Mardinli Bir Plancıdan “Mardin’de Zaman” Üzerine

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 9, 232 - 265, 31.05.2013

Aygün Erdoğan

Öz

Topraklarında
binlerce yıldır milyonların barındığı bereketli hilalin ortasında onlarca
uygarlığa sahne olan Mardin’i tasvir etmek için kullanılan tanımlardan
bazılarını “yaşayan tarih”, “açık hava müzesi”, “dillerin ve dinlerin şehri”
(Mardin Valiliği, 1998; 2013),“şiirin ve gizemin ördüğü kent”, “Yukarı
Mezopotamya’nın efsane kenti” (Yazıcı, 2000), “medeniyetlerin beşiği”
(İnceoğlu, 2009), “Mezopotamya uygarlıklarının kesiştiği yer” (Türker ve Ergün,
1994), “taşın ve inancın şiiri” (Dinç, Mısırlıoğlu
ve Durbaş,
1998), “gündüz seyranlık/mezarlık, gece
gerdanlık” (Dicle Kalkınma Ajansı [DİKA], 2013; Tuvi, 2003), “Güneydoğu’nun
sarı sıcak kenti” (Tuvi, 2003), “surlardan yapılı taç, güneşin kenti” (Yousif,
2011), “masal kenti” (Mungan, 1987), “gökyüzüne komşu bir kalenin eteklerine
kurulmuş taşkent” (Mungan, 2006) ve “yıldızlara yakın şehir” (Noyan, 2005)
olarak sıralamak mümkün.

Bu makale için 20-04-2022 tarihinde bir düzeltme yayınlandı.

