HALKLA İLİŞKİLERİN SAVAŞ ENDÜSTRİSİNDEKİ ROLÜ: BEN -HUR VE JAMES BOND: FROM RUSSIA WITH LOVE FİLMLERİ ÜZERİNDEN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 347 - 373, 21.09.2023

Esin Serin Aksoy

Öz

Halkla ilişkilerin savaş endüstrisindeki rolü, medya, iletişim ve algı yönetimi aracılığıyla savaş ve askeri endüstrinin toplum üzerindeki etkisini şekillendirmesi ve yönlendirmesi olarak tanımlanabilir. "Ben-Hur" ve "James Bond: From Russia with Love" gibi filmler, halkla ilişkilerin bu alandaki etkilerine ve stratejilerine dikkat çeken yapıtlardır. "Ben-Hur" filminde, savaş endüstrisinin antik Roma dönemindeki yansımaları ve etkileri gözlemlenebilmektedir. Filmde, Roma İmparatorluğu'nun güçlü bir imparatorluk propagandasının etkili bir şekilde yürütüldüğü görülmektedir. Halkla ilişkiler uygulamaları, zaferleri kutlama, liderlik imajını yüceltme ve halkın desteğini sağlama konusunda önemli bir rol oynamaktadır. Bu tür filmler, izleyici üzerinde savaşın ve imparatorluğun olumlu yönlerini vurgulayarak, savaşın meşruiyetini ve kabulünü artırma amacı gütmektedir. Öte yandan, "James Bond: From Russia with Love" gibi casusluk ve aksiyon temalı filmler, modern dönemdeki savaş endüstrisinin algı yönetimi ve halkla ilişkiler stratejilerini yansıtmaktadır. Bu tür filmlerde, halkla ilişkilerin rolü, casusluk operasyonlarındaki propaganda, medya manipülasyonu ve düşman ülkelerin olumsuz temsilleri üzerine odaklanmaktadır. Filmlerde sıkça kullanılan kahraman-kötü karakter ilişkisi, savaşın gerekçeleri ve tehditlerin vurgulanması gibi unsurlar, halkın algısını şekillendirmede önemli bir rol oynamaktadır.
Bu filmler, savaş endüstrisinin medya ve halkla ilişkilerle nasıl bir araya gelerek güçlü bir etki yarattığını gösterirken, aynı zamanda izleyicileri bu tür propagandalara ve etkilemeye karşı daha eleştirel düşünmeye teşvik edebilmektedir. Savaş endüstrisinin toplumsal etkilerini ve halkla ilişkilerin bu alandaki rolünü anlamak için bu tür filmlerin analizi ve değerlendirmesi önemlidir. Bu nedenle bu çalışmada halkla ilişkiler ve savaş endüstrisi arasındaki bağlam sinema üzerinden değerlendirilmiş ve 2 ayrı döneme ait 2 film seçilerek bu filmler eleştirel söylem analizi ile incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı halkla ilişkiler uygulamaları ile propaganda çalışmaları arasında benzerliklerin altınız çizmek ve sinema filmlerinin içerisine yerleştirilmiş alt mesajları incelemektir. Bu çalışmanın önemi ise halkla ilişkiler uygulamalarının halkla ilişkiler ilkelerine bağlı uygulanmasının öneminin vurgulanmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Halkla İlişkiler, Sinema, Eleştirel Söylem Analizi

Kaynakça

• Adanır, O. (2003). Sinemada Anlam ve Anlatım. İstanbul: Alfa Basım Ya- yım Dağıtım.
• Aktaş, H. (1996), Siyasal İletişim Kuramsal Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Althuser, L. (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (A. Tümertekin Çev.), İstanbul: İthaki.
• Arnheim, R. (2002). Sanat Olarak Sinema. Anakara: Öteki Yayınevi. Asna, A. (2004), Bir Pr’cının Meslek Anıları, İstanbul: Mediacat Yayınları.
• Aziz A. (2007), Siyasal İletişim, İkinci Baskı, Ankara: Nobel Yayınları. Başaran, T. (2007). Soğuk Savaş Sonrası Bilimkurgu Sinemasında Distopik Sistemler ve Kontrol Mekanizmaları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Bektaş, A. (2000), Kamuoyu, İletişim ve Demokrasi, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Bernasconi, R. (2015). Irk Kavramını Kim İcat Etti? İstanbul: Metis Yayınları.
• Biber A. (2003), Halkla İlişkilerde Temel Kavramlar, Birinci Baskı, Ankara: Nobel Yayınları.
• Davıs, A. (2006), Halkla İlişkilerin Abc’si, Çev. Ümit Şendilek, İstanbul: Mediacat Yayınları.
• Erdoğan, İ. (2006) Teori ve Pratikte Halkla İlişkiler, Ankara: Pozitif Matbaacılık.
• Ertekin, Y. (1995), Halkla İlişkiler, Ankara: Todaie Yayınları.
• Gezmen, B., Gürkan, H. (2016). V for Vandetta Filmi Üzerinden İdeolojik Bir Okuma. Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi. 24 (2): 198-213.
• İnceoğlu, M. (1985), Güdüleme Yöntemleri, Ankara: Aü Bbyo Yayınları. Kazancı M. (1997), Kamuda ve Özel Sektörde Halkla İlişkiler, İkinci Baskı, Ankara: Turhan Yayınları.
• Kazancı, M. (2002). Althusser, Ideoloji ve İletişimin Dayanılmaz Ağırlığı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 57 (1): 55-87.
• Madran, A. (2012), Tutum, Tutum Değişimi ve İkna. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Mutlu, E. (2017), İletişim Sözlüğü, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Özön, N. (1984), 100 Soruda Sinema Sanatı, İstanbul: Gerçek Yayınevi. Özsoy, O. (1998), Propaganda ve Kamuoyu Oluşturma, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Öztürk, S. (2003). İstanbul’un Fethinden Sonra Ayasofya’nın Camiye Çevrilişi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 14: 133-142.
• Peltekoğlu, F. (2007), Halkla İlişkiler Nedir? İstanbul: Beta Yayınları.
• Scognomillo, G. (2003). Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalcı.
• Serin, E. (2017), Halkla İlişkiler ve İkna İlişkisi, Sakarya Üniversitesi İle- tişim Fakültesi Icqh Proceeding Book, 6: 117-139.
• Theaker, A. (2006). Halkla İlişkilerin El Kitabı. İstanbul: MediaCat.
• Wallerstein, I. (1997). Sosyal Bilimleri Düşünmemek- 19.Yüzyıl Paradig- masının Sınırları, T. Doğan (çev.) Avesta Yayınları.
• Wiggins, S. (2009). Discourse Analysis. In H. T. Reis & S. Sprecher (Eds.). Encyclopedia of Human Relationships.427-430. Thousand Oaks, CA: Sage
• Wodak, R. & Meyer, M. (2009). Critical Discourse Analysis: History, Agenda, Theory and Methodology. Methods of Critical Discourse Analy- sis, 2: 1-33.