Bursa’da Alman Olmak

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 14, 234 - 251, 26.04.2018

Barbara Pusch

Öz

Bursa günümüzde 2 milyon kişiye yaklaşan nüfusu ile
Türkiye’nin dördüncü büyük kenti. Osmanlı İmparatorluğu’na başkentlik yapmış
bir şehir olarak Bursa’nın hayli geriye uzanan zengin bir geçmişi var ve kentin
tarihinde göçler hep önemli rol oynadılar. Şimdiye kadar pek dikkate alınmasına
karşın Almanlar bu mozaiğin küçük bir parçasını oluşturuyorlardı ve halen de
durum aynıdır.

Bu yazımda günümüz Bursa’sındaki Almanları ele alacağım.
Giriş olarak Türkiye’ye göç hareketlerine genel bir bakışın ardından (1. bölüm)
özel olarak Alman vatandaşlarının Türkiye’ye göçüne eğileceğim (2. bölüm). Bu
bağlamda Türkiye’ye gelen Alman vatandaşlarının hangi nedenlerden dolayı nereye
yerleştiklerini de değineceğim. Bunu yaparken Bursa’ya yönelen Almanların
belirli bir göç eğilimini temsil ettiklerini ortaya koyacağım. 3. ve 4.
bölümlerde ise belli başlı kaynaklar ışığında, Bursa’da topladığımız verilere
ve kentte yerleşik Alman vatandaşları ile yürüttüğümüz mülakatlara dayanarak,
“Alman Bursalılar”ın günümüzdeki yaşantısı kaba hatları ile ortaya koyacağım.

Anahtar Kelimeler

Bursa, Türkiye’ye göç, Türkiye’deki Almanlar, geriye göç; gündelik yaşam

Being German in Bursa

Öz

With a population of nearly 2 million people Bursa is
Turkey's fourth largest city today. As capital of the Ottoman Empire, Bursa has
got a long and rich history in which migration has always played an important
role. Although the existence of Germans in this history has been neglected
largely until now, Germans have always been part of this mosaic.

In this article I will discuss Germans living in Bursa
today. My article is outlined as followed: In section one I will give a general
overview of migration to Turkey. Then I will specifically focus on German citizens,
who have migrated to Turkey (section two). In this context I will also
highlight for what reasons German citizens have come to Turkey and where they
have settled. By doing so I will underline that the migration of Germans to
Bursa can be seen in a general migration trend of Germans. In sections three
and four I will tough upon the life worlds of Germans from Bursa. My findings
are mainly based on empirical data obtained from interviews with Germans living
in Bursa today.