https://dergipark.org.tr/tr/pub/idealkent/issue/69398/1105496 

Anahtar Kelimeler

Mardinli Bir Plancı, Mardin’de Zaman, mekan

Kaynakça

• Alioğlu, E. F. (2000). Mardin şehir dokusu ve evler. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Anadolu Ajansı. (2011, 22 Temmuz). Mardin Kent Konseyi toplandı. Son Dakika. 23 Mart 2013 tarihinde, http://www.sondakika.com/haber-mardin-kent-konseyi-toplandi-2885795/ ad-resinden erişildi.
• Avrupa Birliği. (2012). GAP Bölgesel Kalkınma Programı. 16 Mart 2013 tarihinde, http://www.avrupa.info.tr/tr/avrupa-takimi/ab-mali-destekli-programlar/basari-hikayeleri/success-stories-single-view/article/ab-gueneydogu-anadolursquoda-kueltuerel-mirasin-bekcisi.html adresinden erişildi.
• Bekin, C. (2006). Birlik Sigorta acentalar toplantısı. Mardin.
• Bekin, D. (2013). Lole Mimarbaşı ve Şehidiye Camii Minaresi. 23 Mart 2013 tarihinde, http://www.antoloji.com/lole-mimarbasi-ve-sehidiye-camii-minaresi-siiri/ adresinden erişildi.
• Bozdemir, S. (2009, 28 Haziran). Mardin Şehidiye Camii. Panoramio. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.panoramio.com/photo/23892172 adresinden erişildi.
• Cambaz, M. (2011a, 25 Haziran). Mardin Kız meslek Lisesi. Mustafa Cambaz. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.mustafacambaz.com/details.php?image_id=27778&sessionid=fef3f89dba5806aa8adbdb0800e161a2 adresinden erişildi. Cambaz, M. (2011b, 25 Haziran). Mardin Kız Meslek Lisesi. Mustafa Cambaz. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.mustafacambaz.com/details.php?image_id=27779&sessionid=c95858a177dc54d56416650eecb25ef5 adresinden erişildi. Cihan Haber Ajansı [CHA]. (2011, 5 Ekim). Mardin'de sokaklar tarihi dokuya uygun Ferş taşıyla kaplanıyor. Gazetegerçek. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.gazetegercek.com/mardinde-sokaklar-tarihi-dokuya-uygun-fers-tasiyla-kaplaniyor.html adresinden erişildi.
• Cihan Haber Ajansı [CHA]. (2012, 16 Nisan). Mardin'de Birinci Cadde restorasyonu 20 Ma-yıs'ta başlıyor. Haberler. 23 Mart 2013 tarihinde, http://www.haberler.gen.al/2012-04-16/mardinde-birinci-cadde-restorasyonu-20-mayista-basliyor/ adresinden erişildi.
• Cihannuma. (2010, 2 Nisan). Taşın belleği: Mardin. Rasadgah Blogspot. 30 Mart 2013 tarihinde, http://rasadgah.blogspot.com/2010/04/tasn-bellegi-mardin.html adresinden erişildi.
• Çerme, T. (1999). Mardin Kalesi (2). Mardin Vuslat, 160-161, 16-17.
• Çoban, A. V. (2012, 18 Aralık). Merdin Antik Kenti. Define Gizemi Forumu. 14 Şubat 2013 tarihinde, http://www.definegizemi.com/antik-kentler/merdin-antik-kenti adresinden erişildi.
• Çukurçayır, A. (2009, 16 Temmuz). Tarihi yaşayan-canlı müze Mardin. Urbanakademia Blogs-pot. 30 Mart 2013 tarihinde, http://urbanakademia.blogspot.com/2009_07_01_archive.html adresinden erişildi.
• Davutoğlu, S. (2008). Değişen yerleşim alanlarına göre kent bilinci: Mardin örneği. (Yüksek Lisans Tezi). 16.03.2013 tarihinde, http://www.belgeler.com/blg/1g64/deien-yerleim-alanlarina-gre-kent-bilincimardin-rnei-consciosness-depending-on-urban-changing-settlement-areas-the-case-of-mardin adresinden erişildi.
• Dicle Kalkınma Ajansı [DİKA]. (2013). Gündüz seyranlık, gece gerdanlık…Mardin….13 Şubat 2013 tarihinde, http://www.dika.org.tr/upload/archive/files/MardinDosyasi.pdf adresinden erişildi.
• Dilmener, N. (2009). Mardin: 40 yıl önce…40 yıl sonra…şark cephesinde değişen çok şey var. National Geographic Türkiye, Aralık, 94-115.
• Dinç, B., Mısırlıoğlu, İ. ve Durbaş, R. (1998). Taşın ve inancın şiiri Mardin. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Doğan Haber Ajansı [DHA]. (2010, 7 Ekim). Mardin’in çöplerini İtalyan eşeği taşıyacak. Milliyet. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.milliyet.com.tr/mardin-in-coplerini-italyan-esegi-tasiyacak/yasam/haberdetay/07.10.2010/1298385/default.htm adresinden erişildi.
