Kapalı Konut Siteleri ve ‘Mahalle’ Kavramı

Yıl 2010, Cilt: 1 Sayı: 2, 216 - 244, 31.12.2010

Didem Akyol Altun

Öz

Sanayileşme
ile birlikte kent merkezlerinde başlayan dönüşümün çok geniş bir çerçevede
tartışılan sonuçları içinde, geleneksel kentlerdeki konut yaşam çevrelerinin ve
buna paralel olarak mahalle kavramının da değiştiği görülmektedir. Bu durum
modernleşmeyle zayıflayan sosyal ilişkiler çerçevesinde yalnızlaşan birey
üzerinde temellenmektedir. Günümüzde çeşitli üretim biçimleriyle karşımıza
çıkan ve yeni bir konut yaşam çevresi olarak değerlendirilebilecek kapalı konut
toplulukları, sosyal ilişkilere ayrı bir önem atfederek geleneksel mahalleyi ve
onun sahip olduğu komşuluk ilişkilerini yeniden canlandırma hedefiyle
sunulmaktadırlar.
Kapalı siteler dünya genelindeki literatürde, neo-liberal politikalar, post
modernite ve tüketim kültürünü kapsayan bir kuramsal çerçeve üzerinden, derin
bir sosyolojik arka planla birlikte tartışılmaktadırlar. Bu çalışma ise kapalı
konut sitelerini sosyal ilişkiler ve mahalle kavramı çerçevesinde irdelemeyi
hedeflemektedir. 

Anahtar Kelimeler

kapalı konut siteleri, mahalle, komşuluk, sosyal ilişkiler

Gated Communities and the concept of ‘Neighborhood’

Öz

The results of transformations in the city center
which have begun after industrialization are discussed in a wide context. In
connection with that the concept of ‘quarter’ and housing settlements has
changed too. This case is concerned with estrangement person in modern era.
Gated communities, which are accepted as new housing settlements, attribute a
special meaning to social intercourse and aim at revitalization of traditional
quarters and neighborhoods. Gated communities are discussed in the literate in
the context of neo-liberal policy, postmodernity and consumption culture with a
wide social background. This study purposes to investigation the gated
communities in the context of social intercourse and neighborhood.

