Pospartum süreçte kadının kendi sağlığını etkileyen durumlara ilişkin bilgi ve tutumları

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 90 - 99, 01.06.2016

Aliye Bulut , Çağla Yiğitbaş Aziz Bulut Suat Tuncay

Öz

Amaç: Bu çalışmada, kadınların doğum sonu (pospartum) sürecinde kendi sağlıklarını etkileyebilecek bakım ve uygulamalar hakkındaki bilgi vetutumlarının ve bununla ilişkili bazı faktörlerin belirlenmesi amaçlandı.

Gereç ve yöntemler: 1 Ocak 2014 - 31 Aralık 2014 arasında Bingöl Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesinde doğum yapan 354 gönüllü kadın(ort. yaş 29.39±7.31 yıl; dağılım 17-68) çalışmaya dahil edildi. Veriler literatür doğrultusunda hazırlanan anket formu ile toplandı.

Bulgular: Katılımcıların %81.9’u ev hanımıydı ve %25.4’ü akraba evliliği yapmıştı. Araştırmada hem bilip bilmeme hem de öğrenmek isteyip/istememekriterleri açısından; (i) Perine bakımı ile eğitim durumu, yaşamının çoğunun geçtiği yer ve doğum şekli arasında; (ii) Meme bakımı ile eğitim durumu,yaşamının çoğunun geçtiği yer, akraba evliliği durumu ve doğum şekli arasında; (iii) Beslenme ile yaş, eğitim durumu, aile tipi, yaşamının çoğunungeçtiği yer ve akraba evliliği durumu arasında yapılan analizlerde farklılık bulunmadı (p>0.05).

Sonuç: Pospartum sürece dair bilgi sahibi olmayan bazı kadınların sağlık eğitimi açısından daha öncelikli olmaları gerektiği görüldü. Bu nedenle buyönde eğitimlere devam etmede ve dolayısıyla kadının farkındalığını sağlamada süreklilik yönünde hem kadınlar hem de bu hizmeti sunan sağlıkpersoneli motive edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

