INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN YOUTH'S SOCIAL MEDIA USAGE PURPOSES AND APPEARANCE-RELATED SOCIAL MEDIA CONSCIOUSNESS

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 47 - 66, 25.01.2025

Nesrin Duman , Zeynep Polat , Beyza Yıldırım

Öz

The purpose of the study was to investigate the connection between young people's appearance-related social media consciousness and their motivations for using social media. A total of 272 university students, including 224 women and 48 men, participated in the study. The “Demographic Information Form”, the “Appearance-Related Social Media Consciousness Scale”, and the “Social Media Use Purposes Scale of University Students” were used to collect data. According to the findings of the study, among the social media platforms, participants mostly use Instagram (81.6%) and WhatsApp (70.6%). In addition, it was observed that the parts of the body that the participants obsessed over the most were the belly (37.1%) and the face (32.4%). When the purpose of social media use is examined, it has been understood that youngsters mostly use social media for "obtaining information." Furthermore, a substantial degree of negative body image perception was noted in the participants. Young people with a variable diet have a significantly higher negative body image. It is seen that participants who have more screen time use social media to obtain information more. Lastly, there is no discernible connection between the reasons for using social media and appearance-related social media consciousness. This study is intended to be a resource for studies on individuals' psychological well-being and conscious use of technology.

Anahtar Kelimeler

Social media, physical appearance, body perception, social media consciousness

GENÇLERİN SOSYAL MEDYAYI KULLANIM AMAÇLARI İLE DIŞ GÖRÜNÜMLE İLİŞKİLİ SOSYAL MEDYA BİLİNCİ İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Öz

Çalışma gençlerin sosyal medya kullanım amaçları ile görünümle ilişkili sosyal medya bilinci arasındaki ilişkiyi incelemeyi hedeflemiştir. Araştırmaya 224 kadın ve 48 erkek olmak üzere toplamda 272 üniversite öğrencisi katılmıştır. Veri toplamak amacıyla “Demografik Bilgi Formu”, “Görünümle İlişkili Sosyal Medya Bilinç Ölçeği” ve “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medyayı Kullanım Amaçlarını Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgulara göre; katılımcılar sosyal medya platformlarından en çok Instagram (%81,6) ve WhatsApp (%70,6) kullanmaktadır. Bununla birlikte katılımcıların bedenlerinde en çok mesele ettikleri bölgelerin göbek (%37,1) ve yüz (%32,4) olduğu görülmüştür. Sosyal medya kullanım amacı incelendiğinde; gençlerin en çok “bilgi edinme” amaçlı sosyal medya kullandıkları anlaşılmıştır. Ayrıca, katılımcıların yüksek düzeyde negatif beden imajı algısına sahip oldukları görülmüştür. Değişken bir beslenme düzeni olan gençlerin anlamlı düzeyde daha yüksek negatif beden imajına sahip oldukları tespit edilmiştir. Sosyal medya ekran süresi fazla olan katılımcıların sosyal medyayı daha çok bilgi edinme amacıyla kullandıkları görülmektedir. Son olarak sosyal medya kullanım amaçları ile görünümle ilişkili sosyal medya bilinci arasında anlamlı ilişki bulunmamaktadır. Bu çalışmanın bireylerin psikolojik iyi oluşlarına ve bilinçli teknoloji kullanımına yönelik çalışmalara kaynak niteliğinde olması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, dış görünüş, beden algısı, sosyal medya bilinci

Kaynakça

• Akarsu, P. (2010). Sürrealizm ve rüya. Yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Aras, E., & Peker, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin sosyal medyayı kullanım amaçlarını belirleme ölçeğinin geliştirilmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 656-73.
• Aydın, M., & Vural, G. Z. (2018). Üniversite öğrencilerinin beden imgelerinin yaşam niteliklerine etkisi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(3), 111-21.
• Carr, C. T., & Hayes, R. A. (2015). Social media: Defining, developing, and divining. Atlantic Journal of Communication, 23(1), 46–65.
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2023). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed method approaches (6th ed.). California: SAGE Publications.
• DataReportal. (2024). Digital 2024: Turkey [Report]. https://datareportal.com/reports/digital-2024-turkey.
• Değer, B. E., & Sine Nazlı, R. (2022). Sosyal medyada influencer etkisi bağlamında benlik sunumu. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 25-45.
• Dhanwal, S. (2023). Purpose and extent of use of social media by students. Computer, 67(83.70), 2–83.
• Frederick, D., Bohrnstedt, G. W., Hatfield, E., & Berscheid, E. (2014).
• Factor structure and validity of the Body Parts Satisfaction Scale: Results from the 1972 Psychology Today survey. Psihologijske Teme, 23(2), 223– 242.
• Geng, G. (2013). Investigating the use of text messages in mobile learning. Active Learning in Higher Education, 14(1), 77–87.
• Hacıoğlu, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin beden imgesi hoşnutluğu ve iletişim becerilerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-16.
• Hayır, C., & Karahisar, T. (2022). Dijital medya çağında sosyal röntgencilik: Instagram örneği. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 7(1), 260-277.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar, ilkeler ve teknikler (32. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kelch-Oliver, K., & Ancis, J. R. (2011). Black women's body image: An analysis of culture-specific influences. Women & Therapy, 34(4), 345–358.
• Lamarche, L., Gammage, K. L., Kerr, G., Faulkner, G., & Klentrou, P. (2014). Examining psychobiological responses to an anticipatory body image threat in women. Journal of Applied Biobehavioral Research, 19: 127–143. Crossref.
• McComb, S. E., & Mills, J. S. (2021). Young women’s body image following upwards comparison to Instagram models: The role of physical appearance perfectionism and cognitive emotion regulation. Body Image, 38: 49–62.
• Mills, J. S., Musto, S., Williams, L., & Tiggemann, M. (2018). “Selfie” harm: Effects on mood and body image in young women. Body image, 27, 86-92.
• Schilder, P. (1936). The image and appearance of the human body: Studies in the constructive energies of the psyche. Psyche monographs, no. 4. The Journal of Nervous and Mental Disease, 83(2), 227-8.
• Önal, S., Özer, B. K., Sağır, M., Sağır, S., Özdemir, A., Acar, S., & Yavuz, C. M. (2019). Üniversite öğrencilerinde beden algısı ve beden kitle endeksi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59(1), 543-58.
• Öngören, B., Durdu, Z., Dongaz, Ö. İ., Bayar, B., & Bayar, K. (2021). Görünümle ilişkili sosyal medya bilinç ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Karya Journal of Health Science, 2(2), 33-8.
• Tanhan, F., Özok, H. İ., & Tayiz, V. (2022). Gelişmeleri kaçırma korkusu (FoMO): Güncel bir derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(1), 74- 85.
• Tiggemann, M., & Anderberg, I. (2020). Muscles and bare chests on Instagram: The effect of influencers’ fashion and fitspiration images on men’s body image. Body Image, 35, 237–244.
• Tuğay, E. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam kalitesi beden algısı ve beslenme durumunun saptanması. Yüksek lisans tezi. İstanbul: Biruni Üniversitesi.
• Vogel, E. A., Rose, J. P., Roberts, L. R., & Eckles, K. (2014). Social comparison, social media, and self-esteem. Psychology of Popular Media Culture, 3(4), 206–222.
• We Are Social. (2020). Digital 2020 global report. We Are Social. https://wearesocial.com/uk/blog/2020/01/digital-2020-3-8-billion-people-usesocial-media/
• We Are Social. (2024). Digital 2024 global report. We Are Social. https://omgiletisim.com/we-are-social-dijital-2024-global-raporu-yayinlandi/