Anahtar Kelimeler

Bursa, migration to Turkey, Germans in Turkey, return migration, everyday life

Kaynakça

• Artz, V. (2013). “Bürger in Anführungsstrichen”? Die Mavi Kart zwischen Staatsbürgerschaftsersatz und neuen Formen der Mitgliedschaft. (Osnabrück, yayınlanmamış master tezi).
• Bahar, H.I., Laçiner,S., Bal İ. & Özcan, M. (2009). Older Migrants to the Mediterranean: The Turkish Example. Population, Space and Place, 15 (6), 509-522.
• Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (Haz.) (2007). Bursa’nın Yabancı Yüzü içinde (s 31-41). Bursa: BTSO.
• Ciğerci-Ulukan, N. (2008). Göçmenler ve İşgücü Piyasası: Bursa’da Bulgaristan Göçmenleri Örneği (İstanbul, yayınlanmamış doktora tezi).
• Danış, D., Taraghi, C. & Pérouse, J. (2009). Integration in Limbo. Iraqi, Afghan, Maghrebi and Iranian Migrants in Istanbul“, A. İçduygu & K. Kirişçi (Der.). Land of Diverse Migrations. Challenges of Emigration and Immigration in Turkey içinde, (s. 443-636 ). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
• Dietrich, A. (1998). Deutschsein in Istanbul. Nationalisierung und Orientierung in der deutschsprachigen Community von 1843 bis 1956. Opladen: Leske & Budrich.
• Erbaş, S. (1997). EU-Bürger in der Türkei: Stand und Perspektiven. Unter besonderer Berücksichtigung der Situation der deutschen Staatsbürger. Konrad Adenauer Stiftung (der.), XII. Journalistenseminar. Probleme von Ausländern in Deutschland und in der Türkei und die Rolle der Medien içinde (s. 72-98). İstanbul: KAST.
• Erder, S. & Kaşka, S. (2003). Irregular Migration and Trafficking in Women: The Case of Turkey. Cenevre, IOM.
• Erzeren, Ö. (2004). Eisbein in Alanya. Hamburg, Körber Stiftung.
• Eyüboğlu, H. (1994). Türkiye’de Yaşayan Yabancı Eşlerde „Kültür Şoku“. N. Arat (der.). Türkiye’de Kadın Olmak içinden (147-176 ). İstanbul, Say Yayınları.
• Fuhrmann, M. & Motika, R. (der.) (baskıda). Bursa und die Deutschen in der Geschichte/Tarihte Bursa ve Almanlar. Bursa, Bursa Kültür A. Ş.
• İçduygu, A. (1996). Transit Migration in Turkey. Cenevre, IOM.
• İçduygu, A. (2003). Irregular Migration in Turkey. Cenevre, IOM.
• İçduygu, A. (2004). Transborder Crime between Turkey and Greece: Human Smuggeling and its Regional Consequences. Southeast European and Black Sea Studies, 4(2), 294-314.
• İçduygu, A. (2004). Türkiye’de Kaçak Göç. İstanbul, ITO.
• İçduygu, A. (2006). The Labour Dimensions of Irregular Migration in Turkey. CARIM Research Report 2006/05. http://cadmus.eui.eu/dspace/bitstream/1814/6266/1/CARIM-RR2006_05.pdf internet sayfa adresinden alındı.
• Jankowirtsch, B., Klein,Th. & Weick, St. (2000). Die Rückkehr ausländischer Arbeitsmigranten seit Mitte der achtziger Jahre. R. Alba, P. Schmidt &, M. Wasmer (der.). Deutsche und Ausländer: Freunde, Fremde oder Feinde? Empirische Befunde und theoretische Erklärungen içinde (s. 93-109). Wiesbaden, Westdeutscher Verlag.
• Kaiser, B. (2004). German Migrants in Turkey: The 'Other Side' of the Turkish-German Transnational Space. Th. Faist & E. Özveren (der.), Transnational Social Spaces. Agents, Networks and Institutions içinde (s. 91-110). Aldershot/Burlington, Ashgate.
• Kaiser, B. (2012). 50 Years and Beyond: The “mirror” of Migration – German Citizens in Turkey. Perceptions. Journal of International Affairs, 17(2), 113-124.
• Kaya, A. & Adaman, F. (2011). The Impact of Turkish-Origin Returnees/Transmigrants on Turkish Society. Ş. Ozil, M. Hoffmann & Y. Dayıoğlu (der.), 50 Jahre türkische Arbeitsmigration içinde (s. 37-57). Göttingen, V&R Unipress.
• Kumme, v. M. (der). (2009). Deutsche Präsenz am Bosporus/Boğaziçi'ndeki Almanya. İstanbul, Generalkonsulat der Bundesrepublik Deutschland İstanbul.
