ARAZI KULLANIMI VE ULAŞIM İLİŞKİSİ TARİHİ YARIMADA ÖRNEĞİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, , 1 - 22, 21.08.2023

Abdıshukrı Rashıd Aden , Ozdemir Sonmez

https://doi.org/10.56809/icujtas.1149792

Öz

Arazı kullanım ve ulaşım ilişkisi birçok araştırmacı tarafından çalışılmıştır. Çünkü ulaşım ve arazi kullanım birbiriyle iç içe etkileşimli olarak gelişirler. Ulaştırma planlama kararları, arazi kullanım gelişimini etkiler ve arazi kullanım koşulları, ulaştırma faaliyetini etkiler. Söz konusu bu durum ulaşım sistemlerinin kentler için ne derece önem arz ettiğini anlamamızı sağlamaktadır. Kentin dokusu ulaşım ağları tarafından şekillenmekte ve bununla birlikte arazi kullanım türlerinin yer seçimi ulaşım güzergâhlarına göre şekillenmekte ve değişkenlik göstermektedir. Bu bağlamda ulaşım sistemi ile arazi kullanımı arasında güçlü bir bağ olduğunu ve bu iki kavramın birbirinden ayrı düşünülemeyeceğini söylemek mümkündür. Bu çalışmada arazi kullanımı ve ulaşım arasında ilişkinin araştırılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada İstanbul’un Fatih ilçesi ve bu kapsamda Tarihi Yarımada örnek çalışma alanı olarak seçilmiştir. Bu çalışma kapsamında Tarihi yarımadadaki arazı kullanım değiştikçe ulaşım nasıl değiştiği, hangi yeni ulaşım planları yapıldığını ve yeni yapılan ulaşım planları Tarihi Yarımadadaki fonksiyonları nasıl değiştirdiği araştırılacaktır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre Tarihi Yarımada'da arazi kullanımı ve ulaşım birbirini güçlü bir şekilde etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Arazi, Arazi Kullanımı, Ulaşım, Ulaşım Sistemi.

EVALUATION OF THE INTERACTION OF LAND USE AND TRANSPORTATION IN THE EXAMPLE OF THE HISTORICAL PENINSULA

Öz

The relationship between land use and transportation has been studied by many researchers. Transportation planning decisions affect land use development, and land use conditions affect transportation activity. This situation enables us to understand how important transportation systems are for cities. The texture of the city is shaped by transportation networks, and the location selection of land use types is shaped and varied according to transportation routes. In this context, it is possible to say that there is a strong link between the transportation system and land use and that these two concepts cannot be considered separately. In this study, it is aimed to investigate the relationship between land use and transportation. In this study, the Historic Peninsula was chosen as the sample study area. Within the scope of this study, it will be investigated how transportation changes as the land use in the Historic Peninsula changes, what new transportation plans were made and how the newly made transportation plans change the functions in the Historic Peninsula. According to the results of this study, land use and transportation in the Historical Peninsula have affected each other strongly.

Anahtar Kelimeler

Land, Land Use, Transportation, Transportation System.

