TÜRKİYE’DEKİ SES EĞİTİMİ UYGULAMALARINDA ÖĞRETİCİ BAĞIMLILIĞI VE PİYANO EŞLİKLİ METOD YETERSİZLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 586 - 598, 30.12.2018

Sibel Polat Vefa Terzioğlu

https://doi.org/10.21733/ibad.427614

Öz

Bu çalışmada, ülkemizdeki ses icra sanatının herhangi bir
türünde eğitim alan bireyler tarafından sesin ön planda tutularak mesleki
çalgıya yeterli şekilde ağırlık verilmemesi ve alana yönelik ses metodlarının
oluşturulamaması ses eğitimi uygulamalarında öğretici bağımlılığının ortaya
çıkmasına yol açan eksiklikler olarak ele alınmıştır. Çalgı ve ses ilişkisi
kapsamında Batı ve Türk müziği geleneklerine uygun piyano eşlikli ses
egzersizleri metod eksikliği ise bu durumu yansıtan bir husus olarak
incelenmiştir.

Türkiye’de akademik olarak fakültelerde ses eğitimi sıklıkla
Türk Halk Müziği, Türk Sanat Müziği, Opera, nadiren ise Caz bölümlerine
sahiptir. Bu bölümlerde eğitim gören bireylerin mesleki çalgı yetkinliğinin
arttırılması ses sanatı alanında donanımlı bireylerin yetiştirilmesinde, icra
türüne ve diline özgü zengin ses metodlarının oluşturulmasında faydalı olacağı düşünülmektedir. Bu alanda çalışan
ilgili araştırmacıların teşvik edilmeleri ve desteklenmeleri üzerinde durulması
gereken önemli bir konudur.

Çalışmada hem Batı müziği hem de çok sesli Türk müziği alanında çalışan
ülkemizdeki ses eğitimcilerinin eşlik sazı olan piyanoda yetersiz olmaları ile
beraber bestecilerin de bu konuya gerekli katkı sağlamadıkları hususuna
değinilmektedir. Probleme bakıldığında mevcut ses alıştırmalarının genellikle
yabancı kökenli olması nedeni ile ses eğitimi derslerinde çok sesli Türk
müziğinin makamsal yapısına ve Türkçeye uygun metodların olmaması sorunu ortaya
çıkmaktadır. Bundan dolayı bireylere ses eğitiminin temel ögeleri ve çeşitli
söyleme tekniklerinin öğretilmesi daha da zorlaşmaktadır. Bu duruma bir de
piyano eşliği yetersizliği eklenince ses eğitimi alan bireyler hem Batı
müziğinin ortaya koyduğu tonal/modal organizasyonun standartlarından, hem de
Türk müziğinin makamsal yapısından mahrum kalmaktadır.  Çalışmada ses eğitimindeki bu gibi
problemlerin çözümüne yönelik bir takım öneriler sunulmuştur. Bu araştırma betimsel tarama (Survey) türü ile yürütülmüş
olup, hali hazırda geliştirme aşamasında olan “Polat Ses Egzersizleri” metodunun
içeriği üzerine kurulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ses Eğitimi, Çok Seslendirme, Piyano Eşliği, Türk Müziği, Makamsal Ezgi

Kaynakça

• AKBULUT, Efe (2001), “Çağdaş Müzik Eğitiminde Türk ve Batı Müziğinin Yeri”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2001 Sayı: 10
• HACIBEYOV, Ü., “Şerq Musiqisi ve Qerb Musiqi Aleti” Maarif ve Medeniyyet, No 4/1926 http://uzeyir.musigi-dunya.az/az/article42.html , 09 Aralık 2016
• HORSTMANN, Sabine (2009) Choral Vocal Technique, GIA Publications, Inc. Chicago
• KURT, Fidan (2004), Bedensel ve Zihinsel Gelişme Tekniklerinin Ses Eğitiminde Kullanılabilirliği, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
• LEVENT, Necdet (1998), Türk ve Batı Müziği, Ezgilerde Çokseslilik Yöntemi, İzmir, Piyasa Matbaası.
• MUSTAN DÖNMEZ, Banu - OYAN, Selin (2015), “Ulusalcılık Akımı” Bağlamında Yerel Müzik Öğelerinin Uluslararası Sanat Müziğindeki Kullanımı”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 18, s. 87-102
• ÖZEL, Müge vd (2015), Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri, Batı Müziği Tarihi 11. Sınıf, MEB Yayınları
• POLAT, Sibel (2017), “Ses Eğitiminin Temel Ögeleri ve Çeşitli Söyleme Tekniklerine Yönelik Uzman Görüşleri ve Performans Değerlendirme Ölçeği Örneği”, İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, Cilt/Vol. 3 Sayı/No. 1 (2017): 1-18
• POLAT, Sibel (2017), “Ses Eğitiminin Temel Ögelerinin ve Çeşitli Söyleme Tekniklerinin Kazandırılmasında Makamsal Ezgilere Dayalı Egzersizlerin Kullanılabilirliği”, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya.
• ŞEN, Çağrı vd (2017) Batı Müziği Teori ve Uygulaması (Türk Halk Müziği) Ders Kitabı 10, Ortaöğretim Güzel Sanatlar Lisesi, MEB Yayınları
• TERZİOĞLU, Vefa (2017), “Besteleme Pratiğinde Geleneksel Halk Müziğinin Yeri Ve Uygulama Modelleri: Azerbaycan Bestecilik Ekolü Örneği”, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya.