Arap Hazar Savaşları ve Derbent

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 43 - 49, 27.05.2021

Elçin Neciyev Meherrem Ahmedov

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.891036

Öz

Derbent antik şehri, Azerbaycan'ın en önemli şehirlerinden biri olarak bilinmektedir. Derbent'in jeostratejik konumu, yabancı işgalcilerin dikkatini sürekli çekmiştir. Şehir, Sasani-Hazar ve Arap-Hazar savaşlarında belirleyici bir konumunda olmuştur. Arap-Hazar savaşları yaklaşık 100 yıl sürmüştür. Derbent, Azerbaycan topraklarına saldıran Hilafet ordularının dikkat odağındaydı. Derbent'e ilk saldırının Halife Ömer b. Hattab (634-644) saltanatı sonunda başlamış olmasına rağmen, Halife Hişam b. Abdülmelik (724-744) dönemine kadar Araplar Derbent'te egemenliklerini koruyamamışlardır. Makalede, kaynak ve araştırmalara dayanılarak Arap-Hazar savaşlarında şehrin rolü ve önemine vurgu yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

DERBENT, ARAP, HAZAR

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

ARAP-HAZAR SAVAŞLARI VE DERBENT

Öz

Derbent antik şehri, Azerbaycan'ın en önemli şehirlerinden biri olarak bilinmektedir. Derbent'in jeostratejik konumu, yabancı işgalcilerin dikkatini sürekli çekmiştir. Şehir, Sasani-Hazar ve Arap-Hazar savaşlarında belirleyici bir konumunda olmuştur. Arap-Hazar savaşları yaklaşık 100 yıl sürmüştür. Derbent, Azerbaycan topraklarına saldıran Hilafet ordularının dikkat odağındaydı. Derbent'e ilk saldırının Halife Ömer b. Hattab (634-644) saltanatı sonunda başlamış olmasına rağmen, Halife Hişam b. Abdülmelik (724-744) dönemine kadar Araplar Derbent'te egemenliklerini koruyamamışlardır. Makalede, kaynak ve araştırmalara dayanılarak Arap-Hazar savaşlarında şehrin rolü ve önemine vurgu yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

HAZAR, ARAP, SAVAŞ, DERBENT

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Abdullatipov, Ramadan (2015). Derbent. Maxaçqala: İzdatelskiy dom “Daqestan”.
• Aktaşi, Muhammed (2014)., “Dərbənt-name”. Maxaçqala: İzdatelskiy dom “Daqestan”.
• Artamonov, Mixail (1962). İstoriya Xazar. Leninqrad: Qosudarstvennıy Ermitaj.
• Bakixanov, Abbaskuli (1991). Qyulistan i İram,. Baku: Elm.
• Bolşakov, Oleq (1993)., İstoriya Xalifata. T.2 Moskva: Hauka.
• Bosvort, Edmund (1971). Musulmanskie dinastii, Per.s anql. P.A.Qryaznevica, Moskva: Nauka.
• Bunyadov, Ziya (1989). Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı: Azərnəşir.
• Elekberov, Elekber (2015). Babək. Bakı: Azərbaycan Tarix Qrumu.
• Esedov, Ferda (2018). Xəzərlər və Azərbaycan. Baki: Elm və Təhsil.
• İvik, Oleq.ve Klyucnikov, Vladimir(2015). Xazari. Moskva: Lomonosov.
• Kalankatuklu, Moisey (1993). Albaniya tarixi. Baki: Elm.
• Kudryavçev, Aleksandr (1989). Derbentu 5000 let. Moskva: “Sovetskaya Rossiya”.
• Kudryavçev, Aleksandır (1982). Velikiy qorod na Kaspi. Maxaçqala: Daq. kn. Izd-vo.
• Qumliev, Lev (2009)., Otkrıtie Xazarı. Moskva: AYRİS-press.
• Qurbanov, Rafiq (2008), Qafqaz tarixi, Bakı: Zərdabi LTD. MMC.
• Mamedova, Farida (2005). Kavkazskaya Albaniya albanı. Baku: DİKA.
• Muradov, V ve Moqomedxan, M (2016)., Derbentskoe kovotkacestvo. Baku: Elm..
• Pletnyova, Svetlana (1986). Xazarı. Moskva: Nauka.
• Şixsaidov, Amri (2008). Ocerki istorii, istocnikovedeniya, arxioqrafii srednevekovoqo Daqestana. Maxaçqala: Dagestanskoe knijnoe izdatelstvo.
• Et-Taberi (1977). Tarix er-Rusul va el-Muluk. əl-Cuz er-Rabi. Qahira:Dər el-Məarif.
• Et-Taberi (1979). Tarix ər-Rusul va əl-Muluk. əl-Cuz əl-Xəmis. Qahira: Dər el-Məarif.
• Et- Taberi (1979). Tərix er-Rusul va el-Muluk. el-Cuz es-Sedis. Qahira: Dere-el-Məarif.
• Ünlu, Nuri (1992). İslam tarihi. İstanbul: Kilim ofset.
• Vəelixanlı, Naile. Azərbaycan VII-XII asrlarda: Tarix, menbeler,şerhler. Bakı: Elm və Tehsil.