“Yoksulluk” Kavramının Cinsiyetlenmesine Dair Kısıt ve Olanaklar

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 16, 258 - 282, 31.05.2015

Elifhan Köse

Öz

“Yoksulluk” neoliberal uyum politikalarıyla birlikte
artan sosyal sorunu yönetmek üzere oluşturulan sosyal politika düzeyindeki yeni
yönetimselliğe işaret ederken;  aynı
zamanda sosyal bilimlerde yoksulluğun nasıl tanımlanacağına ilişkin farklı
tartışmaları da beraberinde getirdi. Neoliberal süreç aynı zamanda “emeğin
kadınsılaşması”, “yoksulluğun kadınsılaşması” ve “yardımların kadınsılaştırılması”
gibi tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bu metinde yoksullukla ilgili
tanımlar ve bu tanımların sosyal sorunu tanımlama kapasitesi “yoksulluğun
kadınsılaşması” kavramsallaştırmasını da ele alacak şekilde genişletilecektir.
Başka bir deyişle literatürde yoksulluk kavramının cinsiyetlenme biçimleri ele
alınacaktır. Burada yoksulluğun “cinsiyetlenme”sinden kastedilen kavramın
cinsiyet körü olup olmadığı, tanımı itibariyle cinsiyetlenmeye dayanan farklılaşmaları
ölçebilme kapasitesini içinde barındırıp barındırmadığıdır.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Cinsiyet, Neliberalleşme, Kadın

On the Concept of "Feminization of Poverty": Constraints and Possibilities

Öz

"Poverty" refers to a new
governmentality  as social policy is
created to manage the growing social problem with neoliberal adjustment
policies and also brought along a different debates on how poverty is defined
in the social sciences. Neoliberal process 
has  also  caused 
the terms of "feminisation of labor", "feminisation of
poverty" and the "feminisation of the aid". This text will
discuss definitions  of poverty  and  capacity 
of its definitions  related to
social problems  and the   gender issues. In other words genderization
forms of poverty concepts will be discussed in poverty literature. Genderization
of poverty” refers to that whether it is gender-blind concept, in other words,
whether it is having the capacity of measurement of variations based on gender
or not.

