Population Characteristics of the City of Tunceli

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 183 - 200, 30.08.2019

Fethi Ahmet Canpolat

https://doi.org/10.21733/ibad.537457

Cited By: 5

Öz

Tunceli Kentinin Nüfus Özellikleri

Öz

Doğu Anadolu bölgesinin
Yukarı Fırat bölümünde, Tunceli dağlık yöresinde yer alan Tunceli kenti, 26,7
km2’lik yüzölçüme sahiptir. Nüfus bakımından 2017 yılı itibariyle 973 ilçe
içinde 386. il merkezleri arasında ise 81 il merkezi arasında 79. sıradadır.
2004 yılında DPT tarafından hazırlanan sosyo-ekonomik gelişmişlik araştırmasına
göre 6 gruba ayrılan ilçeler içinde, gelişmişlik bakımından 2. grupta yer
almaktadır. Kentin 1935 yılında kurulmasına karar verilmiş ve 1947 yılında
valiliğinin Elazığ’dan buraya taşınmasıyla il merkezine dönüşmüştür. Çalışmada
TÜİK’ten 1940-2018 yıllarına ait nüfus verilerine ulaşılmış, ayrıca kentte
mahalle bazında değerlendirme yapabilmek için nüfus, eğitim, konut ve ekonomi
gibi başlıklarda veriler talep edilerek değerlendirilmiştir.  Kentteki nüfusun gelişimi durağan artış
dönemi (1940-1960), dinamik artış dönemi (1960-1990) ve ikinci durağan artış
dönemi (1990-2018) olarak belirtilebilir. Kentin en önemli problemi, nüfus
tutma kapasitesinin düşük olmasıdır. Bu problemi azaltmak için 1968 yılından beri
kalkınmada öncelikli bölge olarak kabul edilen il’de, il merkezi başta olmak
üzere kamusal yatırımlar arttırılmaktadır. Tunceli bir mahalle olarak baştan
inşa edilmesinden, orta ölçekli bir kente dönüşme süreci nüfusun değişimiyle
doğrudan ilişkilidir. Ancak bu nüfusun değişimi ve bileşenleri üzerinde kentin
konumu, sosyo-kültürel yapısı, tarihsel süreç içinde meydana gelen olaylar ve
devletin müdahaleleri oldukça belirleyici olmuştur. Bu nedenle Tunceli kenti
de, demografik yapısı da kendine özgü yapıda olan bir yerleşmedir.

Anahtar Kelimeler

Tunceli, Nüfus, Göç, Sosyo-Ekonomik Yapı, Kent

Kaynakça

• Akın, M. (2010). Kentin bugünü: ekonomik, siyasal ve demografik görünüm (Herkesin bildiği sır Dersim: tarih, toplum, ekonomi, dil ve kültür, Ed. Şükrü Aslan), s.49-64, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Canpolat, F.A. (2017). Pınarbaşı ilçesinin (Kayseri) beşeri ve iktisadi coğrafyası, Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
• Newbold, K. B. (2014). Population geography: tools and issues. ABD: Rowman & Littlefield.
• Solak, A. (Ed.) (2015). Tunceli İli Sosyal Analiz Çalışması. Ankara: Hegem Yayınları.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2018). Yıllar İtibarıyla Kalkınmada Öncelikli Yöreler, (Erişim: 20.12.2018) http://www3.kalkinma.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx?Enc=83D5A6FF03C7B4FC0B6C445B8568FF66
• Şaşmaz, M. (2014). Türkiye idari taksimatı ansiklopedisi (1920-2013) XIV.Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Timor, A. (1997). Orta büyüklükteki şehirler ve taşıdıkları önem. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Bölümü Dergisi, (5), 83-103.
• Towfighi, P. S. (1970). The Strategy of Concentrated Decentralizatıon For Regional Growth, Doktora Tezi, ABD: Massachusetts Institute of Technology University. https://dspace.mit.edu/handle/1721.1/78228#files-area (Erişim Tarihi: 5.3.2019)
• Tuncel, M. (2012). "Tunceli", TDV İslâm Ansiklopedisi, (Erişim: 21.01.2019), https://islamansiklopedisi.org.tr/tunceli#1
• Tunceli Belediyesi, (2017). Tunceli (Merkez) İlave-Revizyon Nazım ve Uygulama İmar Planı Plan Açıklama Raporu, Tunceli.
• Tunceli İl Milli Eğitim Müdürlüğü (2018). Brifing Raporu, Tunceli.
• Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası (2018). Brifing Raporu, Tunceli.
• TÜİK (1940-2000). Genel Nüfus Sayımları, (Erişim: 20.12.2018) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
• TÜİK, (1990-2000). Genel Nüfus Sayımı, Ekonomik Nitelikler https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
• TÜİK, (1990-2000). Genel Nüfus Sayımı, Sosyal ve Demografik Nitelikler https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
• TÜİK (2000-2017). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Nüfus İstatistikleri (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
• TÜİK (2018). ADNKS, Doğum İstatistikleri, (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
• TÜİK (2017). ADNKS, Eğitim İstatistikleri, (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
• TÜİK (2018). ADNKS, Ölüm İstatistikleri, (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
• TÜİK (2018). ADNKS, Medeni Durum İstatistikleri, (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
• YÖK (2018). Yüksek Öğretim Bilgi Yönetim Sistemi, (Erişim: 10.02.2018) https://istatistik.yok.gov.tr/