THE BASIC DYNAMICS OF THE JUSTICE AND DEVELOPMENT PARTY'S RELIGIOUS POLICIES

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 3, 38 - 58, 15.12.2016

İsmail Akyüz

https://doi.org/10.25272/j.2149-8539.2016.2.3.05

Öz

In Turkey the relations between state and religion that gained structural characteristics just after the establishment of republic has been shaped on the basis of an exclusive secularism. In this sense, the regime's attitudes towards the religion and the religious has been negative. Because the most fundamental feature of exclusive secularism is to keep religion completely out of the public sphere. The relationship of the state with the religious has been troubled for many years and the it has been tried to be purified the public sphere from religion. But with the Justice and Development Party which came to power in 2002 major changes occured in states exclusive approach. The Justice and Development Party's reforms have led to radical changes in the offical policies of religion. In the study, the dynamics and processes shaping the Justice And Development Party's religious policies will be tried to be revealed.

Anahtar Kelimeler

Justice and Development Party, Religious Policies, Exclusive Secularism

ADALET VE KALKINMA PARTİSİ’NİN DİN POLİTİKALARINDA ETKİLİ OLAN TEMEL DİNAMİKLER

Öz

Türkiye’de cumhuriyetin kurulmasının ardından yapısal özelliklerini kazanan din-devlet ilişkileri dışlayıcı bir laiklik anlayışı temelinde şekillenmiştir. Bu anlamda rejim dine ve dindarlara mesafeli yaklaşmıştır. Zira dışlayıcı laikliğin en temel özelliği dini tamamen kamusal alanın dışında tutmasıdır. Devletin dindarlarla ilişkisi uzun yıllar boyunca sorunlu olmuş, kamusal alan dinden arındırılmaya çalışılmıştır. 2002 yılında iktidara gelen Ak Parti ile birlikte devletin dışlayıcı yaklaşımında büyük kırılmalar meydana gelmiştir. Ak Parti’nin üçüncü iktidar döneminde hayata geçirdiği reformlar Türkiye’de devletin din konusundaki resmi politikalarının kökten değişmesine sebep olmuştur. Çalışmada Ak Parti’nin din politikalarını şekillendiren dinamikler ve süreçler ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Adalet ve Kalkınma Partisi, Din Politikaları, Dışlayıcı Laiklik