tutum, bilgi, pospartum süreç, kadının kendi sağlığı

Kaynakça

• Takın L. Do¤um sonu dönem. Do¤um ve kadın sa¤lı¤ı hemireli¤i. 8. Baskı. Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık; 2007. s. 435-66.
• Sertba G. Gebelerde do¤um öncesi ve do¤um sonrası dönemlerde durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi. Hemire Dergisi 1998;48:16-9.
• Eryılmaz YH. Do¤um sonu hemirelik bakımının de¤erlendirilmesinde ölçek gelitirilmesi ve uygulanan bakım yönteminin (Pathway) etkilerinin belirlenmesi. [Doktora Tezi], ‹stanbul: Marmara Üniversitesi Sa¤lık Bilimleri Enstitüsü; 1999.
• Dünya Sa¤lık Örgütü, Dünya Sa¤lık Raporu 1998. 21 Yüzyılda Yaam Herkes ‹çin Bir Vizyon. Çeviri Editörleri: Metin B, Akın A, Güngör ‹. Ankara: Sa¤lık Bakanlı¤ı Dı ‹likiler Bakanlı¤ı; 1998.
• UNICEF. Dünya çocuklarının durumu raporu 2012 Yönetici Öz eti. New York: 2012.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü HÜNEE). Türkiye nüfus ve sa¤lık aratırması, 2008. Ankara: HÜNEE, Sa¤lık Bakanlı¤ı AÇSAP Genel Müdürlü¤ü, Babakanlık DPT Müstearlı¤ı ve TÜB‹TAK; 2009.
• Sa¤lık Bakanlı¤ı. Ulusal anne ölümleri çalıması 2005. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, ICON-Institute Public Sector GmbH ve BNB Danımanlık; 2006.
• WHO Technical Consultation on Postpartum and Postnatal Care. Available from: Updated http:// whqlibdoc.who.int/hq/2010/WHO_MPS_10.03_ eng.pdf?ua=1 [March 10, 2010; Cited: February 17, 2015].
• WHO-World Health Organization. Maternal Mortality in 2005. Geneva: WHO, UNICEF, UNFPA, The World Bank; 2007.
• Türkiye Nüfus ve Sa¤lık Aratırması. Hacettepe Toplum Aratırmaları Enstitüsü, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Ana Raporu; 2009.
• Köseli A, Akın L. Lohusalık dönemi ve bakım. In: Beksaç S, Demir N, Koç A. editörler. Obstetrik; Maternal-Fetal Tıp ve Perinatoloji. Ankara: Medical Network 2001. s. 1377-81.
• Burroughs A, Leifer G. Postpartum period: maternity nursing an introductory text. Philadelphia: Saunders Company; 2001.
• Vural G, Akan N. Annelerin do¤um sonu dönemde ev ortamında kendi bakımları ve bebek bakımı ile ilgili karılatıkları sorunlar ve bu sorunlara yönelik uygulamalar. Hacettepe Üniversitesi Hemirelik Yüksekokulu Dergisi 1995;2:37-49
• Arnold S, Cohen D. Postpartum konular: Jinekoloji ve obstetrik sırları. In: Çeviri editörü: Ata B. ‹stanbul : Nobel Tıp Kitapevleri; 2001. s. 341-5.
• Mucuk S, Güler N. Annelerin do¤um sonu dönemde bakım beklentileri ve bu beklentilerin hemireler tarafından karılanma durumu. Sa¤lık Bilimleri Dergisi 2002;11:21-9.
• Atıcı M, Gözüm S. Postpartum erken taburculukta lohusalara verilen sa¤lık e¤itiminin postpartum problemler ve anksiyete üzerine etkisi, Hacettepe Üniversitesi Hemirelik Yüksekokulu Dergisi 2001;8:77-90.
• Cokun A, Karanio¤lu H. Do¤um ve kadın hastalıklar ı hemireli¤i. Eskisehir: Anadolu Üniversitesi Açık Ö¤retim Fakültesi Yayınları; 1997.
• Walker LO, Wilging S. Rediscovering the “M” in “MCM”: Maternal health promotion after childbirth: JOGNN 2000;29:229-35.
• Bobak IM, Jensen MD. Maternity and gynecologic care. 5th ed. St. Louis: The Mosby-Year Book; 1993. p. 672-767.
• Fishbein EG, Burggraf E. Early postpartum discharge: how are mothers managing? J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 1998;27:142-8.
• Gorrie TM, McKinney ES, Murray SS. Foundations of maternal-newborn nursing. 2nd ed. Philadelphia: W.B. Saunders Company; 1998.
• Brown SG, Johnson BT. Enhancing early discharge with home follow-up: a pilot project. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 1998;27:33-8.
• Smith-Hanrahan C, Deblois D. Postpartum early discharge: impact on maternal fatigue and functional ability. Clin Nurs Res 1995;4:50-66.
• Altuntug K. Do¤um sonu dönemde anneler ile ebe ve hemirelerin e¤itim öncelikleri. [Yüksek Lisans Tezi], Konya: Selçuk Üniversitesi Sa¤lık Bilimleri Enstitüsü; 2002.
