The Problem of Applying Administrative Decentralization in Iraq Under The 2005 Constitution

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 117 - 132, 30.08.2024

Wassan Theab Muner Janabi

https://doi.org/10.25272/icps.1488422

Öz

Since its establishment in 1921, the state of Iraq has undergone various stages of political and social change, experiencing political localization processes between centralization and decentralization. This study addresses the political and social evolution of Iraq from its inception in 1921 to the present day. Specifically, it examines the transition from a centralized to a decentralized governance model following the end of the central administration period and the onset of local governance, particularly after the invasion of Iraq by coalition forces led by the United States in 2003. The main objective of this study is to explore the history of Iraq's local governance system and identify the current challenges it faces. In particular, it focuses on analyzing the compatibility between the principles of administrative decentralization and those stipulated in the 2005 Constitution, aiming to identify and propose solutions to existing problems. The significance of this study lies in its ability to provide rational solutions for the restructuring and empowerment of Iraq's administrative framework and local governments. Using literature review and document analysis methods, this research conducts a systemic analysis of Iraq's local governance through the interpretation of constitutional texts. The findings reveal that Iraq's local governance system exhibits a contradictory structure, with inconsistencies between relevant constitutional articles creating uncertainty regarding the administrative independence of provinces. This situation complicates the implementation of administrative decentralization, rendering it contradictory and flexible. The study concludes by presenting solutions to the identified governance challenges.

Anahtar Kelimeler

Centralism, decentralization, administration, Iraqi constitution, provincial councils..

2005 Anayasası Kapsamında Irak'ta İdari Âdem-i Merkeziyetçiliğin Uygulanması Sorunu

Öz

Irak devleti, 1921'de kurulduğundan bu yana, politik ve sosyal değişimlerle birlikte farklı aşamalardan geçerek merkeziyetçilik ve adem-i merkeziyetçilik arasında siyasi yerelleşme süreçlerine maruz kalmıştır. Bu çalışma, Irak'ın 1921'deki kuruluşundan günümüze kadar geçirdiği politik ve sosyal evrimi ele almaktadır. Özellikle, 2003'te Amerika Birleşik Devletleri liderliğindeki koalisyon güçlerinin Irak'ı işgal etmesinin ardından merkezi yönetim döneminin sona ermesi ve yerel yönetim döneminin başlaması incelenmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, Irak'ın yerinden yönetim sisteminin tarihini ve mevcut yapısındaki sorunları ortaya koymaktır. Özellikle, idari âdem-i merkeziyetçilik ilkeleri ile 2005 Anayasası'nın belirlediği ilkelere birbirleriyle olan uyumunun analizi yapılarak sorunlar ve çözüm yolları üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmanın önemi, Irak'ın idari yapılanması ve yerel yönetimlerinin güçlendirilmesi için rasyonel çözüm önerileri sunmasında yatmaktadır. Bu araştırmada literatür taraması ve doküman analizi yöntemleri kullanılarak anayasa metinleri yorumlanmış, böylece Irak'ın yerel yönetimlerinin sistemsel analizi yapılmıştır. Araştırma ile Irak'ta mevcut yerinden yönetim sisteminin çelişkili bir yapıya sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anayasanın konuyla ilgili maddeleri arasındaki çelişkiler, illerin idari bağımsızlığı üzerinde belirsizlik yaratmaktadır. Bu durum, idari ademi merkeziyetçilik uygulamasını çelişkili ve geçişken hale getirmektedir. Çalışma, yönetimdeki sorunları tespit ederek çözüm önerileri sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Merkeziyetçilik, âdem-i merkeziyetçilik, yönetim, Irak anayasası, il meclisleri