Kaynakça

• ABBa (Avrupa Birliği Bakanlığı), “Siyasi Reformlar-I”, TC Avrupa Birliği Bakanlığı Yayınları No:4, Ankara ABGS (Avrupa Birliği Genel Sekreterliği) (2007), Türkiye'de Siyasi Reform Uyum Paketleri ve Güncel Gelişmeler, T.C. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Ankara AKDOĞAN, Yalçın (2003), Muhafazakar Demokrasi, Ak Parti Yayınları, Ankara BULAÇ, Ali (2010), Göçün ve Kentin İktidarı (Milli Görüş’ten Muhafazakar Demokrasiye Ak Parti), Çıra Yayınları, İstanbul BURAK, Begüm (2011), Osmanlı’dan Günümüze Ordu-Siyaset İlişkileri, History Studies, v.3, s.1, 45- 67 CANSEVER, Niran, KİRİŞ, Hakan Mehmet (2015), Türkiye'de Ordu Siyaset İlişkileri Çerçevesinde Ak Parti-TSK Etkileşimine Bir Bakış, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c.20, s.3, 361-384 CİZRE, Ümit (2013), Yeni bir Siyaset Tarzı: Türk Silahlı Kuvvetleri, Toplum ve Ak Parti, Türkiye’de Demokrasi, İslam ve Laiklik, edt. Ahmet T. Kuru, Alfred Stepan, çev. Hande Tatoğlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul CNNTÜRK (24.10.2013), Daha Anglosakson Bir Laiklik İstiyoruz, http://www.cnnturk.com/2013/ekonomi/genel/10/24/daha-anglosakson-bir-laiklikistiyoruz/ 728342.0/index.html, (11.10.2015) Cumhuriyet (25.05.2012), Gül, Laikliğin Anglosakson Yorumunu Övdü, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/345190/Gul__laikligin__Anglosakson__yorumunu_ovdu.ht ml, (11.10.2015) ÇAKIR, Ruşen (1990), Ayet ve Slogan, Metis Yayınları, İstanbul ÇAKIR, Ruşen (2003) Neydiler, Ne Oldular 1, http://www.rusencakir.com/Ak Parti-Neydiler-Neoldular- 1/46, (30.11.2015) ÇARKOĞLU, Ali; BİLGİLİ, Nazlı Çağın (2010), Turkey, Guide to İslamist Movements, içinde, edt: Barry Rubin, M.E. Sharpe İnc., New York ÇETİN, Halis (2003), Demokratik Meşruiyet Versus Karizmatik Meşruiyet, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c.27, s.1, 91-108 ÇINAR, Menderes (2013), Ak Parti ve İslami Hareketler: Defansif ve Dağıtıcı İktidar Kardeşliği, Ak Parti Kitabı Bir Dönüşümün Bilançosu, İçinde, Der: İlhan Uzgel, Bülent Duru, Phoneix Yayınevi, Ankara ÇİÇEK, Nevzat (11.08.2014), Cemaatler Kime Oy Verecek, Timeturk Haber Sitesi, http://www.timeturk.com/tr/makale/nevzat-cicek/cemaatler-kime-oy-verecek.html, (21.11.2015) GÜL, Abdullah (2007), “Avrupa Birliği Uyum Yasa Paketleri”, T.C. Başbakanlık Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Ankara Hürriyet (4.11.2002), 6 Güvence, http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=107530, (23.09.2015) JENKİNS, Gareth (2008), Political İslam in Turkey, Palgrave Macmillan, New York KAHRAMAN, Hasan Bülent (2012), Türk Siyasetinin Yapısal Analizi II, Agora Kitaplığı, İstanbul KARA, İsmail (2008), Cumhuriyet Türkiyesi’nde Bir Mesele Olarak İslam Dergah Yayınları, İstanbul Milliyet (15.11.2005), Erdoğan: Türban İçin Söz Söyleme Hakkı Din Ulemasınındır, http://www.milliyet.com.tr/2005/11/15/son/sonsiy33.html (01.10.2014) ÖZBUDUN, Ergun, HALE, William (2011), Islamism, Democracy and Liberalism in Turkey, The Case of the Ak Parti, Routledge, London and New York Radikal (16.05.2006), Erdoğan: Laiklik Temel, http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=187425, (06.10.2015) Sabah (04.07.2004), Erdoğan'dan Dobra Dobra, http://arsiv.sabah.com.tr/2004/07/04/siy105.html, (28.09.2015) Sabah (15.09.2011), Başbakan Erdoğan'dan Laiklik Açılımı, http://www.sabah.com.tr/gundem/2011/09/15/basbakan-erdogandan-laiklik-acilimi, (11.10.2015) SANDIKLI, Atilla (2010), Türkiye'de Asker-Sivil İlişkileri, http://www.bilgesam.org/incele/1220/- turkiye’de-sivil-asker-iliskileri/#.ViVZ4tafH4N, (20.10.2015) SUBAŞI, Atilla (2014), Başbakan Erdoğan, "100 Yıllık Hikaye İmam Hatip" Etkinliği Muhteşem Konuşması (Video Dosyası), https://www.youtube.com/watch?v=udA3rQg5Yb8 (03.08.2015) YAVUZ, Hakan (2005), “Modernleşen Müslümanlar: Nurcular, Nakşiler, Milli Görüş ve Ak Parti, Kitap Yayınevi, İstanbul YAVUZ, M. Hakan (2011), Erbakan’dan Erdoğan’a Laiklik, Demokrasi, Kürt Sorunu ve İslam, çev: Leman Adalı, Kitap Yayınevi, İstanbul YILDIRIM, Ergün (2011), Yeni Türkiye’nin Yeni Aktörleri: Ak Parti ve Cemaat, Hayat Yayınları, İstanbul