Meme kanseri tanısı konmuş kadınlarda risk faktörlerinin güncel veriler ışığında gözden geçirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 3, 186 - 194, 01.09.2016

Sümeyra Çakır Mehmet Tolga Kafadar , Şeyda Nur Arslan Ahmet Türkan Berrin Kara Aydın İnan

Öz

Amaç: Bu çalışmada meme malign neoplazm tanısı konmuş hastalarda risk düzeyi değerlendirildi ve risk faktörlerinin erken tanı için yapılan tarama çalışmalarına katkısı araştırıldı.

Hastalar ve yöntemler: Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Genel Cerrahi polikliniğine Ocak 2005 - Aralık 2012 tarihleri arasında meme hastalıkları şikayetiyle başvuran, meme formu tam olarak doldurulmuş meme malign neoplazmı tanısı konmuş 290 kadın hasta (ort. yaş 49.2 yıl; dağılım 25-75 yıl) çalışmaya dahil edildi. Veri toplama aracı olarak hastanenin elektronik veri tabanı ve verilerin değerlendirilmesinde sayı ve yüzdelik dağılımlar kullanıldı.

Bulgular: Araştırma kapsamında yer alan kadınların %90’ının 35 yaş üstü, %86.6’sının evli, %59’unun fazla kilolu olduğu belirlendi. %93.8’inin 15 yaş öncesi menarş, %61.7’sinin adetlerinin düzensiz, %44.8’inin premenopozal dönemde, %38.3’ünün postmenopozal dönemde ve %54.5’inin 50 yaş sonrası menopoz dönemde olduğu belirlendi. %33.8’inin iki çocuğa gebe kaldığı, %52.8’inin bir veya iki kez doğum yaptığı ve %60.4’ünün ilk doğumlarını 20-30 yaş aralığında yaptığı, %39’unun çocuklarını en çok 12 ay emzirdiği, %72.1’inin oral kontraseptif kullanmadığı, kullananların %84’ünün beş yıldan az kullandığı, %92.4’ünün hormon replasman tedavisi kullanmadığı, kullananların %81.8’inin beş yıldan az kullandığı belirlendi. Kadınların %90.7’sinin rahim ve yumurtalıklara ait patolojilerinin olmadığı, %69.3’ünün memeyle ilgili herhangi bir ameliyat geçirmediği, %74.4’ünün ailesel meme kanseri öyküsü olmadığı, %41.2’sinin yakınmasının olmadığı ve %52.8’inde fizik muayene bulgusu saptandığı belirlendi.

Sonuç: Araştırma kapsamına alınan kadınların meme kanseri gelişmesine neden olan güncel risk faktörlerine anlamlı ölçüde sahip oldukları ve kadınların erken tanı için yapılan tarama işlemlerinde etkin rol üstlenmeleri gerektiği kanısına varıldı. Bu bağlamda kadınların bilinçlendirilmesi için yapılması gereken çalışmaların oldukça önemli olduğu düşünüldü.

