
• Gölbaşı, S. D., & Metintas, S. (2020). COVID-19 Pandemisi ve İnfodemi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, (5), 126-137. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.797508.
• Görgün Baran, A., Koçak Kurt, Ş., & Serdar Tekeli, E. (2017). Yaşlıların Dijital Teknolojileri Kullanım Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 45, 1-24.
• Güner, H. (2017). The Use and Acceptance of Information and Communication Technologies by Senior Citizens: A Technology Acceptance Model (TAM) for Turkish Population. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Ankara.
• Güngör, B. (2020). Türkiye'de Covid-19 Pandemisi Süresince Alınan Önlemlerin Kriz Yönetimi Perspektifinden Değerlendirilmesi. USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi , 2(4), 818-851. https://doi.org/10.47994/usbad.811463.
• Habibi, L., Farpour, H. R., Simab, A. R., Bejeshk, M. A., Rajizadeh, M. A., & Farpour, S. (2021). The Relationship between Social Media Usage and General Health in the Older People of Shiraz City in Iran. Ageing International, 46, 453–464. https://doi.org/10.1007/s12126-020-09402-w.
• Heo, J., Chun, S., Lee, S., Lee, K., & Kim, J. (2015). Internet use and well-being in older adults. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 18 (5), 268-272.
• Hutto, C., Bell, C., Farmer, S., Fausset, C., Harley, L., Nguyen, J., & Fain, B. (2015). Social media gerontology: Understanding social media usage among older adults. Web Intelligence, vol. 13, no. 1, pp. 69-87,, 13(1), 69-87. https://doi.org/10.3233/WEB-150310.
• Kalınkara, V., & Sarı, İ. (2019). Yaşlılarda sosyal ağ kullanımı ve yalnızlık ilişkisinin belirlenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 12(1), 8-19.
• Kalınkara, V., Özgün Başıbüyük, G., & Ay, F. (2016). Yaşlıların Geronteknolojik Ürünleri Kabule Yönelik Tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 1-19.
• Kerssens, C., Kumar, R., Adams, A.E., Knott, C.C., Matalenas, L., Sanford, J.A., & Rogers, W.A. (2015). Personalized technology to support older adults with and without cognitive impairment living at home. American Journal of Alzheimer’s Disease and Other Dementiasr 30 (1), 85-97.
• Kılıç, N. P., Özdemir, B. P., Hızal, G. S., & Aktaş, M. (2021). Covid-19 Pandemisinde İletişimsel İhtiyaçlar, Beklentiler ve Deneyimler Üzerine Nitel Bir Araştırma: 65 Yaş ve Üzeri Ankara Örneklemi. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, 60, 127-155. http://dx.doi.org/10.26650/CONNECTIST2021-0744.
• Küçük, O., & Koçak, M. (2019). İleri Yaş Grubu Kişilerin Internet Kullanma Alışkanlıkları: Trabzon Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt:12 Sayı:65 Ağustos, 1162-1168.
• Neuman, W. L. (2017). Toplumsal Araştırma Yöntemleri. Ankara: Yayın Odası.
• Nisbet, L. (2021). Yaşlılara Yönelik Hak İhlâllerinin Sosyal Medyaya Yansımaları. Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 5(2), 60-85.
• Oyinlola, O. (2022). Social Media Usage among Older Adults: Insights from Nigeria. Activities, Adaptation & Aging, 1-31. https://doi.org/10.1080/01924788.2022.2044975.
• Özkan, Y., & Purutçuoğlu, E. (2010). Yaşlılıkta Teknolojik Yeniliklerin Kabulünü Etkileyen Sosyalizasyon Süreci. Aile ve Toplum, 37-46.
• Öztürk, F. E. (2021). Salgınla Yayılan Nefret: Twitter’da 65 Yaş Üstü Bireylere Yönelik Nefret Söylemi. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (15), 143-159.
• Ryff, C. (1989). Happiness is Everything, or Is It? Explorations on The Meaning of Psychological Wellbeing. Journal of Personality and Social Psychology, 1069-1081.
• Serin, E., & Aktaş, H. (2022). Instagram'da Sembolik Şiddet Modası: COVID-19 Pandemisi Sürecinde Türkiye'de 65 Yaş Üzeri İnsanlara Uygulanan Sembolik Şiddet Örneklerinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi) , 7(1), 10-31. https://doi.org/10.47107/inifedergi.887630.
• Sinav, A. (2020). Genç-Yaşlı, Orta-Yaşlı ve İleri-Yaşlı Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının Karşılaştırmalı Analizi: Eskişehir İli Örneği. Etkileşim, 3(5), 116-145. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2020.5.87.
• Taşdelen, B. (2020). COVID-19 Salgın Sürecinde Yaşlılağa Bakış: 280 Karakter Yaşlılar Hakkında Ne Söylüyor? Turkish Studies, 15(6), 877-891. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44432.
• Tekedere, H., & Arpacı, F. (2016). Orta Yaş ve Yaşlı Bireylerin İnternet ve Sosyal Medyaya Yönelik Görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi , 20(2), 377-392.
• Tuna Uysal, M. (2020). Yaşlı Bireylerin Sosyalleşmesinde Dijital Teknolojinin Rolü: Dijital Yaşlılar Üzerine Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 43-59.
• Ünlü, F. (2018). Orta Yaş Üstü Bireylerde Sosyal Medya Bağımlılığı ve Sosyal İzolasyon. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 161-172. https://doi.org/10.25272/j.2149-8385.2018.4.1.13.
• Venkatesh, V., & Davis, F. (2008). Technology Acceptance Model 3 and a Research Agenda on Interventions. Decision Sciences, 39 (2), 273-315.
• Wu, H.-Y., & Chiou, A.-F. (2020). Social media usage, social support, intergenerational relationships, and depressive symptoms among older adults. Geriatric Nursing, 41(5), 615-621. https://doi.org/10.1016/j.gerinurse.2020.03.016.
• Yıldırım Becerikli, S. (2013). Kuşaklararası İletişim Açısından Yeni İletişim Teknolojilerinin Kullanımı: İleri Yaş Grubu Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 0(44),19-31.
• Yıldız Durak, H., & Tekin, E. (2020). Investigation of Social Media Use of Adults Above 50 Years Old. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 427-439.
• Zincir, O., & Yazıcı, S. (2013). Kriz Yönetimi ve Afetlerde Sosyal Medya Kullanımı. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi No:49, 65-82.
• ELEKTRONİK KAYNAKLAR URL-1. İstatistiklerle Yaşlılar. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227 (Erişim Tarihi: 18.06.2022)
• URL-2. Millennials stand out for their technology use, but older generations also embrace digital life, https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/09/09/us-generations-technology-use/ (Erişim Tarihi: 18.06.2022)
• URL-3. Türkiye Haftalık COVID-19 Tablosu. T.C. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 19.06.2022)
• URL-4. COVID-19 Coronavirus Pandemic. https://www.worldometers.info/coronavirus/ (Erişim Tarihi: 19.06.2022)
• URL-5. Doğal Afetler. https://www.afad.gov.tr/afadem/dogal-afetler (Erişim Tarihi: 19.06.2022)
• URL-6. 9-10 Mayıs sokağa çıkma yasağı detayları nelerdir? Marketler açık mı? Kimler sokağa çıkabilecek? https://www.haberturk.com/9-10-mayis-sokaga-cikma-yasagi-detaylari-nelerdir-marketler-acik-mi-kimler-sokaga-cikabilecek-2672927 (Erişim Tarihi: 17.06.2022)