ARE LIBERALISM AND NEO-LIBERALISM A CRISIS LOOP OR A POLITICAL SETUP?

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 26 - 40, 30.04.2018

Mahmut Bozan

https://doi.org/10.25272/j.2149-8539.2018.4.1.02

Cited By: 1

Öz

The understanding of private ownership has been guarded as a relic and the independence of private ownership has been given a specific regard in the West, where is a core determinant of the world politics especially after the industrial evolutions. However, aristocracy which held both economic and political power on hand and monopolized ruling could only been balanced by Marxism after it gained strength. Once, Adam Smith’s ‘invisible hand’ organized the market on behalf of liberalism when supply was surplus over demand, yet, as soon as the great depression occurred the hand became visible and economic intervention of states on free markets began. Plus, it is quite noteworthy that the new era coinciding the time when the USSR annihilated private ownership in its territory. Disintegration of the USSR caused awakening of new right policies and thus ‘welfare state’ was criticized. For, the virgin areas, nationalized by communism, invited the invisible hand for the sake of international corporations. Because of the implementations of ‘new right’ policies some of the important national corporations purchased by the western international organizations. Late in the digestion process, capitalism went through a crisis and the invisible hand became visible again in order to intervene the market. It is rather not realistic to understand the loop neither as a natural floating action nor as a natural cycle which could be adopted from İbn Haldun’s neurology of state. Maybe the essence is on the fact that the Western Bloc, leading by the USA, power to determine policy on global level. So, countries like Turkey, which are quite passive in terms of world politics, should be aware of the waves and try to use it in their favours.

Anahtar Kelimeler

Liberalism, Neo-liberalism, The Invisible Hand, The New World Order

LİBERALİZM VE NEO-LİBERALİZM BİR KRİZ DÖNGÜSÜ MÜ, YOKSA SİYASİ BİR KURGU MU?

Öz

Sanayi devriminden sonra dünya siyasetinde ana belirleyici güç olan ve halen bu özelliğini devam ettiren Batı’da özel mülkiyet anlayışı adeta bir kutsiyet atfıyla korunmuş ve özel teşebbüsün bağımsızlığına özel bir önem verilmiştir. Ne var ki ekonomik gücü elinde tutan aristokratların siyasi gücü de elinde tuttuğu ve yönetmeyi de bir hak olarak tekeline aldığı gerçeği ancak Marksist akımın güçlenmesi ile dengelenebilmiştir. Arzın talebe karşı güçlü olduğu dönemde Adam Smith’in görünmez eli liberalizm adına piyasayı sermayedarların lehine düzenlerken, kapitalizmin 1929’da dünyayı krize sokmasını müteakip birdenbire görünür oluvermiş ve ekonomiye müdahaleye başlamıştır. Bu yeni dönemin SSCB’nin özel mülkiyet ve teşebbüsü ortadan kaldırarak devletçi ve merkezi plâncı politikalarına denk düşmesi ise manidardır. SSCB’nin dağılma süreci Batı’da yeni sağ politikaların uyanmasına sebep olmuş ve “refah devleti” eleştirilmeye başlanmıştır. Zira komünizmin devletleştirdiği bâkir alanlar Batı menşeli çok uluslu şirketler adına tekrar görünmez eli göreve davet etmiştir. Sarkaç tekrar yenilenerek liberalizme kaymıştır. Uygulanan “yeni sağ” politikalar sayesinde dünyadaki önemli devlet işletmeleri çok uluslu Batılı şirketler tarafından ele geçirilmiştir. Hazım sürecinin sonuna doğru kapitalizm tekrar krize girmiş ve görünmez el müdahale için arada bir görünmeye başlamıştır. Bu döngüyü natürel bir sarkaç hareketi olarak yorumlamak veya İbn Haldun’un devlet asabiyesini ekonomiye uyarlayarak bir doğal döngü şeklinde izah etmek gerçekçi gözükmemektedir. Belki de gerçek, ABD önderliğindeki Batı Bloğunun siyasi kurgusunda ve halen küresel düzeyde politika belirleme gücünü elinde tutuyor olmasında yatmaktadır. Türkiye gibi edilgen konumda olan ülkelere düşen görev, oluşan dalgaların farkında olmak ve lehine kullanmaya çalışmaktır.

