Artificial Intelligence and Transhumanist Indicators Analysis Of The Movie "Chappie"

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 556 - 573, 31.05.2025

Abdulselami Sarıgül , Ahmet Karabulut , Yavuz Selim Sercan

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1550859

Öz

The use of artificial intelligence technologies in daily life has led to the integration of human and technology in every field. Robots with artificial intelligence used in the social field have become an ordinary part of human life and have changed and transformed life in many ways. The aim of artificial intelligence technology is to make people's lives easier and lighten their work. However, as in many fields, unpredictable consequences of calculated behaviours have occurred in the field of artificial intelligence. The intensive use of artificial intelligence in daily life has brought dystopian scenarios. While discussing the dangerous situations that this rapid and radical change creates for humanity, it has become inevitable that these concerns will also manifest themselves in the field of cinema. Due to these developments, various studies have been conducted on films in different fields. In this study, films produce the results of the interaction between human-machine-artificial intelligence. The film ‘Chappie’ was analysed with Barthes' semiotic analysis methods in the context of transhumanism. The images, places and associations used in the expression of dystopian information in the film have been analysed in terms of signifier, signified, signifier, plain and connotation. In the findings obtained by using indicators, it can be said that the robots in the film ‘Chappie’ reveal the relationship between man-machine and artificial intelligence in the context of transhumanism. As a result, it can be stated that these indicators define the power and power relationship between human and artificial intelligence at the last point of the modern age.

Anahtar Kelimeler

Transhumanism , Artificial Intelligence , Power Relations , Cinema , Semiotics.

Etik Beyan

The author(s) declared that they complied with ethical principles during the preparation of the study.

Yapay Zekâ ve Transhumanist Göstergeler Üzerinden ‘’Chappie’’ Filminin Analizi

Öz

Yapay zekâya sahip robotlar insan yaşamının sıradan bir parçası haline gelmiş ve yaşamı birçok yönden değiştirip dönüştürmüştür. Yapay zekâ teknolojisinin amacı insanların yaşamlarını kolaylaştırmak ve işlerini hafifletmektir. Ancak birçok alanda olduğu gibi yapay zekâ alanında da hesaplanmış davranışların öngörülemeyen sonuçları oluşmuştur. Yapay zekânın yoğun bir şekilde gündelik yaşamda yer alması distopik senaryoları da beraberinde getirmiştir. Bu süratli ve radikal değişimin insanlığa yönelik yarattığı tehlikeli durumlar tartışılırken, bu endişelerin sinema alanında da kendini göstermesi kaçınılmaz hâle gelmiştir. Bu gelişmelerden dolayı farklı alanlarda filmler üzerine çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada, insan-makine-yapay zekâ arasındaki etkileşimin ortaya çıkaracağı sonuçları üreten ‘Chappie’ ‘filmi, transhumanizm bağlamında Barthes'in göstergebilimsel çözümleme yöntemleriyle analiz edilmiştir. Filmin içinde bulunan distopik bilgilerin anlatımında kullanılan imgelerin, yerlerin ve çağrışımların hem gösteren, gösterilen, gösterge hem de düz ve yan anlam analizleri yapılmıştır. Göstergeler kullanılarak elde edilen bulgularda ‘Chappie’ filminde yer alan robotların transhumanizm bağlamında insan- makine ve yapay zekâ ilişkisini ortaya çıkardığı söylenebilir. Sonuç olarak ortaya çıkan bu göstergelerin modern çağın vardığı en son noktada insan ve yapay zekâ arasındaki güç ve iktidar ilişkisini tanımladığı ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Transhümanizm , Yapay Zekâ , Güç İlişkileri , Sinema , Göstergebilim.

Etik Beyan

Yazar(lar), çalışmanın hazırlanma sürecinde etik ilkelere uyduklarını beyan etmiştir.

