Bankacılık Ürün ve Reklamları Üzerinden Türkiye’de Tüketim Toplumu Analizi: 2000 – 2013 Yılları

Yıl 2022, Cilt 8, Sayı 2, 49 - 61, 31.08.2022

Edanur GÜREL

https://doi.org/10.25272/icps.1144378

Öz

Nitel içerik analizi yöntemi kullanılarak 2000-2013 yılları arasındaki bankacılık basın ve televizyon reklamları incelemesine dayalı yürütülen bu çalışmada, Türkiye’nin kapitalistleşme süreciyle birlikte toplumun geçirdiği değişimler ve bu değişimde bankacılık ürün/hizmetleri ve reklamlarının yansımaları tartışılmıştır. Çalışmanın ana literatüründe yeni orta sınıf ve tüketim toplumu kavramları üzerinden gidilmiştir. Çünkü gelişmiş kapitalist ülkelerin ortak özelliği geniş ve güçlü bir orta sınıfa sahip olmalarıdır. Türkiye de, gelişmekte ve kapitalistleşmesini meşrulaştırmaya çalışan bir ülkedir. Özellikle 80’lerden sonra orta sınıf kavramı gün yüzüne çıkmış olsa da, 2000’li yıllardan sonra AK Parti hükümetleriyle varlığını gerçek anlamda meşrulaştırmaya yeni yeni başlamıştır. Bu nedenle bu çalışmada bu tarih aralığının ve bu kavramların seçilmesi ayrı önem taşımaktadır. Bu çalışmada amaç, Garanti Bankası ve Türkiye Finans bankalarının reklamları üzerinden bu süreci analiz etmektir.

Anahtar Kelimeler

Banka Reklamları, Tüketim Toplumu, Yeni Orta Sınıf, Islami Burjuvazi, AK Parti Iktidarı, Baudrillard, Garanti Bankası, Türkiye Finans

Analysis of Consumer Society in Turkey Through Banking Products and Advertisements: 2000 – 2013 Years

Öz

This research is based on qualitative content analysis method of banking press and tv commercials between 2000-2013 years. In this research, the experienced change of society with capitalization process of Turkey and the reflections of banking products/services and ads at this change were discussed. During the discussion of these reflections, new middle class and consumer society were used as basic terms. Since the common characteristic of developed capitalist countries is having comprehensive and powerful middle class. In Turkey, although the term of middle classes emerged after 1980’s, their real sense of presence has just begun to legitimize after 2000’s especially with AKP administrations. Therefore, the selection of this date range and these terms is important. The aim of this study is to analyze this process through the advertisements of Garanti Bank and Türkiye Finans banks.

Anahtar Kelimeler

Banking Advertisements, Consumer Society, Neo Middle Class, Islamic Bourgeoisie, AKP Government, Baudrillard, Garanti Bank, Türkiye Finans

