SİNEMADA EDEBİYAT UYARLAMALARI: “DVOYNIK VE THE DOUBLE ÖRNEĞİ”

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 131 - 155, 03.06.2022

Aygül Atay

Öz

Sinema ve edebiyat iletişim aracı olma açısından ortak noktalara sahiptir. Bu sanat dallarının birbirinden yararlanıyor olmasının temel sebebi insandır. İnsan dünyayı anlamlandırır ve bunu yaparken de başka bir insana ihtiyaç duyar. Bu anlamıyla edebiyat ve sinemanın amaçları aynı, anlatım dilleri birbirinden farklıdır. Bu çalışmada tüm bunları ortaya çıkarmak hedeflenmektedir. Amaç, edebi metnin senaryoya evirilmesinde değişikliğe uğrayan ya da uğramayan noktaları tespit etmektir. Uğradıysa, değişiklikleri saptamaktır. Bu çalışmada sinema-edebiyat ilişkisi ele alınarak, Dostoyevski’nin 1846’da yazdığı Dvoynik romanı ile Richard Ayoade The Double (2013) filmi karşılaştırılacaktır. Edebiyattan sinemaya uyarlama yöntemleri üzerinde durulacak, yazınsal metinlerin görüntüsel metinlere dönüşümünde ortaya çıkan değişimler saptanacaktır. Değişen anlatım dili ve değişkenlerin etkisi araştırılacaktır. Yazınsal metinden görüntüsel metne uyarlama yapılırken ortaya çıkan farklar karşılaştırmalı analiz yöntemiyle açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Edebiyat, sinema, uyarlama, The Double, Dvoynik.

Kaynakça

• Akbayır, S. (2014). Edebiyat ve Disiplinlerarası Etkileşim. 1. Baskı. Ankara. Pegem Akademi.
• Bazin, A. (1995). Çağdaş Sinemanın Sorunları. N. Özön (çev.). Ankara: Bilgi Yayınevi (orijinal baskı tarihi 1966)
• Bazin, A. (2011). Sinema Nedir?. İ. Şener (çev.). İstanbul: Doruk Yayınları (orijinal baskı tarihi 1967)
• Çoraklı, Ş. (2018). Film-Roman Karşılaştırması: Jurek Becker’in Sinemaya Uyarlanan “Yalancı Jakob” Adlı Romanı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1.22, 347-363.
• Demir, B. (2013-2014). Okurun Seyirciye Dönüşümü Bağlamında Edebiyat Sinema İlişkisi. 3 Aylık Edebiyat Düşünce Dergisi. 1, 29-33.
• Dostoyevski, F. M. (2015). İkiz. S. Gürses (çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları (orijinal baskı tarihi 1846)
• Dostoyevski, F. M. (2017). Öteki. E. Altay (çev.). İstanbul: İletişim Yayınları (orijinal baskı tarihi 1846)
• Kale, Ö. (2010). Edebiyat Sinema İlişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3.14, . 266-275.
• Mary Burke, Pauline Burt, Peter Car Leton ve diğerleri (Yapımcı), Richard Ayoade (Yönetmen), Submarine [Film], İngiltere, ABD: Warp Films-Weinstein Company, 2010. Mehmet Barlas, “Hiç Okumadan Sadece Dizi İzleyerek Kültür Olunabilir Mi?”, Sabah, 29 Eylül 2008, s.6.
• Michael Caine, Graeme Cox, Amina Dasmal ve diğerleri (Yapımcı), Richard Ayoade (Yönetmen), The Double [Film], İngiltere: Alcove Entertainment, 2013.
• Monaco, J. (2002). Bir Film Nasıl Okunur?. E. Yılmaz (çev.). İstanbul: Oğlak Yayıncılık (orijinal baskı tarihi 1977)
• Özdoyran, G. (2018). Yeni Medya ve Etik. K. Duman (Ed.) İnternet Haberciliği: Kuram, Uygulama ve Eleştiri içinde. İstanbul: Beta Yayınevi. 2018, 163-193.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (b.t.) Erişim adresi: http://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
• Yüce, T. (2005). Sinema ve Edebiyat Türleri Arasında Görülen Etkileşimler. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 1.2, 67-74.
• Uğurlu, F. (1992). Edebiyat ve Sinema. Kurgu Dergisi. 11. 135-151.
• Zweig, S. (2011). Üç Büyük Usta. N. Ermiş (çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları (orijinal baskı tarihi 1921)