Kaynakça

• Aydın, D. (2016). Göstergebilim ve sinemada propaganda kodları. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 43. https://dergipark.org.tr/en/pub/abmyoder /issue/46655/584927
• Akalın, B. & Veranyurt, Ü. (2020). Sağlıkta dijitalleşme ve yapay zekâ. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 2(2), 128-137.
• Akşit, E. E. (2018). Doğal felaket/yapay zekâ: dünyanın sonu, yeni cemiyetler ve sanat. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 45(45), 89-102.
• Aktürk, E. (2014). Eskatolojik açıdan kişisel özdeşlik sorunu. Araştırma Yayınları.
• Alkayış, A. (2021). Eğitim felsefesi perspektifinden dijitalleşme ve eğitim 4.0. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 221-238.
• Bağder, D. Ö. (1999). Sinema göstergebilimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Dil Bilim Araştırmaları Dergisi. (10), 142-152.
• Barthes, R. (1976). Göstergebilimin temelleri. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Barthes R. (1979). Göstergebilim ilkeleri. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Barthes R. (2003). Çağdaş söylenler. Metis Yayınları.
• Berk, M. E. (2022). Transhumanizm ve yapay zekâ bağlamında “Transcendence 2014” (Evrim) Filminin incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 8(2), 148-166.
• Bircan, U. (2015). Roland Barthes ve göstergebilim. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 13(26), 17-41.
• Bozkurt, Ş. A. & Hoşgör, H. (2023). Sağlıkta yapay zekâ ve robotlar hakkında kimler ne düşünüyor? Kuşaklar üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(1), 13-25.
• Braidotti, R. (2013). İnsan sonrası. Kolektif Kitap.
• Çelebi, E. & Gültekin, A. (2020). Ontolojik sınırların belirsizliği: yapay zekâ, mit ve her (aşk) filmi üzerinden bir değerlendirme. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 6(1), 40-46.
• Çelebi, Ö. F., Aksoy, N. C., Alan, A. K., & Kabadayı, E. T. (2023). İleri teknolojiler, yapay zekâ temelli çözümler: duygu odaklı bir yaklaşım. Öneri Dergisi, 18(60), 367-395.
• Dağ, A. (2019). Yaratılışa müdahale ve yeni bir evrimci Neo-Darwinist bir yaklaşım olarak transhümanizm. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (27), 153-168.
• Demir A (2018). Ölümsüzlük ve yapay zekâ bağlamında trans-hümanizm. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 9(31), 95- 104. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2018.1.006.x
• Devrim, E. A. (2018). Bilimkurgu sineması yapım tasarımı sürecinde bilgisayar teknolojilerinin kullanımı. YTÜ DSpace Kurumsal Arşivi. http://dspace.yildiz.edu.tr/xmlui/handle/1/11135?show=full
• Doğan, A. (2002). Yapay zekâ. Kariyer Yayınları.
• Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş. Bilim ve Sanat Yayınları.
• Gültekin, A. (2021) Transhümanizm bağlamında yapay zekâ tanrıya bir başkaldırı mıdır? Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28), 1-16.
• Harari, Y. N. (2018). 21.yüzyıl için 21 ders. Kolektif Yayınları.
• Kalla, D., & Smith, N. (2023). Study and analysis of Chat GPT and its impact on different fields of study. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 8(3), 827-833. https://doi.org/10.5281/zenodo.7767675
• Karaca, N. (2009). Türban: Bir söylenbilimsel “anlamlama” ve göstergebilimsel “çözümleme” denemesi. Folklor/Edebiyat, 15(57), 293–314.
• Karauğuz, A. M. (2020) Cennetten kovulan insanın cenneti yeniden inşa uğraşı: Transhümanizm. Türk Dili Dergisi, 69(821), 52-59.
• Korlaelçi, M. (1995). İnsan benliği. Felsefe Dünyası Dergisi, 15, 30-41.
• Kurzweil, R. (2006). The singularity ıs near: When humans transcend biology. Viking.
• Nabiyev, V. V. (2016). Yapay zekâ. Seçkin Yayıncılık.
• Neuman, W. L. (2020). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar. Siyasal Kitabevi.
• Özkul, İ. S. (2013). 2045 İnisiyatifinin ölümsüzlük projesi. http://her-an.org/2013/05/2045inisyatifininolumsuzlukprojesi/#sthash.Ep8aiuvD.dpuf.
• Rifat, M. (1996). Göstergebilimcinin kitabı. Düzlem Yayınları.
• Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC’si. Say Yayınları.
• Sarıgül A. (2023). Yapay zekâ kullanılarak toplumsal cinsiyet rolleri üzerine yapılmış fütüristtik bir çalışma. Artikel International Journal of Social Sciences -AIJOSS, 2(1), 161-176
• Saussure F. (1985). Genel dilbilim dersleri. Birey ve Toplum Yayınları.
• Sivas, Â. (2012). Göstergebilim ve sinema ilişkisi üzerine bir deneme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 527- 538.
• Tufan, B. N. (2023). Transhümanizm ve yapay zekâ açısından “The Future Of” (Gelecekte) belgeselinin analizi. Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi, 7(3), 223-255.
• Ünal, M. F. (2019). Dijitalleşmenin transhümanizme etkisi. Uluslararası Bilişim, Teknoloji ve Felsefe Dergisi, 2(2), 19-38.
• Wollen, P. (2004). Sinemada göstergeler ve anlam. Metis Yayınları.
• Yetkiner, B. & Özdemir, N. (2022). Sinemada transhümanizm ve yapay zekâ. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 13(51), 262-286. https://doi.org/10.5824/ajite.2022.04.003.x
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. & Turan, N. S. (2018). Zekâ yapay ama aşk doğal: bilim kurgu sinemasında yapay zekâ-insan aşkının temsili. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (30), 281-300.
• Yıldırım, S. (2020). Yapay zekânın tüketim kültürü bağlamında değerlendirilmesi: Black Mirror örneği. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 5(9), 31-43.