THE EFFECT OF ARABIAN/EGYPTIAN MOVIES RELEASED IN TURKEY BETWEEN 1938-1950 ON TURKISH MUSIC

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 382 - 388, 29.12.2017

Sinem Özdemir

https://doi.org/10.21733/ibad.2158

Cited By: 1

Öz

Problems which occurred due to World War II
such as economic difficulties, increase of defence expenses, people becoming
poor everyday had all effect on cinema naturally, as a result of which both
cinema industry has stopped and distribution of movies which were already shot
became difficult. “Arabian movies” began to be displayed when the products of
Egyptian cinema were brought to Turkey through Egypt together with American
movies. The process of prohibition which was initiated in order to make
traditional music forgotten according to Republic policies directed people
search for and listen Arabian music broadcast on radio and therefore
familiarity to this music caused “Aşkın Gözyaşları” (Tears of Love) which is to
be the first movies released become very popular and interest audiences quite a
lot. When General Directorate of Press banned soundtracks composed in Arabian;
music of the movies were recomposed either with new songs written according to
plot or by directly writing Turkish verses on the original music. In this way a
new music genre named “adaptation” emerged, this “free-style” which was made by
the most important composers and sung the most popular soloists of the period
created a new form named “fantasy” due to freedom brought to both melodic structure,
form and lyrics, rhythmic structure and perception of instrumental part
(aranağme/arasaz) competing with verses vocal element and this caused the
greatest factor in alteration of traditional structure. Historical research,
review of newspaper/ periodical and musical analysis methods were used in this
study which aims to analyze this transformation process with reasons and
results

Anahtar Kelimeler

Turkish Music, soundtrack, Arabian/Egyptian soundtrack, adaptation song

1938-1950 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE GÖSTERİME GİREN ARAP/MISIR FİLMLERİNİN TÜRK MÜZİĞİNE ETKİSİ

Öz

II. Dünya Savaşı ile ortaya çıkan ekonomik zorluklar, savunma
giderlerinin artışı, yoksullaşan halk gibi sorunlar elbette ki sinema sektörünü
de etkilemiş, hem film endüstrisi durmuş hem de çevrilmiş filmlerin dağıtımı
zorlaşmıştır. Mısır yoluyla Türkiye’ye gelen Amerikan filmlerinin ülkeye Mısır
sinemasının ürünlerini de getirmesi ile “Arap filmleri” gösterimi başlamıştır.
Cumhuriyet politikaları doğrultusunda geleneksel müziği unutturmak amaçlı
başlatılan yasaklama süreci, halkı radyolarda Arap müziği yayınlarını aramaya
ve dinlemeye yönelttiğinden, bu müziğe olan aşinalık gösterime giren ilk film
“Aşkın Gözyaşları”nın çok rağbet görüp seyircinin ilgisini fazlasıyla çekmesine
neden olmuştur. 1938 yılında Basın-Yayın Genel Müdürlüğü bu filmlerin
müziklerinin Arapça söylenmesini yasaklayınca; filmlerdeki şarkılar ya
konularına göre yazılan yeni şarkılarla ya da doğrudan üzerlerine Türkçe sözler
yazılarak seslendirilmeye başlanmıştır. Böylelikle “Adaptasyon” adı verilen
yeni bir şarkı türü ortaya çıkmıştır ki dönemin en önemli bestekarları
tarafından yapılan ve en popüler solistlerince seslendirilen bu müziklerle
ortaya çıkan “serbest” yapı yani gerek melodik yapıya ve forma, gerekse söz
yapısına ve ritmik yapıya getirilen serbestlik ve söz unsuru ile yarışan bir
saz (aranağme/arasaz) anlayışı ile “fantezi” adlı yeni bir form meydana gelmiş
ve geleneksel yapının bozulmasına en büyük etkenlerden birini oluşturmuştur.
Sebep ve sonuçları ile bu değişim sürecini ele almak amaçlı bu çalışmada
tarihsel araştırma, gazete/süreli yayın taraması ve müzikal analiz yöntemleri
kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Müziği, film müziği, Arap/Mısır film müziği, adaptasyon şarkı

Kaynakça

• Cumhuriyet Gazetesi 13 Şubat 1937/ 23 Aralık 1941/ 19 Nisan 1946/ 9 Ekim 1947/ 1 Kasım 1947