Anahtar Kelimeler

Poverty, Gender, Neoliberalism, Woman

Kaynakça

• Bora, A. (2002) ““Olmayanın Nesini İdare Edeceksin?”: Yoksulluk, Kadınlar ve Hane, Yoksulluk Halleri içinde, Deki, İstanbul
• Buğra, A.(2010) “Toplumsal Cinsiyet, İşgücü Piyasaları ve Refah Rejimleri: Türkiye’de Kadın İstihdamı”, Tubitak Proje No: 108K524, http://www.spf.boun.edu.tr/ content_files/proje_raporlari/AyseBugra_KadinIstihdami_TUBITAK.pdf.
• Cantek S. F. (2001), “Fakir/Haneler: Yoksulluğun Ev Hali”,Toplum ve Bilim, Sayı:89, s.102:131
• Chant, S.(2014), “Kadın Hane Reisliği ve Yoksulluğun Kadınsılaşması: Olgular, Kurgular ve Gelecek Stratejileri”, Yoksulluk ve Kadın içinde, Topçuoğlu ve diğ. (Eds), Ayrıntı: istanbul
• Çelik, A. (2010), “Muhafazakar Sosyal Politika Yönelimi: Hak Yerine Yardım-Yükümlülük Yerine Hayırseverlik” , İÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:41-2, 63-81
• Erdoğan, N.(2002a) “Garibanların Dünyası: Türkiye’de Yoksulların Kültürel Temsilleri Üzerine İlk Notlar”, Yoksulluk Halleri içinde, Deki,İstanbul .
• Erdoğan, N. (2002b) “Yok-sanma: Yoksulluk Maduniyet ve Fark Yaraları” , Yoksulluk Halleri içinde, Deki, İstanbul.
• Erdoğan, S. ve D. Kutlu (2014) “Dünya’da ve Türkiye’de Çalışan Yoksulluğu: İşgücü Piyasası ve Sosyal Koruma Politikaları Bağlamında Bir Değerlendirme”, Çalışma ve Toplum, 2, s.63-114
• Fukuda-Parr S. (2010), “What Does Feminization of Poverty Mean? It Isn’t Just Lack of Income”, Feminist Economics, 5:2, 99-103.
• Gökavalı U. ( 2013), “ Everyone’s Own Poverty: Gendering Poverty Alleviation Policies in Turkey”, Womens Studies International Forum: 65-75
• Güneş F. (2014), “ Yoksullukla Başa Çıkma Stratejileri, Kaynakların Yoksulluğu mu? Kadın Emeği Merkezli Eleştirel Bir Analiz”, Yoksulluk ve Kadın içinde, Topçuoğlu ve diğ. (Eds), Ayrıntı: istanbul
• Haberturk(2014), “İşte Gerçek Yoksul Sayısı”, http://m.haberturk.com/is-yasam/haber/1005611-iste-gercek-yoksul-sayisi Kardam F. ve Yüksel (2004), “ Kadınların Yoksulluğu Yaşama Biçimleri: Yapabilirlik ve Yapabilirlikten Yoksunluk”, Nüfusbilim Dergisi, sayı:26, s.45-72
• KEIG(2013), Türkiye’de Kadın Emeği ve İstihdama Yönelik Politikalar, Keig: İstanbul
• Kayın, E.(2013), “Kentsel Mekan-Kadın İlişkisinde Gündelik Haklar ve TMMOB İzmir İKK çalışma Grubunun “Koltuğuma Oturma” Projesi, http://www.tmmobizmir.org/wp-content/uploads/2014/06/78.pdf
• Kimenyi Mwangi S. and J. M. Mbaku(1995), “Female headship, Feminization of Poverty and Welfare”, Southern Economic Journal, vol:62, no:1, 44-52
• Köse A. , S. Bahçe(2008), “Yoksulluk Yazınının Yoksulluğu: Toplumsal Sınıflara Dönmek”, AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Tartışma Metinleri, no 107.
• Masterson M. ve diğ. (2014), “Türkiye’de Yoksulluk Ölçümüne Yeni bir Yaklaşım” Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, sayı 23: 22-30
• Memiş E. ve Ö. Özay( 2011), “Eviçi Uğraşlardan İktisatta Karşılıksız Emeğe: Türkiye Üzerine Yapılan Çalışmalara İlişkin Bir Değerlendirme’, Birkaç Arpa Boyu...21. Yüzyıla Girerken Türkiye'de Feminist Çalışmalar içinde, S. Sancar (ed.), Koç Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
• Moghadam, V. (2005), “The Feminazition of Poverty and Womens Human Rıghts”, http://www.cpahq.org /cpahq/cpadocs/ Feminization_of_Poverty.pdf
• Ocak, E.(2002) “Yoksulun Evi”,Yoksulluk Halleri içinde, Deki, İstanbul
• Robeyns I. (2001 b), “Sen’s Capability Approach and Feminist Concerns” submitted to a book with selected papers from the conference on Sen’s capability approach, St. Edmunds college, June 5-7, 2001.’den alıntılayan F. Kardam ve Yuksel(2004).
• Sallan Gül S. (2005); “Yoksulluğun Kadınsılaşması”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 38, Sayı:1, s.25-45
• Şener, Ü. (2009), “Kadın Yoksulluğu”, TEPAV Araştırma Notları, http://www.tepav.org.tr/upload/files/1271312994r5658.Kadin_Yoksullugu.pdf
• Şengül S. ve M. Fisunoğlu (2014), “Türkiye’de Kadın Yoksulluğu”, International Conference on Eurasian Economies 2014, http://www.eecon.info/papers/1065.pdf
• Şenses, F.(2001), Küreselleşmenin Öteki Yüzü, İletişim: İstanbul
• Topçuoğlu A. ve G. Aksan (2004), “Türkiye’de Yoksullukla Mücadele Sosyal Yardımlar ve Kadınlar” Yoksulluk ve Kadın içinde, Topçuoğlu ve diğ. (Eds), Ayrıntı: istanbul
• Ulutaş, Ç. Ü. (2009), “Yoksulluğun Kadınlaşması ve Görünmeyen Emek”, Çalışma ve Toplum, 2, 25-40
• UNDP(2015), “2014 İnsani Gelişme Raporu:İnsani İlerlemeyi Sürdürmek: Kırılganlıkları Azaltmak ve Dayanıklılık Oluşturmak: Açıklama Notu”,http://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/docs/ Publications/hdr/2014%20%C4%B0nsani%20Geli%C5%9Fme%20Raporu%20-%20A%C3%A7%C4%B1klama%20Notu%20%28T%C3%BCrkiye%29.pdf
• Uysal, G.(2013), “Kentlerde Kadınların İşgücüne Katılımı Artıyor”, 13/143, http://betam.bahcesehir.edu.tr/tr/wp-content/uploads/2013/02/ArastirmaNotu143.pdf
• Uysal, G. Ve M. Durmaz(2014), “Reisi Kadın Olan Her Dört Aileden Biri Yoksul”, BETAM Araştırma Notu 14/163, http://betam.bahcesehir.edu.tr/tr/2014/03/reisi-kadin-olan-her-dort-haneden-biri-yoksul/
• Walby, S.(1990), Theorizing Patriarchy, Blackwell: USA
• World Bank(2010) “Turkiye: Gelecek Nesiller İçin Fırsatların Çoğaltılması”; http://siteresources.worldbank.org /TURKEYEXTN/Resources/361711-1270026284 729/
• Zabcı, Filiz Çulha, “Sosyal Risk i Azaltma Projesi: Yoksulluğu Azaltmak mı, Zengini Yoksuldan Korumak mı?”, AÜSBF Dergisi, 58/1.