• Durupınar, E. (2011a). Misak-ı milli sınırları-Güneydoğu Anadolu: Mardin. 14 Şubat 2013 tarihinde, http://www.ebrudurupinar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=129:mardin&catid=44:misaki-milli-guneydogu-anadolu&Itemid=89 adresinden erişildi.
• Durupınar, E. (2011b). Misak-ı milli sınırları-Güneydoğu Anadolu: Mardin'de toplum, inanç ve efsaneler. 23 Mart 2013 tarihinde, http://ebrudurupinar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=132:mardindetoplum&catid=44:misaki-milli-guneydogu-anadolu&Itemid=89 adresinden erişildi.
• Forum Gerçek. (2010, 28 Nisan). Mezopotamya'nın en eski şehirlerinden biri: Mardin. Forum Gerçek. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.forumgercek.com/showthread.php?t=62893 adresinden erişildi.
• Genç Kızlar. (2012). Telkari sanatı. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.genckizlar.net/hobi-amp-el-sanatlari/179698-telkari-sanati.html adresinden erişildi.
• Gençay, G. (2013). Uygarlıklar kavşağı Mardin. 14 Şubat 2013 tarihinde, http://kultursanat.halkbank.com.tr/channels/1.asp?id=171 adresinden erişildi.
• Güneş, N. [DHA]. (2009, 7 Ekim). Mardin'de 2500 beton bina yıkılacak. Hürriyet. 23 Mart 2013 tarihinde, http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=12642926 adresinden erişildi.
• Güneş, N. [DHA]. (2012, 26 Haziran). Mardin Kalesi'nin restorasyonu Nato radarına takıldı. F5 Haber. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.f5haber.com/dha/mardin-kalesi-nin-restorasyonu-nato-radarina-takildi-haberi-136453/ adresinden erişildi.
• Havlu Kenarları. (2013). Mardin iğne oyası salon takımı. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.havlu-kenarlari.com/mardin-igne-oyasi-salon-takimi/ adresinden erişildi.
• İnceoğlu, D. (2009, 3 Ekim). Mardin’in kent müzesi 7 milyon liraya açıldı. Hürriyet Cumartesi. 13 Şubat 2013 tarihinde, http://www.hurriyet.com.tr/cumartesi/12609027.asp adresinden erişildi.
• Kaya, M. (2008, 5 Haziran). Şehidiye Minaresi. Galeri Netfotoğraf. 30 Mart 2013 tarihinde, http://galeri.netfotograf.com/fotograf.asp?foto_id=262913 adresinden erişildi.
• Yedikardeş, İ. (2005). Mardin: Medeniyetler kapısı. Resim sergisi 14-21 Kasım 2005. Ankara: TBMM.
• Konut Haberleri. (2012, 11 Nisan). TOKİ Mardin'i dünya mirası listesi'ne sokacak. Konut Haberleri. 23 Mart 2013 tarihinde, http://www.konuthaberleri.com/toki-mardini-dunya-mirasi-listesine-sokacak-13846.htm adresinden erişildi.
• Mardin Belediyesi. (2012a). Mardin sokaklarının yeni hali görenleri hayran bırakıyor. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.mardin.bel.tr/2010/mardinbelediyesi/haberdetay.asp?id=1733&kategori=HABERLER adresinden erişildi.
• Mardin Belediyesi. (2012b). Haberler. 30 Mart 2013 tarihinde, Haberler. http://www.mardin.bel.tr/2010/mardinbelediyesi/kategori.asp?kategori=HABERLER&sayfa=21 adresinden erişildi.
• Mardin Belediyesi. (2013a). Mardin fotoğraf albümü. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.mardin.bel.tr/2010/mardinbelediyesi/album.asp?album=MARDİN FOTOĞRAF ALBÜMÜ adresinden erişildi.
• Mardin Belediyesi. (2013b). Kentsel dönüşüm projesi çalışmaları. 10 Mart 2013 tarihinde, http://www.mardin.bel.tr/2010/mardinbelediyesi/haberdetay.asp?id=1183&kategori=TARİHİ DÖNÜŞÜM PROJESİ adresinden erişildi. Mardin Müzesi. (2013). Müzenin tarihi. 16 Mart 2013 tarihinde, http://www.mardinmuzesi.gov.tr/mardinmuzesi/detay.asp?id=67&kategori=GENEL BAKIŞ adresinden erişildi.
• Mardin Teknik Elemanlar Derneği. (2013). Mardin abbaraları. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.mateder.com/Album.aspx?id=21 adresinden erişildi.
• Mardin Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü. (2011). Mardin ili 2010 yılı çevre durum raporu. 16 Mart 2013 tarihinde, http://www.cedgm.gov.tr/CED/Files/icdr/mardin/mardinicd2010.pdf adresinden erişildi.
• Mardin Valiliği. (1998). Yaşayan tarih Mardin. İstanbul: Resim Matbaası.