• Peters M. Safe motherhood beyond the year 2000: a global perspective. Midwifery 2000;16:2-7.
• Sa¤lık Bakanlı¤ı, Ulusal sa¤lık politikası gelitirme çalıması mevcut durum ve sorunlar taslak rapor. Ankara; 2000.
• Takın L. Do¤um ve kadın sa¤lı¤ı hemireli¤i. 9. Baskı. Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık; 2012.
• Alan H. Do¤um sonrası dönemde sosyal deste¤in anne bebek ba¤lılı¤ına etkisi. [Yüksek Lisans Tezi], Konya: Selçuk Üniversitesi Sa¤lık Bilimleri Enstitüsü; 2011.
• Kaya A. Sezaryen do¤um sonu serviste yatan annelerin aldıkları hemirelik bakımı ile ilgili memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], Konya: Selçuk Üniversitesi Sa¤lık Bilimleri Enstitüsü; 2011.
• Fenwick J, Butt J, Dhaliwal S, Hauck Y, Schmied V. Western Australian women's perceptions of the style and quality of midwifery postnatal care in hospital and at home. Women Birth 2010;23:10-21.
• Ceylantekin Y. Sezaryenle ve vajinal yolla do¤um yapan kadınların do¤um öncesi ve sonrası tecrübe ve bilgi düzeylerinin de¤erlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi], Afyon: Kocatepe Üniversitesi Sa¤lık Bilimleri Enstitüsü; 2006.
• Uzun E, Güney M, Oral B, Özsoy M, Mungan T. Kadın hastalıkları ve do¤um servisi: verilen hizmetlerle ilgili hasta memnuniyeti ve etki eden faktörler. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derne¤i Dergisi 2006;3:167-71.
• Erenel A, Akkuzu G. Sa¤lık personeli-hasta ilikisine kadın açısından bakı: do¤um deneyimi. T Klin J Med Ethics; 1999;7:22-8.
• en S. Anneanne-anne-bebek ba¤lılı¤ının incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], ‹zmir: Ege Üniversitesi Sa¤lık Bilimleri Enstitüsü Do¤um ve Kadın Hatalıkları Hemireli¤i; 2009.
• Elveren C. Aydın do¤umevinde do¤um yapmı olan kadınların do¤um öncesi bakımları ve gebelik süresindeki tutum ve davranılarının incelenmesi. Uzmanlık Tezi], Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Aile Hekimli¤i Anabilim Dalı; 2008.
• Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan , Hassoy H. Toplumda anne sütü verme e¤ilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sa¤lı¤ı ve Hastalıkları Dergisi 2005;48:226-33.
• Sözeri C, Cevahir R, ahin S, Semiz O. Gebelerin gebelik süreci ile ilgili bilgi ve davranıları. Fırat Sa¤lık Hizmetleri Dergisi 2006;1:93-103.
• Yılmaz S. Vajinal yol ve sezeryanla do¤um yapan kadınların dogumdan sonra kendi ve yenido¤an bakımında yaadı¤ı sorunlar. [Yüksek Lisans Tezi], Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sa¤lık Bilimleri Enstitüsü; 2002.
• Eker A, Yurdakul M. Annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilikin bilgi ve uygulamaları. Sted 2006;15:158-63.
• Raby C, Dowse T, Bennet L. Postpartum/newborn patients: who are they and do they all need the same amount of nursing care? J Nurs Manag 2008;16:198203.
• Ergin F, Baar P, Karahasano¤lu B, Beer E. Güvenli olmayan do¤umlar ve do¤um sonrası evde bakım hizmetlerinin de¤erlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005;4:321-9.
• Beyda¤ KD. Do¤um sonu dönemde anneli¤e uyum ve hemirenin rolü. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6:479-84.
• Altuntu¤ K. Do¤um sonu dönemde anneler ile ebe ve hemirelerin e¤itim öncelikleri. [Yüksek Lisans Tezi], Konya: Selçuk Üniversitesi Sa¤lık Bilimleri Enstitüsü; 2002.
• Koçak F, Kukulu K. Gebelik ve do¤um sonu dönemde egzersiz. Türk Hemireler Dergisi 1993;43:13-4.
• Moran CF, Holt VL, Martin DP. What do women want to know after childbirth? Birth 1997;24:27-34.
• Karaçam Z, Takın L. Postpartum depresyon: Önleme, erken tanı ve hemirelik bakımı. Sa¤lık ve Dergisi 2004;14:14-24.
• Do¤aner G, Bekar M. Vaginal yolla do¤um yapan kadınların erken postpartum dönemde kendisinin ve yenido¤anın bakımına yönelik yaadıkları sorunların belirlenmesi. Sa¤lık ve Toplum Dergisi 2006;16:60-70.