Türkçe Eğitimi ve Çocuk Edebiyatında “Toplumsal Cinsiyet” Üzerine Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Milli Mücadele'nin 100. Yılı Özel Sayısı, 84 - 94, 18.12.2020

Sevgen Özbaşı İhsan Kalenderoğlu

https://doi.org/10.21733/ibad.786238

Cited By: 1

Öz

Türkçe eğitimi ve çocuk edebiyatı alanında 2000-2020 yıllarında yapılmış lisansüstü tezleri ele alan bu çalışmanın amacı; tezleri yıl, tür, alan ve kullanılan yönteme göre sınıflandırılarak değerlendirmektir. Çalışma tarama modeli tipinde betimsel bir araştırmadır. Veriler, YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edilmiştir. Taramada kavram olarak “toplumsal cinsiyet”; konu olarak “Türk Dili ve Edebiyatı” ile “Eğitim ve Öğretim” anahtar ifadeleri kullanılmıştır. Tarama sonucunda “Türk Dili ve Edebiyatı” alanından 43, “Eğitim ve Öğretim” alanından 51 olmak üzere toplam 94 tez belirlenmiştir. Bu tezlerin yıl, tür, alan ve kullanılan yönteme göre dağılımları yapılmıştır. “Eğitim ve Öğretim” olarak dizinlenen tezler arasından “Türkçe Eğitimi” alanındaki 7 tez; “Türk Dili ve Edebiyatı” olarak dizinlenen tezlerin içinden de “Çocuk Edebiyatı” kapsamındaki 13 tez ayrılarak konu bakımından ayrıca ele alınmıştır. Sonuç olarak Türk dili ve edebiyatı, çocuk edebiyatı ve Türkçe eğitimi alanlarında disiplinler arası yaklaşımla “toplumsal cinsiyet” kavramını ele alarak yazılmış tezlerin son yıllarda belirgin bir biçimde arttığı; söz konusu alanlarda belirlenen 50 tezden 41’inin yüksek lisans düzeyinde olduğu; tezlerden 1’i dışında diğerlerinin betimsel nitelik taşıdığı; çalışma konusu olarak da tezlerin önemli kısmını yazınsal yapıtlarda ya da metinlerdeki toplumsal cinsiyet rollerini belirlemeye yönelik olduğu bulgularına ulaşılmış; bulgulardan hareketle bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Çocuk Edebiyatı, Toplumsal Cinsiyet, Lisansüstü Tezler

An Analysis of Postgraduate Theses on “Gender” in Turkish Education and Children’s Literature

Öz

The aim of this study, which deals with postgraduate theses in the field of Turkish education and children’s literature in the years between 2000-2020, is to evaluate theses by classifying the year, type, field and method used in them. The study is a descriptive research in the type of survey model. The data were obtained from Higher Education System’s (YOK) National Thesis Center database. The concept level scanning was performed by using the keyword “gender” and the subject level scanning was done by using the keywords “Turkish language and literature” and “education and training”. As a result of scanning, 94 theses were determined. 43 of them are in the field of “Turkish language and literature” and 51 of them are in the field of “education and training”. These theses were distributed according to the year, type, area and method used. Among the theses listed as “education and training” 7 theses on “Turkish education” were separated and discussed in term of subject while 13 theses, selected out of the theses on “Turkish language and literature” with the scope of “children’s literature”, were discussed in terms of their subject. The result of the study has showed that the theses written in the fields of Turkish language and literature, children’s literature and Turkish education by considering the concept of gender with an interdisciplinary approach have increased significantly in recent years. In addition, it has been observed that 41 of the 50 theses determined in the subject fields were master’s theses. Except for one of the theses, the results have indicated that these theses have descriptive quality. Moreover, it has been found that the major part of theses is to determine gender roles in literary works or texts. Based on these findings, some suggestions have been proposed

Anahtar Kelimeler

Turkish education, children’s literature, gender, postgraduate theses

Kaynakça

• Çelik, Ö. (2008). Ataerkil Sistem Bağlamında Toplumsal Cinsiyet Ve Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Benimsenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Dündar Zeybekoğlu, Ö. (2012). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Televizyon Reklamlarına Yansıması. Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 5(1), 121-136.
• Ecevit, Y. (2003). Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çatışabilir? Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 83-88.
• Roberts, P. L., Cecil, N. L ve Alexander, S. (1993). Gender Positive: Teachers’ and Librarians’ Guide to Nonstereotyped Children’s Litereture. McFarland Company: Nort Caroline.
• Saraç, S. (2013). Toplumsal Cinsiyet (s. 27-32). L. Gültekin vd. (Ed.). Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları. Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları.
• Sever, S., Dilidüzgün, S., Neydim, N. ve Aslan, C. (2007). İlköğretimde Çocuk Edebiyatı. Z. Güneş (Ed.). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Şahbaz, N. K. ve Çekici, Y. E. (2012). Disiplinler Arası Bir Disiplin Olarak Türkçe Eğitimi. Turkish Studies, 7(3), 2367-2382.
• Temizyürek, F. (2003). Türkçe Öğretiminde Çocuk Edebiyatının Önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 161-167.
• Ünelöz, G. (2017). Ödüllü Çocuk Romanlarının Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları Bağlamında İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Varışoğlu, B., Şahin, A. ve Göktaş, Y. (2013). Türkçe Eğitimi Araştırmalarında Eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1767-1781.