BİYOFİLİK TASARIM VE MODERN MİMARLIK KESİŞİMİNDE BİR DEĞERLENDİRME: CARLO SCARPA MİMARLIĞI

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 21 - 45, 28.02.2022

Fatoş Şahin , Burhan Satıcı

Öz

Mimari üsluplardan en baskını olan modern mimarlık dönemi; tüm mimarların akımdan ve dönem şartlarından etkilenerek tasarladığı yapılar olarak okunmaktadır. Dönemin getirdikleri dışında, mimarlıkta moda kavramı üzerinden düşünebileceğimiz modern mimarlık baskısı sonucu üretilen yapıların niteliksiz veya benzer oluşu dönemin kısa ve basit bir eleştirisi olarak görülmekteydi. Günümüzde de geçmişteki tüm bu akımlardan etkilenerek yapılmış yapılar içerisinde ve insan eli ile değiştirilip dönüştürülen doğa sonucuyla hepimiz insan yapımı çevrelerde yaşamaktayız. Stephen Kellert’ın biyofilik tasarım için kullandığı “İnşa edilmiş çevrenin tasarımı için biyofili fikrinin değerlendirilmesi” ifadesi bu değiştirilmiş ve dönüştürülmüş çevrede, insan ile doğa arasında kopmaması gereken etkileşimin ve doğanın yararlı etkilerinin; mekânlardaki devamının yollarını aramaktadır. Mesleki anlamda etkin olduğu dönem gereğiyle (1919-1978) modern dünyanın içinde, mimar Carlo Scarpa’nın yapıları ve düşüncelerinin çağdaşlarından farklı olması üzerine mimarın yapıya bakışını biyofilik tasarım bağlamında değerlendirmek bu yazının amacını oluşturmuştur. Bu doğrultuda günümüz mimarlık üretimine özgünlüğünü bozmadan, biyofilik tasarım kriterlerini önemseyerek, içinde mutlu ve sağlıklı insanlar yaşayan yapıların üretimi konusunda örnek teşkil edebileceği öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Carlo Scarpa, biyofilik tasarım, modernizm, özgün mimari

Teşekkür

Bu araştırma için her zaman yanımda olan, bilgi ve tecrübesiyle desteğini esirgemeyen değerli danışman hocam Dr. Öğr. Üyesi Burhan Satıcı'ya ve DergiPark'a teşekkürlerimi sunarım.

AN ASSESSMENT AT THE INTERCHANGE OF BIOPHILIC DESIGN AND MODERN ARCHITECTURE: CARLO SCARPA'S ARCHITECTURE

Öz

The period of modern architecture, which is the most dominant of the architectural styles; It is read as the structures designed by all architects influenced by the current and period conditions. Apart from what the period brought, it was seen as a short and simple criticism of the period that the structures produced as a result of modern architectural pressure, which we can think of through the concept of fashion in architecture, were unqualified or similar. Today, we all live in man-made environments with structures built by influencing all these trends in the past and as a result of nature changed and transformed by human hands. The expression "Evaluation of the idea of biophile for the design of the built environment", used by Stephen Kellert for biophilic design, refers to the unbreakable interaction between man and nature and the beneficial effects of nature in this modified and transformed environment; It seeks ways of its continuation in spaces. The purpose of this article is to evaluate the architect's view of the building in the context of biophilic design, since the structures and thoughts of the architect Carlo Scarpa are different from his contemporaries in the modern world due to his professionally active period (1919-1978). In this direction, it is predicted that it can serve as an example for the production of buildings with happy and healthy people, by paying attention to the biophilic design criteria without spoiling the originality of today's architectural production.