Anahtar Kelimeler

gated Communities, quarter, neighborhood, social intercourse

Kaynakça

• Akyol Altun, D. (2010). Kent Çeperlerindeki Az Katlı Konut Topluluklarının Kullanıcı-Mekân İlişkisi Bağlamında Değerlendirilmesi: İzmir Örneği. (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İzmir
• Alver, K. (2007). Siteril hayatlar: Kentte mekânsal ayrışma ve güvenlikli siteler. Ankara: Hece Yayınları.
• Atkinson, R. & Blandy, S. (2006). Introduction: International perspectives on the new enclavism and the rise of gated communities. R. Atkinson & S. Blandy (Eds.). In Gated Communities (vii-xvii). USA: Routledge.
• Ayata, S. ve Ayata, A. G. (1996). Konut, Komşuluk ve Kent Kültürü. Ankara: ODTÜ Basım İşliği.
• Bali, R. (2002). Tarz-ı hayat’tan life style’a, yeni seçkinler, yeni mekânlar, yeni yaşamlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baudrillard, J. (1997). Tüketim toplumu. H.Deliceçaylı, F.Keskin (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (özgün eser 1970 tarihlidir).
• Blakely E.J. & Snyder, M.G. (1997). Fortress America. Gated Communities in the United States. Washington, D.C.: Brookings Institution Press.
• Blakely, E.J. & Snyder, M.G. (2003). Bölündükçe Yıkılıyoruz: Birleşik Devletler’de Kapalı ve Duvarlı Yerleşmeler. Arredamento Mimarlık, 160, 62-67.
• Blandy, S. & Lister, D. (2006) Gated Communities: (Ne)Gating community development?. R. Atkinson & S. Blandy (Eds.). In Gated Communities (s.97-111). USA: Routledge.
• Bocock, R. (1997). Tüketim. İ.Kutluk (Çev.). Ankara: Dost Kitabevi. (özgün eser 1993 tarihlidir).
• Buber, M. (1969). Gleanings. New York: Simon an Schuster, http://ekolojikmimarlik.blogspot.com, erişim: 15.01.2010
• Caldeira, T. (1999). Sao Paulo’da yeni mekânsal ayrımlaşma yapısı. Duvarlar inşa etmek. Birikim, 123, 87-96.
• Davis, M. (1990). City of Quartz: Excavating the Future in Los Angeles. Chapter four
• Featherstone, M. (1996). Postmodernizm ve tüketim kültürü. M.Küçük (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (özgün eser 1991 tarihlidir).
• Fishman, R. (1987). Bourgeois utopias: Visions of suburbia. Bourgeois utopias: The rise and fall of suburbia, Chapter 1 (21-31). Retrieved November 12, 2009, from http://www.scribd.com/doc/5396385/Bourgeois-Utopia-Chapter-1.
• Frumkin, H., Frank, L. & Jackson, R. (2004). Urban sprawl and public health. Designig, planning and building for healthy communities. Washington: Island Press.
• Gans, H.J. (1982). The Levittowners. Ways of life and politics in a new suburban community. New York: Columbia University Press. (özgün eser 1967 tarihlidir).
• Geniş, Ş. (2009). Neo-liberal kentleşmenin mekânda yansımaları: İstanbul’da Güvenlikli Siteler. Toplum ve Bilim, 116, 121-156.
• Gönlügür, E. (2008). Kentsel ayrışmanın yeni alamet-i farikası kapılı cemaatler. Birikim, 232-233, 73-86.
• Grant, J. & Mittelsteadt, L. (2004). Types of gated communities. Environment and Planning B: Planning and Design, volume 31, ss. 913-930, erişim: 17.02.10.
• Güney, Z. (2008). Altın kafesler içinde sürdürülen hayatlar. http://www.arkitera.com/h36633-altin-kafesler-icinde-surdurulen-hayatlar.html, erişim: 15.01.2010.
• Howard, E. (1974). Garden cities of to-morrow. (J.Osborn, ed.). London: Faber and Faber. (özgün eser 1946 tarihlidir).
• Işık, O. & Pınarcıoğlu, M.M. (2009). Nöbetleşe yoksulluk, Gecekondulaşma ve kent yoksulları: Sultanbeyli örneği. (7.baskı). İstanbul: İletişim yayınları. (özgün eser 2001 tarihlidir).
• Jackson, K.T. (1985). Crabgrass frontier: The suburbanization of the United States. New York: Oxford University Press.
• Kaya, Erol (2007). Kentleşme ve Kentlileşme (2. Baskı). İstanbul: Okutan Yayıncılık.
• Kurtuluş, H. (2003). Mekânda Billurlaşan Kentsel Kimlikler: İstanbul’da Yeni Sınıfsal Kimlikler ve Mekânsal Ayrışmanın Bazı Boyutları. Doğu-Batı, 23, 75-96.
• Le Goix, R. (2005). The impact of Gated Communities on Property Values: Evidences of Changes in Real Estate Markets (Los Angeles 1980-2000). International Symposium TCE: Territory, Control end Enclosure. 28 Şubat-3 Mart 2005, Pretoria, Güney Afrika, ss.1-23.
• Lefebvre, H. (1998). Modern Dünyada Gündelik Hayat. I. Gürbüz (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (özgün eser 1968 tarihlidir).
• Low, S. (2003). Behind the Gates: Life, Security and the Pursuit of Happiness in Fortress America. New York and London: Routledge.
• McKenzie, E. (2006). Constructing the Pomerium in Las Vegas: A case study of emerging trends in American Gated Communities. R. Atkinson & S. Blandy (Eds.) In Gated Communities (1-17). USA: Routledge.
• Mumford, L. (2007). Tarih Boyunca Kent, Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği. G.Koca, T.Tosun (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (özgün eser 1961 tarihlidir)
• Nirun, N. (1991). Sistematik Sosyoloji Yönünden Sosyal Dinamik Bünye Analizi. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını
• Ortaylı, İlber (2007). Osmanlı Toplumunda Aile (8. Baskı). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Öncü, A. (1999). “İdeal ev” mitolojisi sınırları aşarak İstanbul’a ulaştı. Birikim, 123, 26-34.
• Özgür, E.F. (2004). Sosyal ve Mekânsal Ayrışma Çerçevesinde Yeni Konutlaşma Eğilimleri: Kapalı siteler, İstanbul – Çekmeköy örneği. (Doktora Tezi), Mimar Sinan Üniversitesi, Fenbilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Rapoport, A. (1969). House, Form and Culture. Foundation of Cultural Geography Series, New Jersey: Prentice Hall Inc., Eaglewood Cliffs.
• Ritzer, G. (2000). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek. Ş.S. Kaya (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Roitman, S. (2003). Who segregates whom?. Symposium of Gated Communities: Building Social Division or Safer Communities?. University of Glasgow, 18-19 Eylül 2003.
• Roth, L.M. (2000), Mimarlığın Öyküsü. E. Kaça (Çev). İstanbul: Kabalcı Yayınevi. (özgün eser 1993 tarihlidir).
• Sarkissian, W., Walton, S., Kerr, H., Hazebroek, A., Ludher, E., Shore, Y., Hazebroek, J,& Humphreys, C. (2004). Social İssues and Trends Associated With Medium- to Highdensity Urban Living. Final Report for The Land Management Corporation. Sarkissian Associates Planners Pty Ltd. 14 Mayıs 2004.
• Sennett, R. (2006). Ten ve Taş: Batı Uygarlığında Beden ve Şehir (2.baskı). T.Birkan (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (özgün eser 1976 tarihlidir)
• Thorns, D.C. (2004). Kentlerin dönüşümü. Kent teorisi ve kentsel yaşam. E. Nal, H. Nal (Çev.). İstanbul: Soyak Yayınları. (özgün eser 2002 tarihlidir)
• Tognoli, J., (1987). Residential Environments. Handbook of Environmental Psychology, 1, New York, Plenum Pub. Corp.
• Weidermann, S. and Anderson, J.R., (1985). A Conceptual Framework For Residential Satisfaction. Altman, I., Werner, C. (Eds.) In Home Environments (153-178) New York: Plenum Pres.
• Wirth, L. (1938). Urbanism as a Way Of Life. The American Journal of Sociology, 44 (1), 1-24. Retrieved January 21, 2010, from www.sociology.ibu.edu.tr/kentsos.pdf.
• Xavier, G. (2008). Gated and guarded communitites- Security concerns or elitist practice?. 5th Asian Law Institute Conference, 22-23 Mayıs 2008, Singapore.