TÜRKİYE'DE DOĞAL TAŞ SEKTÖRÜ İHRACATINI ETKİLEYEN MAKROEKONOMİK FAKTÖRLER

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 183 - 198, 28.02.2022

Umut Kokarcalı , Mustafa Köksal

Öz

Türkiye dünyanın en önemli doğal taş üreticilerinden biridir. Doğal taş üretiminde hammadde imkanlarının çokluğu nedeniyle dünya piyasasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Doğal taş ihracatı Türkiye için önemli ihracat kalemlerinden biridir. Bu çalışmada 2005-2020 yılları arası veriler kullanılarak Türkiye için doğal taş ihracatı üzerindeki makroekonomik faktörler çoklu regresyon analizi yapılarak incelenmiştir. Çalışma sonucunda doğal taş ihracatı üzerinde etkili olan en önemli faktörün GSYİH olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çalışma kapsamında, doğal taş ihracatı üzerinde GSYİH’den sonra en önemli faktörün dolar kuru olduğu bulunmuştur. Enflasyon, işsizlik ve faiz oranının ise doğal taş ihracatı üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğal taş sektörü, Makroekonomik faktörler, Türkiye

Macroekonomic Factors Affecting The Export of Natural Stone In Turkey

Öz

Turkey is one of the world's most important natural stone producers. It has a very important place in the world market due to the many raw material opportunities in natural stone production. Natural stone exports are one of the most important export items for Turkey. In this study, using data between 2005 and 2020, macroeconomic factors on natural stone exports for Turkey were examined by multiple regression analysis. As a result of the study, it has determined that the most important factor affecting natural stone exports is the GDP. In addition, within the scope of the study, it was found that the most important factor after GDP on natural stone exports is the dollar rate. It has been determined that inflation, unemployment and interest rate have no effect on natural stone exports.

Anahtar Kelimeler

Natural stone sector, Macroeconomic factors, Turkey

Kaynakça

• Abeysinghe, T., & Yeok, T. L., (1998). Exchange rate appreciation and export competitiveness. The case of Singapore. Applied economics, 30(1), 51-55.
• Aikeshan, A., (2014). Bulanık Doğrusal Regresyon Yöntemi İle Talep Tahmini: Medikal Asistans Firmasında Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aktar, İ., Öztürk, L., Demirci, N., (2009). Can Unemployment be Cured by Economic Growth and Foreign Direct Investment in Turkey? International Research Journal of Finance & Economics, (27), 203-211.
• Alessandria, G., Pratap, S., & Yue, V. Z., (2013). Export dynamics in large devaluations. (July 2013). FRB of Philadelphia Working Paper No. 13-33, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2308914 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2308914.
• Aristotelous, K., (2001). Exchange-rate volatility, exchange-rate regime, and trade volume: evidence from the UK–US export function (1889–1999). Economics Letters, 72(1), 87-94.
• Bailey, M. J., Tavlas, G. S., & Ulan, M., (1987). The impact of exchange-rate volatility on export growth: some theoretical considerations and empirical results. Journal of Policy Modeling, 9(1), 225-243.
• Çetin, T. (2003). Türkiye mermer potansiyeli, üretimi ve ihracatı, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 243-256.
• Gamgam, H., Altunkaynak, B., (2021). SPSS Uygulamalı Regresyon Analizi. Seçkin Yayıncılık, 287, Ankara.
• Gaston, N., & Rajaguru, G., (2013). How an export boom affects unemployment. Economic Modelling, 30, 343-355.
• Gylfason, T., (1999). Exports, inflation and growth. World Development, 27(6), 1031-1057.
• Kalaycı, Ş. (Ed.), (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli istatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, 426, Ankara.
• Karaca, C., Karacan, H., (2016). Çoklu Regresyon Metoduyla Elektrik Tüketim Talebini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3), 183-194.
• Korkmaz, E. (2016). Türkiye’de doğal taş ve mermer madenciliği ile dış ticaret ilişkisi. Yalova Üniversitesi Paradigma Dergisi, 1(1), 35-46.
• Koutsoyıannis, A., (1989). Ekonometri Kuramı: Ekonometri Yöntemlerinin Tanıtımına Giriş ve Teori, Çev. Şenesen, Ü., Günlük-Şenesen G. Verso Yayıncılık, 688, Ankara.
• Kravis, I. B., & Lipsey, R. E., (1977). Export prices and the transmission of inflation. The American Economic Review, 67(1), 155-163.
• Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), 2018. Dünyada ve Türkiye’de Doğal Taşlar. Erişim Tarihi: 30.12.2020. https://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/bilgi-merkezi/maden-serisi/dogaltas.pdf
• Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG), (2021). Doğal Taş Üretimleri. Erişim Tarihi: 19.03.2021. https://www.mapeg.gov.tr/maden_istatistik.aspx
• Mofrad, M. A., (2012). The Relationships Between GDP, Export And Investment: Case Study Iran. Business Intelligence Journal (19182325), 5(2).
• Özdamar, K., (2011). Paket Programlar ile İstatiksel Veri Analizi, Kaan Kitapevi, 574, İstanbul.
• Shafaeddin, M., (1995). The impact of trade liberalization on export and GDP, growth in least developed countries. UNCTAD Review, 1995, 1-6.
• Tunca, M. Z., Aytemiz, L., Özaltın, O., & Göçmen, G. (2007). Mermer İhracatçısı İşletmelerin Mevcut Durumlarına İlişkin Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, C, 12, 3.
• Tan, G., (1983). Export instability, export growth and GDP growth. Journal of Development Economics, 12(1-2), 219-227.
• Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, (2021). Doğal Taşlar Sektör Raporu. Erişim Tarihi: 24.04.2021. https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Do%C4%9Fal%20Ta%C5%9Flar%20Sekt%C3%B6r%20Raporu%202021.pdf
• Xu, Z., (1996). On the causality between export growth and GDP growth: an empirical reinvestigation. Review of International Economics, 4(2), 172-184.
• Yalçın, S., Uyanık, T. (2001). Dünya mermer ticaretinde Türkiye'nin yeri, Türkiye III. Mermer Sempozyumu(MERSEM '2001) Bildiriler Kitabı, 3-5 Mayıs 2001 /Afyon.