Neoliberal Politikalar Bağlamında Özel Hastanelerin Sağlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi: Bir Alan Araştırması

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 21 - 35, 31.05.2023

Müjdat Yıldırımci Osman Metin

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1190732

Öz

Neoliberal politikalar kapsamında özel hastanelerin sağlık hizmetlerindeki rolünün artması, sağlık hizmetlerinin temel bir sosyal politika olarak verilmesinden uzaklaştırmış ve bu alanı adeta bir ticaret alanına dönüştürmüştür. Sağlık hizmetlerinin ticarileştirilmesine sebep olan bu süreç beraberinde birçok problemi doğurarak, hizmet sunucuların sağlık hizmetlerini piyasa dinamikleri üzerinden değerlendirmesine neden olmuştur. Bu araştırmanın amacını sağlık hizmetlerinin hizmet niteliğinde değişime neden olan ve bu alanı ekonomik ilişkilerin hâkim olduğu bir alana dönüştüren nedenleri ortaya koyabilmek oluşturmaktadır. Araştırmanın evrenini Ağrı, Muş ve Patnos'ta bulunan özel hastanelerde tedavi görmüş ve bu hastanelerin sağlık hizmetlerinden yararlanmış hastalar oluşturmaktadır. Evreni temsil ettiğine inanılan, Muş, Ağrı ve Patnos'ta bulunan özel hastanelerin sağlık hizmetlerinden yararlanmış Ağrı'dan 10, Muş'tan 15 ve Patnos'tan 10 kişilik hasta gruplarına, amaçlı nitel örneklem tekniği kullanılarak ulaşılmıştır. Araştırmanın örneklemini oluşturan bu hastalara, araştırmanın konusu ve amacına göre yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme tekniği kullanılarak sorular yöneltilmiş ve görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen bulgular betimsel analiz yöntemi kullanılarak, araştırmanın amacı ve konusuna göre analiz edilip yorumlanmıştır. Araştırma neticesinde elde edilen temel sonuç, sağlık hizmetlerinde özel hastanelerin rolünün artması, bu alanda ekonomik ilişkilerin ve kâr anlayışının hizmet sunumunda öne çıkan temel amaç olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalizm, Ticarileşme, Sağlık, Sağlık Politikaları, Özel Hastaneler

Evaluation of the Health Services at Private Hospitals in the Context of Neoliberal Policies: A Field Study

Öz

The regulation of health policies within the scope of neoliberal policies caused the private sector in healthcare to be supported by the states and this led to a significant increase in the number of private hospitals. Increasing the role of private hospitals and the private sector in health services, has moved away from providing health services as a basic social policy and has transformed this area into a commercial area. By commercializing health services and transforming them into a tradable commodity that can be bought and sold, has caused many problems and causing service providers to evaluate health services through market dynamics and this brought the field away from its original purpose. The purpose of this research is to determine the changes in the service quality of health services and to reveal the reasons that transform this area into an area dominated by economic relations. The stage of the research consists of patients who were treated in private hospitals in Ağrı, Muş and Patnos and benefited from the health services of these hospitals. The patient groups who benefited health services from private hospitals in Muş, Ağrı and Patnos, which are believed to represent the stage; 10 from Ağrı, 15 from Muş and 10 from Patnos, were reached using the purposeful qualitative sampling technique. The patients who constitute the sample of the study, were asked conducted questions and interviews by using semi-structured in-depth interview technique according to the subject and purpose of the research. The findings were analyzed and interpreted according to the purpose and subject of the research by using the descriptive analysis method.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalism, Commercialization, Health, Health Policies, Private Hospitals

Kaynakça

• Akalın, A. (2015). Sağlığa ve Hastalığa Toplumcu Yaklaşım. İstanbul: Yazılama Yayınevi.
• Belek, İ, ve Soyer, A. (1995). Sağlıkta Özelleşme. İstanbul: Sorun Yayınları.
• Belek, İ. (2004). Sosyoekonomik Konumda ve Sağlıkta Sınıfsal Eşitsizlikler: Antalya'da Beş Yıllık Bir Araştırma. Ankara: Türk Tabipler Birliği Yayınları.
• Can ,İ, (2019). Sağlık Olsun. Konya: Çizgi Yayınevi.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çev:M. Bütün, ve S. B. Demir) Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Demirel, T, ve Akın, B. (2014). Sağlıkla İlişkili Olarak Sosyal Adalet, Eşitlik ve Hemşirelik. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakultesi Elektronik Dergisi, 7(3), 238-245.
• Gönç Şavran, T. (2010). Tolumsal Eşitsizlikler ve Sağlık: Eskişehirde Sosyolojik Bir Araştırma. (Yayınlanmış Doktora Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• IIIich, I. (2011). Sağlığın Gaspı. (Çev: S. Sertabiboğlu) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Işık, O., Ereşen, M. A, ve Fidan, C. (2016). Tüketicilerin Hastane Seçiminde Etki Eden Faktörlere İlişkin Algılamalar. İşletme Bilimi Dergisi, 4(1), 99-110.
• Kurtdaş, Ç. (2016). "Sağlıklı Yaşam"! Sloganı Etrafında Şekillenen Yeni Tüketim Biçimleri. Sosyolojik Düşün Dergisi, 1(1), 1-10.
• Kurtdaş, Ç. (2017). Medikalizasyon Süreci, Sağlığın Ticarileşmesi ve Bedenin Denetlenmesine Sosyolojik Bir Bakış. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(27), 983-1012.
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar 1. (Çev: S. Özge). Anakara: Yayınodası.
• Soyer, A. (2009). 1980'den Günümüze Sağlık Politikaları. Praksis, Kış-Bahar (9),301-319.
• Sönmez, M. (2017). Paran Kadar Sağlık: Türkiye'de Sağlığın Ticarileşmesi. İstanbul: Yordam Kitap.
• Sönmez, U, ve Dinler, D. (2003). Kamu Yönetimi Temel Kanun Tasarısı: Halkın İhtiyaçlarına Yönelik Refrom mu? Neoliberal Dönüşümün Kurumsallaşması mı? Ankara Üniversitesi SBF Kamu Yönetimi Reformu İncelemeleri: Mülkiye'den Perspektifler(2), Özel sayı(2), 32-43.
• Şantaş, F., Kurşun, A, ve Kar, A. (2016). Hastane Tercihine Etki Eden Faktöler: Sağlık Hizmetleri Pazarlaması. Hacattepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(1), 17-33.
• Turancı, E, ve Bulut, S. (2016). Neoliberalizm ve Sağlık Hizmetlerinin Dönüşümü: Özel Sağlık Sektörünün İletişim Politikaları Üzerine Bir Analaiz. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Göz(43), 40-63.
• Ulutaş Ünlütürk, Ç. (2011). Türkiye'de Sağlık Emek Sürecinin Dönüşümü. Ankara: Notabene Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, N. (2016). Tıpta Uzmanlaşma Üzerine Nitel Bir Araştırma. (Yayınlanmış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Zygmunt, B. (2019). Akışkan Modernite. ( Çev: S. O. Çavuş) İstanbul: Can Sanat Yayınları.