Anahtar Kelimeler

Liberalizm, Neo-Liberalizm, Görünmez El, Yeni Dünya Düzeni

Kaynakça

• Ataay, F. (2015). “Neoliberal Reformlar, Devletin Yeniden Yapılandırılması ve Kamu Hizmetlerinde Dönüşüm”, Akdeniz İİBF Dergisi, Sayı: 30, s. 20-39. Ateş, T. (1976). Demokrasi; Kavram, Tarihi Süreç İlkeler, Der Yayınları, İstanbul. Beetham, D. ve Boyle, K. (1995). Demokrasinin Temelleri, Çev. Vahit Bıçak, Liberte Yayınları, Ankara. Bolay, S. H. (1981). Felsefi Doktrinler Sözlüğü, Ötüken Neşriyat, 2. Baskı, İstanbul. Boundless (2016). Growing Gap Between Rich and Poor. Boundless Sociology. Retrieved 21 Jun. 2016 from https://www.boundless.com/sociology/textbooks/boundless-sociology-textbook/stratificationinequality- and-social-class-in-the-u-s-9/social-mobility-76/growing-gap-between-rich-and-poor- Erişim: 16.07.2016. Çetin, H. (2002). “Liberalizmin Tarihsel Kökenleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:3, Sayı: 1, s. 79-96. Çetin, H. (2001). “Liberalizmin Temel İlkeleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, s.219–237. Çitçi, O. (2008). “Yeni Siyaset: Neoliberalizm Ve Postmodernizmin Siyasal Projesi”, Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 1, Sayı 2. s. 2-31. Demir, G. (2011). “Post Neoliberalizm? Kriz ve Sonrası Üzerine”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 1, s. 1-20. Erişim: 30.09.2017. Fukuyama, F. (2014). Tarihin Sonu ve Son İnsan, Ter. Zülfü Dicleli, Profil Yayıncılık, 4. Baskı, İstanbul. Gürgen, M. K. (2012). “Kapitalist İlişkilerin Politik İfadesi Olarak Devletin Neoliberal Biçimi Üzerine Bir Değerlendirme”, Memleket Siyaset Yönetim, Cilt 7, Sayı 18 s. 24-54. Harvey, D. (2005). A Brief History of Neoliberalism, Oxford University Press Inc., New York. Hayek, F. A. (2005). The Road to Serfdom with The Intellectuals and Socialism, The Institute of Economic Affairs, London. Hayek, F. A. (2009). Liberalizm, Çev: Ünsal Çetin, Liberal Düşünce, Cilt 14, Sayı: 55, Yaz, s. 197- 224. Işıklı, A. (2009). Dünya Ekonomik Bunalımı Ve Sosyal Haklar (s. 24-38), “I. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu Bildiriler”, Akdeniz Üniversitesi, Belediye-İş Sendikası Yayını, Ankara. İbn Haldun (1982). Mukaddime, Haz. Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul. Kışlalı, A. T. (1987). Siyaset Bilimi, Ankara Üniversitesi Basın yayın Yüksekokulu Yayınları, Ankara. Meriç, C. (1978). Mağaradakiler, Ötiken Neşriyat, İstanbul. Moore, J. B. (1989). Diktatörlüğün ve Demokrasinin Toplumsal Kökenleri, Çev: Ş. Tekeli, A. Şenel, V Yayınları, Ankara. Oğuzlu, T. (2014). Liberalizm, Uluslararası İlişkilere Giriş Tarih, Teori, Kavram ve Konular, Editörler: Şaban Kardaş ve Ali Balcı, Küre Yayınları, İstanbul: s. 97-109. Schumpeter, J. A. (2012). Kapitalizm Sosyalizm ve Demokrasi, Çev. Hasan İlhan, Alter Yayıncılık, Ankara. Soule, G. (1978). Ekonominin ABC’si, Ter. Nejat Muallimoğlu, Muallimoğlu Yayınları, İstanbul. Toynbee, A. (1980). Medeniyet Yargılanıyor, Çev. Ufuk Uyan, Yeryüzü Yayınları, İstanbul. Yaşar, Y. ve Yaşar, Y. G. (2012). “Neoliberal Küreeselleşme ve Sosyal Politikada Dönüşüm”, Mülkiye, Cilt 36, Sayı 274, s. 63-92. Yayla, A. (1992). Liberalizm, Turhan Kitabevi, Ankara. Weber, M. (1985). Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu, Çev. Zeynep Aruoba, Hil Yayınları, İstanbul. Zafir, C. Z. (2009). “Neoliberalizmin Minimal Devlet Yaklaşımına Bir Eleştiri”, Yönetim Bilimleri Dergisi. Cilt 7, Sayı 2, s. 65-82.