Anahtar Kelimeler

Carlo Scarpa, biophilic design, modernism, original architecture

Kaynakça

• Abdollahi, S. ve Oktay, H. E. (2020). Çevre Estetiğinde Kullanılan Modellerin Değerlendirilmesi ve Biyofili Bağlamında Yeni Bir Model Önerisi. YEDİ, 23, 75-86, doi: 10.17484/yedi.626883
• Alexander, C., Ishikawa, S., Silverstein, M., Jacobson, M., Fiksdahl-King, I., &Angel, S. (1977). A Pattern Language: Towns, Buildings, Construction. New York: Oxford UniversityPress. Appleton, J., (1975), Theexperience of landscape. New York: Wiley
• Bayraktaroğlu, Ö.E. (2014). Mimarlıkta ekosistem düşüncesiyle tasarlamak (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Biederman, I., Vessel, E. A., (2006), PerceptuaPleasureandthe Brain, AmericanScientist, 94, May-June, 247-253
• Brown, D.K., Barton, J.L. ve Gladwell, V.F. (2013). Viewingnaturescenespositivelyaffectsrecoveryof autonomicfunctionfollowingacutementalstress. EnvironSciTechnol, 4, 5562– 5569.
• Conrads, U., (1991), 20. Yüzyıl Mimarisinde Program ve Manifestolar. Dr. Sevinç Yavuz (Çev.) Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları
• Corbusier, (1923), Yeni bir Mimarlığa Doğru
• Çorakçı, R.E., (2016), İç mimarlıkta biyofilik tasarım ilkelerinin belirlenmesi Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dobson, A., (1993), Ecologism. InEatwell R.- Wright A. (Ed.), Contemporarypoliticalideologies(p. 216-238), London: Printer Publishers.
• Erman, E., Köksal, A., Güzer, A., (2001), Carlo Scarpa, İstanbul: Boyut Yayıncılık
• Genç, G., Selçuk, S.A. ve Beyhan.F., (2018), Biyofilik kavramının tarihi binalar bağlamında değerlendirilmesi: Tokat Mustafa ağa hamamı. The Journal of International SocialResearch, 58, 1307- 9581.
• Gizushka özgün Türkçe blog (t.y.).Genel kültür. Erişim adresi: https://www.gizushka.com/biyofili-nedirkelimekolik
• Heywood, A., (2007), Siyasi ideolojiler. Ankara: Liberte Yayınları.
• Joye, Y., (2007), ArchitecturalLessonsFromEnvironmentalPsychology: The Case of Biophilic Architecture. Review of General Psychology, 11 (4), 305-328.
• Kaplan, S., (1988), Perceptionandlandscape: Conceptionsandmisconceptions. InNasar, J. (Ed.), Environmentalaesthetics: Theory, research, andapplications. Cambridge, England: Cambridge UniversityPress, 45-55
• Kellert, S., (2005), Buildingfor life: Understandinganddesigningthehuman-natureconnection. Washington, DC: Island Press.
• Los, S., (1993), Carlo Scarpa, BenediktTaschen, İtalya.
• Onat, N., (1999), Merdiven, CARLO SCARPA ve ilk basamak, Tasarım+kuram dergisi, Sayı1
• Ötkünç, A, (2012), “Modernist Bir İlk Yapıt: Mimar Maruf Önalın’ın Dr. Fahrettin Evi”, Tasarım+Kuram Dergisi [Design+ Théorie, RevueScientifiqueNationale], (8/13), 82-92.
• Salingaros, N., (2003), "TheSensory Value of Ornament”, CommunicationandCognition, 36 (3-4), 331-351.
• Salingaros, N. ve Masden, K. (2008), Neuroscience, the Natural Environment, and Building Design. In Kellert, S., Heerwagen, J., andMador, M. (Eds), Biophilic Design: TheTheory,ScienceandPractice of BringingBuildingsto Life. New York: John Wiley, 59-83.
• Salingaros, N. A., (2010), TwelveLectures on Architecture: AlgorithmicSustainable Design. Solingen, Germany: Umbau- Verlag.
• Vitruvius, (1914), Ten Books on Architecture, Morgan, Morris, London: Oxford UniversityPress.
• Yum, M.S. (2020A). ‘Exploration of Green Wall and Green Roofs Designed on Ecology Purposes’, International Journal of Advanced Research and Review, IJARR, 5(10), 2020; 01-07.
• Yum, M.S. (2020B), Exploration of Smart Buildings Shell Systems Centered on Sustainability, International Journal of Advanced Research and Review, IJARR, 5(9), 2020; 01-09.
• URL1 https://expressdigest.com/frank-lloyd-wrights-final-residential-design-goes-to-auction/ Erişim Tarihi: 06.02.2021
• URL2 https://lakokomp.blogspot.com/2019/04/komplex-1-vazlatterv.html?m=1 Erişim Tarihi: 06.02.2021
• URL3 https://www.archdaily.com.br/br/933071/peregrinacoes-arquitetonicas-o-quao-longe-vamos-para-conhecer-uma-obra-iconica/5e3d9bfa3312fd254b000285-peregrinacoes-arquitetonicas-o-quao-longe-vamos-para-conhecer-uma-obra-iconica-imagem Erişim Tarihi: 06.02.2021
• URL4 https://www.mimarimedya.com/sen-bu-hallere-gelecek-tasarim-miydin-villa-savoye/ Erişim Tarihi: 06.02.2021
• URL5 https://www.thetimes.co.uk/article/review-walter-gropius-visionary-founder-of-the-bauhaus-by-fiona-maccarthy-r7k00np5h Erişim Tarihi: 06.02.2021
• URL6 http://www.articule.net/2020/04/23/deyan-sudjic-b-comme-bauhaus/ Erişim Tarihi: 06.02.2021
• URL 7 https://www.flickr.com/photos/mahlisuh/5286816807 Erişim Tarihi: 23.01.2021
• URL 8 https://en.venezia.net/pinacoteca-museum-querini-stampalia-foundation.html?epik=dj0yJnU9VjhMRTVMLU85UHRoNGlPVUJsNm1CWTZocUQ3a3JXLVYmcD0wJm49U3U4SUFHeVpXUGJOSU10SkgyblgwQSZ0PUFBQUFBR0FNTFJB Erişim Tarihi: 23.01.20