• Mardin Valiliği. (2013). Tarihi dönüşüm projesi 2009-2010-2011. 16 Mart 2013 tarihinde, http://www.mardin.gov.tr/web/mardinvaliligi/detay.asp?id=415&kategori=Tarihi Dönü-şüm Projesi adresinden erişildi.
• Mardincity. (2013a). Mardin fotoğrafları. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.mardincity.com/album-p32-aid,6.html#galeri adresinden erişildi.
• Mardincity. (2013b). Mardin fotoğrafları. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.mardincity.com/album-p38-aid,6.html#galeri adresinden erişildi.
• Mardincity. (2013c) Mardin fotoğrafları. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.mardincity.com/album-p6-aid,6.html#galeri adresinden erişildi.
• Mardinde Blogspot. (2013) Bir kapıdan geçmek. 30 Mart 2013 tarihinde, http://mardinde.blogspot.com/search/label/ta%C5%9F adresinden erişildi.
• Mardinli’ler Eğitim ve Dayanışma Vakfı [MAREV]. (2013). Hizmetler ve etkinlikler. 17 Mart 2013 tarihinde, http://www.marev.org.tr/detay.asp?ContentCategoryID=16&ContentID=1671 adresin-den erişildi.
• Matvejeić, P. (2004). Akdeniz’in kitabı. (2. Bs.) (T. Esmer,Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Menteş, G. (2006). Çok değerli bir uzman ve iyi insan: Derviş Parlak. Geçmişten Geleceğe Yerel Kimlik, 6, 9 Mart 2013 tarihinde, http://www.tarihikentlerbirligi.org/i/yerelKimlik/E_Yerel_Kimlik_Sayi_6.pdf adresinden erişildi.
• Midyat Kültür Sanat, Çevre ve Yardımlaşma Derneği [MİDER]. (2013). Telkari sanatı. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.midyat.net/telkari-sanati.html adresinden erişildi.
• Mungan, M. (1987). Ben aşkı yazıyorum. Yeni Gündem, 63 (Mayıs), 56-57.
• Mungan, M. (2006). Paranın cinleri. (7. Bs.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Noyan, S. (2005). Yıldızlara yakın şehir: Mardin. Ankara: Bizim Biro Yayınları.
• Radikal Gazetesi. (2010, 2 Ocak). Mardin'de bulunan Deyrulzafaran Manastırı 4 bin yıllık çıktı. Radikal Gazetesi. 17 Mart 2013 tarihinde, http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=972343&CategoryID=77 adresinden erişildi.
• Sabancı Vakfı. (2013). Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi-Mardin. 23 Mart 2013 tarihinde, http://www.sabancivakfi.org/sayfa/sakip-sabanci-mardin-kent-muzesi adresinden erişildi.
• Sanat Tarihi Forumu. (2010). Mardin-Kasımiye Medresesi. 27 Şubat 2013 tarihinde, http://sanattarihi.net/forum/index.php?topic=1904.0 adresinden erişildi.
• Tauma Projesi. (2013). Mardin Belediyesi-Mardin Modulu. 23 Mart 2013 tarihinde, http://www.tauma.net/tr/#!/page_Modules adresinden erişildi.
• TRT Haber. (2012, 6 Ağustos). Kadrolu eşeklere mesai düzenlemesi. TRT Haber. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.trthaber.com/haber/yasam/kadrolu-eseklere-mesai-duzenlemesi-51055.html adresinden erişildi.
• Tunçer, M. ve Aksulu, I. (2009). GAP’ta uygulama alanlarındaki tarihsel kentsel sitlerde yapı stoklarının değerlendirilmesi. Milliyet Blog. 10 Mart 2013 tarihinde, http://blog.milliyet.com.tr/gap-ta-tarihsel--kentsel-sitelerde-yapi-stoklarinin-degerlendirilmesi/Blog/?BlogNo=161798 adresinden erişildi.
• Tuvi, R. (2003, 9 Ekim). Türkiye Güneydoğu’yu keşfediyor. Hürriyet Seyahat. ss. 5-8.
• Türker, A. (Mülakat yapan) ve Ergün, E. A. (Mülakat yapılan). (1994). İstanbul 1. Asliye Ceza Mahkemesi Hakimi Edip Adil Ergün [Mülakat transkipsiyonu]. Mardin Vuslat, 97, 16-18.
• Yazıcı, E. (2000). Şiirin ve gizemin ördüğü kent Mardin. Skylife, Şubat, 1-6. 13 Şubat 2013 tarihinde, http://www.turkishairlines.com/tr-tr/skylife/archive/tr/2000_2/konu2.htm#1 adresinden erişildi.
• Yousif, E-I. (2011). Mezopotamya’nın yıldız şehirleri. (N. Nuyan, Fransızcadan Çev.). İstanbul: Avesta Yayınları.
• Zeynepinyeri. (2007, 30 Mayıs). Şahmeran'ın Mardin'i. Zeynepin Yeri. 30 Mart 2013 tarihinde, http://www.zeynepinyeri.com/hosgeldiniz/2007/05/ahmerann_mardin.html adresinden erişildi.