Anahtar Kelimeler

Meme kanseri, erken tanı, risk faktörleri

Kaynakça

• Montazeri A, Vahdaninia M, Harirchi I, Harirchi AM, Sajadian A, Khaleghi F, et al. Breast cancer in Iran: need for greater women awareness of warning signs and effective screening methods. Asia Pac Fam Med 2008;7:6.
• Evcimik, T. Meme kanserinde prognostik faktörlerin sağ kalıma etkisi. [Uzmanlık Tezi], İstanbul: T.C Sağlık Bakanlığı İstanbul Göztepe Eğitim ve Aratırma Hastanesi; 2008.
• Karayurt Ö. Champion sağlık inanç modeli ölçeği'nin türkiye için uyarlanması ve kendi kendine meme muayenesi uygulama sıklığını etkileyen faktörler. [Doktora Tezi], İzmir: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2013.
• Kılıç S, Uçar M, Seymen E, İnce S, Ergüvenli Ö, Yıldırım A ve ark. Kendi Kendine Meme Muayenesi Bilgi ve Uygulamasının GATA Eğitim Hastanesinde Görevli Hemire, Hemirelik Öğrencileri ve Hastaneye Müracaat Eden Kadın Hastalarda Aratırılması. Gülhane Tıp Dergisi 2006;48:200-4.
• Kopans DB. The positive predictive value of mammography. AJR Am J Roentgenol 1992;158:521-6.
• Dayanır LÖ, Özdemir A. Meme değerlendirmelerinde fizik muayene, ultrasonografi ve mamografi bulgularının karılatırılması. ADÜ Tıp Fak Dergisi 2000;1:9-12.
• Eryılmaz MA, Bodur S, Civcik S, Durduran Y. KETEM’e bavuran kadınlarda meme ikayetlerinin değerlendirilmesi. Selçuk Tıp Dergisi 2012;28:98- 103.
• Yılmazel G. Çorum ili kırsalında yaayan 20 ya ve üzerindeki kadınların kendi kendine meme muayenesi yapma durumları ve meme kanseri risk faktörlerinin belirlenmesi. Meme Sağlığı Dergisi 2013;9:82-7.
• Gerçek S, Duran Ö, Yıldırım, G, Karayel H, Demirliçakmak H. Kredi Yurtlar Kurumunda kalan kız öğrencilerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi sağlık inançları ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Meme Sağlığı Dergisi 2008;4:157-61.
• Nahçivan NÖ, Seçginli S. Meme kanserinde erken tanıya yönelik. tutum ve davranılar: Bir rehber olarak sağlık inanç modelinin kullanımı. Cumhuriyet Üniversitesi Hemirelik Yüksekokulu Dergisi 2003;7:33-8.
• Koca B. Kendi kendine meme muayenesini bilmenin kadın sağlığı açısından önemi. Yeni Tıp Dergisi 2010;27:10-4.
• Fujino Y, Mori M, Tamakoshi A, Sakauchi F, Suzuki S, Wakai K, et al. A prospective study of educational background and breast cancer among Japanese women. Cancer Causes Control 2008;19:931-7.
• Kuru B, Ozaslan C, Ozdemir P, Dinç S, Camlibel M, Alagöl H. Risk factors for breast cancer in Turkish women with early pregnancies and long- lasting lactation--a case-control study. Acta Oncol 2002;41:556-61.
• Hussain SK, Lenner P, Sundquist J, Hemminki K. Influence of education level on cancer survival in Sweden. Ann Oncol 2008;19:156-62.
• Meme Kanseri İle İlgili Bilmek İstediğiniz Her ey. Eriim linki: http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/179512.asp. [Eriim: 03.06.2013]
• Beji NK, Reis N. Risk factors for breast cancer in Turkish women: a hospital-based case-control study. Eur J Cancer Care (Engl) 2007;16:178-84.
• Vogel V. Assessing risk of breast cancer. Postgraduate Medicine 1999;105:63-9.
• Demographic and Health Survey. Hacettepe University Institute of Population Studies, Ankara Turkey, 1999.
• Romieu I, Hernández-Avila M, Lazcano E, Lopez L, Romero-Jaime R. Breast cancer and lactation history in Mexican women. Am J Epidemiol 1996;143:543-52.
• Lipworth L, Bailey LR, Trichopoulos D. History of breast-feeding in relation to breast cancer risk: a review of the epidemiologic literature. J Natl Cancer Inst 2000;92:302-12.
• Newcomb PA. Lactation and breast cancer risk. J Mammary Gland Biol Neoplasia 1997;2:311-8.
• Yılmaz M, Seki Z, Gürler H, Çifçi ES. Bir üniversitede çalıan kadınların meme kanseri risk faktörleri yönünden incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemirelik Yüksekokul 2010;3:65-71.
• Egan KM, Stampfer MJ, Hunter D, Hankinson S, Rosner BA, Holmes M, et al. Active and passive smoking in breast cancer: prospective results from the Nurses' Health Study. Epidemiology 2002;13:138-45.
• Somunoğlu S. Meme Kanseri: Belirtileri ve erken tanıda kullanılan tarama yöntemleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009;4:103-22.
• İren S, Yirmibeoğlu E, Ora H, Akmansu M, Pak Y. Erkek meme kanserinde postoperatif adjuvan radyoterapi: Retrospektif değerlendirme. Meme Sağlığı Dergisi 2010;6:22-5.