Some Anecdots on Nesîmî’s Personality and Biography Based on Some Poems from His Divan

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 145 - 154, 30.11.2020

İsa Işık

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.816061

Öz

Nesîmî Divanı'ndaki Bazı Şiirleriden Hareketle Şairin Şahsiyetine ve Biyografisine Dair Kimi Anekdotlar

Öz

Nesîmî, Azerî-Türk edebiyatının önemli isimlerinden biridir. Şiirlerinde Hak, yaratılış, mevcudat ve insan gibi hususları sorgulayan Nesîmî, bir şairden çok bir filozof edasındadır. Vahdet-i vücut düşüncesi onun hayat felsefesinin temel yapı taşlarındandır. Bu bağlamda Fazlullah-ı Hurûfî ve Hallac-ı Mansûr, Nesîmî’nin en çok etkilendiği şahsiyetlerdendir. Fikirlerini anlatmak için şiiri bir araç olarak kullanan şairin en önemli özelliklerinden biri de şiirlerini sade bir Türkçeyle terennüm etmesidir.
Nesîmî’nin hayatıyla ilgili farklı bilgiler mevcuttur. Kaynaklarda şairin gerçek ismi, doğum yeri ve zamanıyla ilgili muhtelif bilgiler mevcuttur. Bu çalışmada, Nesîmî Divanı’nda geçen iki şiir merkeze alınarak onun biyografisiyle kişilik özelliklerine dair tespit ve tahliller yapılmıştır. Ayrıca konu çerçevesinde şairin Divan’ında tespit edilen farklı şiirlerden de istifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nesîmî, Nesîmî Divanı, şiir, biyografi, şahsiyet

Kaynakça

• Ayan, H. (1990). Nesîmî Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ayverdi, İ. (2010). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yayınları.
• Bilgin, A. A. (2007). “Nesîmî” TDV İslam Ansiklopedisi. c. 33. s. 3-5.
• Devellioğlu, F. (1997). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara: Aydın Kitabevi.
• Et-Tabbâh, Muhammed Râgıb b. Mahmud b. Hâşim (1925). İ’lâmu’n-Nübelâ bi-Târîhi Halebi’ş-Şehbâ. C. 3. Haleb: Matba’atü’l-İlmiyye.
• https:// kuran.diyanet.gov.tr/ Erişim Tarihi: 15.10.2020
• Işık, İ. (2017). "The Concept of Ahseni Takvim in Nesîmî’s Divan", Contemporary Issues In Social Sciences and Humanities (Ed: William H. Taylor). AGP. p.1-8
• Işık, İ. (2019). “İki Şiirden Hareketle Nesîmî’nin Biyografisi ve Şahsiyetine Dair Bazı Tespitler”, Uluslararası Türkoloji Araştırmaları Sempozyumu (UTAS)- 26-28 Eylül 2019, Van.
• Kalkışım, M. (1994). Şeyh Galib Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kürkçüoğlu, K. E. (1985). Seyyid Nesîmî Dîvânı’ndan Seçmeler. Ankara: Kültür ve Turzim Bakanlığı Yayınları.
• Öztelli, C. (1969). On Yedinci Yüzyıl Şairi Kul Nesimi. Ankara: Türk Etnografya, Folklor,Turizm Derneği
• Parlatır, İ. (2009). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Uludağ, S. (1997). “Hallâc-ı Mansûr” TDV İslam Ansiklopedisi. c. 15. s. 377-381.
• Uludağ, S. (2005). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Usluer, F. (2013). “Nesîmî, Şeyh İmâdüddîn Seyyid Nesîmî”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü I, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=1201, Erişim Tarihi: 15.02.2020
• Ünver, M. (2009). “Nesîmî ve Vahdet-i Vücud”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 39, s. 537-552.
• Üstüner, K. (2007). Divan Şiirinde Tasavvuf. Ankara: Birleşik Yayınları.
• Üzüm, İ. (2007). “Nesîmî” TDV İslam Ansiklopedisi. c. 33. s. 5-6.
• Verdâsebî, E. (1358). Nemed-pûşân, Tahlîlî-i Kûtâh ez-Cünbüş-i Hurûfiyân. Tahran