• Özbek, Y. (2010). Almanya’dan Türkiye’ye Ulusaşırı Göç. B. Pusch & T.Wilkoszewski (der.), Türkiye’ye Uluslarası Göç. Toplumsal Koşullar - Bireysel Yaşamlar içinde (s. 159-170). İstanbul, Kitapyayınevi.
• Özgür, N. (2011). Praxis der Asylverfahren in der Türkei: Flüchtlingsleben in Konya. B. Pusch & U. Tekin (der.). Türkei und Migration: Migrationsbewegungen im Rahmen der Eingliederung in die Europäische Union içinde (s. 207-226). Würzburg, Ergon Verlag.
• Pusch, B. (2010). İstenen ve İstenmeyen Konuklar: Türkiye’deki Yabancıların İş Hukuku Karşısındaki Durumu. B. Pusch & T. Wilkoszewski (der.). Türkiye’ye Uluslarası Göç. Toplumsal Koşullar - Bireysel Yaşamlar içinde (s. 75-88). İstanbul, Kitapyayınevi.
• Pusch, B. (2012). Bordering the EU: Istanbul as a Hotspot for Transnational Migration. Th. Straubhaar & S. Pacaci Elitok (der.). Migration Potentials from/to Turkey içinde (s. 167-197). Hamburg, HWWI Edition.
• Pusch, B. (2013a). Karşı İstikametten Göç: Türkiye´deki Yüksek Vasıflı Alman Kadınlar. Sosyoloji Dergisi (Özel Sayı: Göç), 3(27), 123-149.
• Pusch, B. (der.) (2013b). Transnationale Migration am Beispiel Dutschland und Türkei. Wiesbaden, VS Springer.
• Pusch, B. (baskıda). Günümüzde Bursa’da Almanlar. M. Fuhrmann & R. Motika (der.). Bursa und die Deutschen in der Geschichte/Tarihte Bursa ve Almanlar içinde. Bursa, Bursa Kültür A. Ş.
• Pusch, B. & Aydın, Y. (2012). Migration of Highly-Qualified Turks from Germany to Turkey: Socio-political Factors and Personal View Points. International Journal of Business & Globalisation (Special Issue: Exploing Careers of Skilled Immigrants in the Middle East, 8 (4), 471-490.
• Pusch, B. & Splitt, J. (2013). Binding the Almancı to the “Homeland” - Notes from Turkey. Perceptions. Journal of International Affairs, 18/3, 129-166.
• Rittersberger-Tılıç, H. (1998). Vom Gastarbeiter zum Deutschle. Potsdam, Verlag Berlin-Brandenburg.
• Sezer, K. & Dağlar, N. (2009). Die Identifikation der TASD mit Deutschland - Abwanderungsphänomen der TASD beschreiben und verstehen. Krefeld/Dortmund, Futureorg Institut.
• Sievers, I., Griese, H. & R. Schulte (2010). Bildungserfolgreiche Transmigranten. Eine Studie über deutsch-türkische Migrationsbiographien. Frankfurt am Main, Brandes & Apsel.
• Südaş, İ. (2005). Türkiye’ye Yönelik Göçler ve Türkiye’de Yaşayan Yabancılar: Alanya Örneği. (İzmir, yayınlanmamış master tezi).
• Tokgöz, G., Erdoğdu, S. & Kaşka, S. (2012). Türkiye’ye Düzensiz Emek Göçü ve Göçmenlerin işgücü Piyasasındaki Durumları. İstanbul, IOM.
• Uras, G. (2011, 11 Nisan). Bursa’da 45 ülkeden gelen 310 yabancı şirket var. Milliyet.
• Web sayfalar: http://www.biwabursa.org, en son 04. 04. 2012 tarihinde ziyaret edildi,
• http://www.bou.edu.tr/, site en son 04. 04. 2012 tarihinde ziyaret edilmiştir.
• http://www.btu.edu.tr/, site en son 04. 04. 2012 tarihinde ziyaret edilmiştir.
• http://www.bursaalmankultur.org/, .site en son 04. 04. 2012 tarihinde ziyaret edilmiştir.
• http://www.facebook.com/pages/BIWA-Bursa-International-Womens-Association/208710632534667, en son 04. 04. 2012 tarihinde ziyaret edildi).
• http://www.istanbul.diplo.de/Vertretung/istanbul/de/02/Vertretungen__in__der__Tuerkei/HKBursa__s.html , site en son 04. 04. 2012 tarihinde ziyaret edilmiştir.
• http://www.migazin.de/2012/01/10/von-der-turkei-nach-deutschland-und-umgekehrt/, site en son 04. 04. 2012 tarihinde ziyaret edilmiştir).
• http://www.ntvmsnbc.com/id/25145708/).
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130411-2.htm).
• http://www.uludag.edu.tr/, site en son 04. 04. 2012 tarihinde ziyaret edilmiştir.
• http://www.yenisakarya.com/9198-2-bin-115-ile-iraklilar-ilk-sirada-haberi.html).