Kaynakça

• Abdel Basset, Mohamed Fouad. (2002). Yüksek Anayasa Mahkemesi'nin anayasal konulardaki yetkisi. Manshaat Al Maarif.
• Abdul Razzak, Muhammed Nour Al Din. (1975). Yerel Yönetim Teorisi ve Çağdaş Dünya Ülkelerindeki Uygulamaları. Adalet Bakanlığı Kütüphanesi.
• Abdullah, Abdul-Jabbar Ahmed. (2013). Irak'ta Federalizm ve âdemi merkeziyet. Friedrich Ebert Stiftung.
• Ahmed, Azhar Hashem. (2014). Federal Sistemde Merkezi Otorite ve Bölgesel Otoriteler Arasındaki İlişkinin Düzenlenmesi. Al Markaz Al Qawmi Lil-Isıdarat Al Qanüniyah.
• Al Anbaki, Taha Hamid Hussein. (2010). Irak idari âdemi merkeziyetçilik ve federalizm arasında. Emirlik Stratejik Çalışmalar ve Araştırma Merkezi.
• Al Fadl, Wael Abdel-Latif. (2006). 1876'dan 2005'e kadar Irak devletinin anayasaları (2. bs.). Kültür İşleri Ev.
• Al-Fatlawi, Ahmed Abdel Zahra Kazem. (2013). Ademi merkeziyetçilik ve uygulamaları. Zain yasal yayınlar.
• Al-Haidari, Diaa Al-Din. (1963). Irak'ta Yönetim ve Yöneticiler. Esad Basın.
• Al-Hamawandi, Muhammad. (1990). Özerklik ve İdari ve Politik Merkezi Olmayan Sistemler : Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Dar Al-Mustaqbal Al-Arabi.
• Al-Hamdani, Sami Hassan Najm. (2014). Yerel Yönetim ve uygulamaları. Ulusal Yasal Yayınlar Merkezi.
• Al-Hiti, Youssef Fawaz. (2011). İllerde Âdemi Merkeziyet ve Bölgelerde Âdemi Merkeziyet. Irak Kitabı için Mısır Mortada.
• Ali, Amjad. (2012). Çoğulcu Toplumlardaki Çatışmalara Çözüm Olarak: Federal Sistem. Manshaat Al-Maarif.
• Al-Janabi, Taher Muhammad Mayeh. (2017). Bölgesel idari âdemi merkeziyetçilik iki ucu keskin bir kılıçtır. Dar Al-Sanhouri.
• Al-Jubouri, Maher Saleh Allavi. (1989). İdare hukuku alanında arabulucu. Al Musul Üniversitesi.
• Al-Shammari, Amer İbrahim Ahmed. (2013). Irak hukukunda bölgesel merkezi olmayan yönetim: Emirlik hukukuyla karşılaştırmalı bir çalışma. Zein Hukuk ve Edebiyat Kütüphanesi.
• Al-Shawi, Monther. (2007). Anayasa Hukuku (2.bs.). Al-Atak Kitap Sanayii.
• Al-Sheikhly, Abdul Razzaq İbrahim. (2001). Yerel yönetim: karşılaştırmalı bir çalışma. Yayıncılık, Dağıtım ve Basım için Dar Al Maysara,.
• Al-Shukri, Ali Yousef. (2006). Irak'ta yasama ikiliği: federalizmin bir gerekliliği veya teyidi: analitik bir çalışma. İslami Üniversite Koleji Dergisi 1 (1), 1- 37.
• Al-Shukri, Ali Yusuf. (2017). Irak Anayasal Sisteminde özeti. Zain hukukı yayınlar.
• Al-Wahh, Firas. (2016). Federal hükümetin yetkilerinin eyaletlere devredilmesine ilişkin düzenli kurallar. Al-Zaqoura Basın.
• Badir, Ali Muhammed, El-Barzanji, Issam Abdel-Wahab & Al-Salami, Mehdi Yassin. (2011). İdare hukukunun ilke ve hükümleri. Kitap endüstrisi için Al-Atak.
• Bahr Al-Uloom, Ali Abud. (2015). Irak’ta coğrafi federalizm ve ondan gelecekteki beklentileri. Al-Arif Yayınları.
• Binda, Francesca, Ellis,Andrew, Fejic,Goran, Galli,Guido, Ghai,Yash ve Reilly,Ben. (2005). Demokrasiye geçiş: Irak'ta demokratik geçiş sürecinde ana seçenekler. International IDEA
• El-Kaisi, Hanan Muhammed. (2013). Al-Wajiz: 2008 yılı 21 No'lu bir bölgeye dahil olmayan iller yasasını açıklarken. Al-Sanhouri Kütüphanesi.
• Geçici Koalisyon Otoritesi'nin resmi web sitesi : https://govinfo.library.unt.edu/cpa-iraq/bremerbio.html Hadi, Riyad Aziz. (2005). Irak'ta Parlamento: Gerçeklik ve Gelecek. b.y.
• Hayawi, Nabil Abd al-Rahman. (ts.). Irak Kraliyet Anayasası. Al-A'il Matbaası.
• Hayawi, Nabil Abdul Rahman. (2006). Irak Cumhuriyeti Anayasaları. Hukuk Kütüphanesi.
• Ibrahim, Aseel Hamed. (27-28 Şubat 2012). Yerinden yönetim kavramı ve Irak'ta nasıl etkinleştirileceğine dair bir vizyon, Yerinden yönetim konferansında araştırma: Yerelleşme üzerine çalışmalar. 2. Cilt. Irak İl İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanlığı, Bağdat.
• Khaled, Hamid Hanoun. (2015). İlkeler of Anayasa Hukuku ve Irak'ta Siyasi Sistemin Gelişimi (3.bs.). Al-Sanhouri Kütüphanesi
• Mansour, Şab Toma. (1976). İdare Hukuku, Karşılaştırmalı Bir Çalışma (1. Cilt). Süleyman Al-Adhami Basın.
• Mevluud, Muhammed Ömer. (2009). Federalizm ve siyasi bir sistem olarak uygulanabilirliği: Irak bir model olarak. Üniversite Araştırma ve Yayın Vakfı.
• Obaid, Adnan Acil. (2008). Irak'ta Federal Sistem Nedir: Karşılaştırmalı Bir Anayasa Çalışması. Karşılaştırmalı Hukuk Dergisi (55), 3-45.
• Radi, Mazen Lilo. (2005). İdare Hukuku. Üniversite Basın Evi.
• Sapronova, M.A. (2012). Geçmişte ve günümüzde Irak Anayasası:Irak'ın anayasal gelişim tarihinden. Bağdat: Maktaba Adnan (Dr. Faleh Al-Hamdani çev.). Adnan Kütüphanesi, Maktaba Adnan. (Orijinal kitap 2006 yılında yayımlandı) .
• Sharif, Maitham Handal. Attia, Ali Hadi. (Mart 2007). Irak valiliklerinin yetkilerinin anayasal organizasyonu 2(4). Zikar Üniversitesi Dergisi, 189 – 201 .
• Wali, Hassan Qara. (2004). Milliyetler ve Azınlıklar Sorununa Anayasal ve Uluslararası Hukuk Çerçevesinde Uygulanan Pratik Çözümler. Dar Al-Farabi.
• Warti, Ahmed Ibrahim. (2008). Teori ve pratik arasındaki federal sistem: karşılaştırmalı bir çalışma, Al-Tagheer Yayın ve Reklam Ofisi.