Kaynakça

• Ahmad, F. (1999), Modern Türkiye’nin Oluşumu, Çev. Y. Alogan, Kaynak Yayınları, İstanbul
• Allen, L. (2003), Keseden Bankaya, Tezgâhtan Borsaya: Küresel Finans Sisteminin Öyküsü, Çev. M. Tekçe, Kitap Yayınevi, İstanbul
• Aksoy, T. (2014), “Pazarlamada Yeni Paradigma”, Yeni Paradigma, Haz. Optimist İdea, Optimist Yayınları, İstanbul
• Ateş, T. (2009), Siyasal Tarih, 3. Basım, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul
• Aydoğan, F. (2004), Medya ve Popüler Kültür, MediaCat Yayınları, İstanbul
• Aydoğdu, F. (2010), Bankacılık Sektöründe Kurum Kimliğinin Oluşumunda Yeni İletişim Teknolojilerinin Kullanımı: Türkiye İş Bankası Örneği, Y.L. Tezi, İstanbul Üni. Sosyal Bilimler Enst., İstanbul
• Aytaç, Ö. (2006), “Tüketimcilik ve Metalaşma Kıskacında Boş Zaman”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.11, s.27 – 53
• Bakkal, M. ve Aksüt, U. (2011), Türk Bankacılık Sisteminde Elektronik Bankacılık Uygulamaları, Hiperlink Yayınları, İstanbul
• Bali, N. R. (2001), “Ertuğrul Özkök: Yeni Türk İnsanının Heykeltıraşı”, Birikim Dergisi, S. 144, Nisan. İstanbul, s. 57 – 65
• Baudrillard, J. (1988), Selected Writings, Polity Press, Cambridge
• Bocock, R. (2009), Tüketim, Çev. İ. Kutluk, 3. basım, Dost Kitabevi, Ankara
• Buğra, A. (2001), “Bir Krize ve Bir Ahlaki Ekonominin Çöküşüne Dair”, Birikim Dergisi, S. 145, Mayıs, s. 46-59
• Cevizci, A. (2010), Felsefe Tarihi, 2. basım, Say Yayınları, İstanbul
• Çapraz, N. (2001), Ekonomik Bunalımların Dünyada ve Türkiye’de Yansımaları, Der Yayınları, İstanbul
• Çetinkaya, Y. (1992), Reklamcılık ve Manipulasyon, Ağaç Yayıncılık, İstanbul
• Dağtaş, B. (2009), Reklam, Kültür, Toplum, Ütopya Yayınları, Ankara
• Demirel, T. (2010), “2000’li Yıllarda Asker ve Siyaset”, Seta Analiz, S. 18, (Çevrimiçi) www.setav.org, Mart 2014)
• Douglas, M. and Isherwood, B. (1999), Tüketim Antropolojisi, Çev. E. A. Aytekin, Dost Kitabevi, Ankara
• Duman, E. (2011), Krizlerin Anatomisi: 1929 Ekonomik Buhranı ve 2008 Küresel Krizi’nin Karşılaştırılması, Y.L.Tezi , Karamanoğlu Mehmet Bey Üni Sosyal Bilimler Enst.
• Featherstone, M. (1996), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (M. Küçük, Çev.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
• Huberman, L. (2013), Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla, Çev. M. Belge, 16. Basım, İletişim Yayınları, İstanbul
• İnsel, A. (2012), “Türkiye’de Burjuvazinin Serüveni”, TÜSİAD Görüş Dergisi, S. 76, s. 14 – 17
• Karpat, K. (2015), Kısa Türkiye Tarihi: 1800-2012, 5.basım, Timaş Yayınları, İstanbul
• Kaya, K. ve Zekavet N. (2010), 1Üniversite Gençliğinin Alışveriş Tercihlerinde Tüketim Kültürünün Rolü”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 22, Aralık, s. 147 – 164
• Kayra, C. (2015), Cumhuriyet Ekonomisinin Öyküsü 1923-2013, C.3: 1980-2013, 2.basım, Tarihçi Kitabevi, İstanbul
• Keyman, F. (2012), “Türkiye’nin Geleceğini Yeni Orta Sınıf Belirleyecek”, TÜSİAD Görüş Dergisi, S. 76, s.23 – 27
• Odabaşı, Y. (2006), Tüketim Kültürü, Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma, Sistem Yayıncılık, İstanbul
• Orçan, M. (2008), Osmanlı’dan Günümüze Modern Türk Tüketim Kültürü, Harf Yayınları, Ankara
• Öncü, A. (1999), “İdealinizdeki Ev Mitolojisi Kültürel Sınırları Aşarak İstanbul’a Ulaştı” Birikim. S. 123
• Pirenne, H. (2011), Ortaçağ Kentleri, Çev. Ş. Karadeniz, 10. Basım, İletişim Yayınları, İstanbul
• Porter, R. (1990), English Society in the Eighteenth Century, Penguin Books, Harmondsworth
• Sombart, W. (2013), Aşk, Lüks ve Kapitalizm Çev. N. Aça, 2. Basım, Pharmakon Yayınevi, Ankara
• Şen, S. (2011), Türk Bankacılık Sistemi İçerisinde Katılım Bankacılığının Yapısal Analizi, Y.L. Tezi, İstanbul Üni. Sosyal Bilimler Enst., İstanbul
• Taşyürek, N. (2010), Reklam ve Reklamın Tüketicilerin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi: Bir Alan Araştırması, Y.L. Tezi Atılım Üni. Sosyal Bilimler Enst., Ankara
• Tellan, D. (2009), “Sanayileşmenin Ürünü Olarak Reklamcılık”, Reklamcılık: Bakmak ve Görmek, Haz: Derya Tellan, Ütopya Yayınları, Ankara, s. 15 – 45
• Uslucan, E. (2013), Katılım Bankalarında Bireysel Pazarlama Faaliyetleri ve Tüketicilerin Katılım Bankaları Tercihinde Etkili Olan Faktörler, Y.L. Tezi Atılım Üni. Sosyal Bilimler Enst. Ankara
• Yavuz, Ş. (2013), “Türk Toplumunun Tüketim Toplumuna Dönüşümünde Reklamcılığın Rolü”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Gazi Üni. İletişim Fak., S. 36, Bahar, s. 219 – 240
• Yıldırım, C. (2011), Neoliberal İktisat Politikalarının Türkiye’de Orta Sınıfa Etkisi, Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üni. Sosyal Bilimler Enst., Bolu