Kaynakça

• Akseki H., Meşhur M. Ç., (2013). Kentsel Yayılma Sonucu Yapılaşmaya Açılan Verimli Tarım Alanları: Konya Kenti Deneyimleri Megaron 2013;8(3):165-174, DOI: 10.5505/Megaron.2013.99609.
• Alaylı, B. (2006). Land use optimization for Improved transportation system performance Case study: Ankara (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez merkezinden edinilmiştir (199944).
• Bento, A., Cropper, M., Mobarak, A., & Vinha, K. (2003). The impact of urban spatial structure on travel demand in the United States. Policy Research Working Papers. https://doi.org/10.1596/1813-9450-3007
• Berke, P. R., Godslchalk, D. R., Kaiser, E. J., & Rodriguez, D. A. (2006). Urban Land Use Planning. Chicago: University of Illinois Press.
• Brown, M. A. (2009). Growing cooler: The evidence on Urban Development and Climate Change - by Reid Ewing, Keith Bartholomew, Steve Winkelman, Jerry Walters, and Don Chen. Review of Policy Research, 26(1-2), 228–231. https://doi.org/10.1111/j.1541-1338.2008.00379.x
• Brownstone, D., & Golob, T. F. (2009). The impact of residential density on vehicle usage and energy consumption. Journal of Urban Economics, 65(1), 91–98. https://doi.org/10.1016/j.jue.2008.09.002
• Çelik, Z., (1998), Değisen İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları, 2.Baskı, 96 selections, İstanbul.
• Cervero, R. (2002). Built environments and mode choice: Toward a normative framework. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 7(4), 265–284. https://doi.org/10.1016/s1361-9209(01)00024-4
• Demirci, A. (2011). Using Geographic Information Systems (GIS) at schools without a computer laboratory. Journal of Geography, 110(2), 49 — 59.
• Emir. (2009) https://tr.wikipedia.org/wiki/Fatih#/media/Dosya:Istanbul_location_Fatih.svg (Erişim Tarihi: 20.07.2022).
• Ewing , R., & Cervero , R. (2002). Travel and the Built Environment: A Synthesis. Transportation Research Record , 87–114.
• Eyüpoğlu, E., (1998), Tarihsel Süreç İçinde Sehirsel Biçimlenmeyi Yönlendiren Etmenler ve İstanbul Örneği, doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Fatih Belediye Başkanlığı (t.y.). http://www.fatih.gov.tr/mahallelerimiz (Erişim Tarihi: 20.07.2022).
• Genim, M. (2010). Genim “İstanbul ve Mimari”, Şehir ve Kültür: İstanbul, İstanbul, 2010, s. 233-291.
• Hamamcıoğlu, C. (2009). Ulaşım ağının kentsel hizmet alanlarının yerseçimine etkilerinin İstanbul tarihi yarımada örneğinde değerlendirilmesi (Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitü. İstanbul. İlhan, A. & Gulhan, G. (2019). İstanbul'da Yüksek Ölçekli Ulaşım Yatırımlarının Arazi Kullanım ve Kentsel Dönüşüm Süreçleri Üzerinde Yaratacağı Olası Etkilerin Değerlendirilmesi. 1st International Conference on Environment, Technology and Management, ICETEM, Niğde/Türkiye
• İstanbul Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü. (2003) Deprem Master Planı.
• İstanbul Tarihi Yarımada Trafik Talep Yönetimi. (2014). https://openjicareport.jica.go.jp/pdf/12153631_01.pdf (Erişim Tarihi: 29.06.2022).
• İstanbul Tarihi Yarımada Yönetim Planı. (2011). http://www.worldheritageturkey.com/media/dosyalar/%C4%B0stanbul_Y%C3%B6netim%20Plan%C4%B1_24%C5%9Fubat2012_k.pdf (Erişim Tarihi: 12.06.2022).
• İstanbul Yarımada Yönetim Planı, 2018 https://silo.tips/download/2-stanbul-tarh-yarimada-ynetm-plani (Erişim Tarihi: 12.06.2022).
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Planlama Müdürlüğü, 2017 https://sehirplanlama.ibb.istanbul/fatih-ilcesi/ (Erişim Tarihi:22.06.2022)
• Japonya Uluslararasi Isbirligi Ajansi, (2014). Türkiye Cumhuriyeti İstanbul Tarihi Yarımada Trafik Talep Yönetimi (İSTDM). https://openjicareport.jica.go.jp/710/710/710_314_12153631.html (Erişim Tarihi: 12.06.2022).
• Khattak, A. J., & Rodriguez, D. (2005). Travel behavior in neo-traditional Neighborhood Developments: A case study in USA. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 39(6), 481–500. https://doi.org/10.1016/j.tra.2005.02.009
• Kılınçaslan, İ.,2002. Kentleşmenin Ekonomik Yönleri, İ.T.Ü. Matbaası, İstanbul
• Kuban, D. (1996). İstanbul:Bir Kent Tarihi ,1.Baskı. İstanbul: Tarih vakfı Yurt Yayınları
• Kuzmyak, R. J., & Pratt , R. H. (2003). Traveler response to Transportation System Changes Handbook, third edition: Chapter 15, land use and site design. Transportation Research Board. https://www.trb.org/Publications/Blurbs/153167.aspx (Erişim Tarihi: 12.06.2022).
• Lawrence Frank and Company, Inc., & Mark Bradley and Keith Lawton Associates. (2005). Travel behavior, emissions, & Land Use Correlation Analysis in the central Puget sound. CiteSeerX. Retrieved June 25, 2022, from https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.135.9911
• Metro İstanbul (t.y.). https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz?hatturu=metro (Erişim Tarihi: 26.06.2022)
• Polat, Serkan & Aktaş Polat, Semra (2014), Yabancı Turistlerin Müşteki “Mağdur” Olarak Müdahil Oldukları Asayiş Suç Türlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, SOİD-Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, Yıl: 11, Sayı: 1, ss. 38-57
• Prevedouros, P. D., & Schofer, J. L. (1991). Trip Characteristics and Travel Patterns of Suburban Residents. Transportation Research Record.
• Rowe, D., Haas, P., & McCourt, R. S. (2013). Do land use, transit, and walk access affect residential parking demand ? https://www.researchgate.net/publication/296964550_Do_Land_Use_Transit_and_Walk_Access_Affect_Residential_Parking_Demand/stats (Erişim Tarihi: 6.05.2022 )
• Salihvatandaş, H.K. (2002). Tarihi Yarımadada Ulaşım Kademelenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi. Doktora Tez Çalışması. İstanbul, Türkiye.
• Stead , D., & Marshall , S. (2001). The Relationships between Urban Form and Travel Patterns: An International Review and Evaluation. European Journal of Transport and Infrastructure Research, 1(2), 113–141.
• Özbay, K. (2018). Ulaşım ve Kentsel Mekân İlişkisi. Kent Akademisi, 11(3), 367–373.