Kızılay: The Neighbourhood All Roads Lead to in Ankara

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 11, 118 - 132, 31.01.2014

Yasemin İlkay

Öz

Kızılay is a neighbourhood at which historically
different urban experiences and spatial attachments have been concentrated.
This differentiation has been shaped on the base of political struggles about
the historical meaning, spatial form and function of the place through a
socio-spatial process of production. Kızılay is not only a spatially central
district, but also it is a place where political struggles have been
concentrated at. The collective perception and experiences have been
transformed, however, it is obvious that Kızılay will be on the focus of
spatial-political debates today and tomorrow, although its symbolic meaning is
attempted to be erased several times. In this study, Kızılay is examined as a
neighbourhood through tracing the political struggles. 

Anahtar Kelimeler

neighbourhood, place attachment, historical meaning, spatial form, urban function, political struggle, spatial-symbolic transformation, Kızılay

Ankara’da Her Yolun Çıktığı Semt: Kızılay

Öz

Kızılay,
ulus devletin inşasından günümüze, tarihsel olarak farklı kentsel deneyimlerin
ve mekânsal aidiyetlerin öbekleştiği bir semt olmuştur. Bu farklılaşma,
Kızılay’ın bir yer olarak tarihsel anlamı, mekânsal biçimi ve işlevi üzerine
verilen siyasi mücadeleler temelinde ve sosyo-mekânsal üretim süreci içinde
gerçekleşmiştir. Kızılay’ın merkezî semt oluşu salt konumundan kaynaklanmamaktadır.
Mücadelelerin de üzerinde yoğunlaştığı bu semtte, kolektif algı ve deneyimler
de süreç içinde dönüşmektedir. Ancak, Kızılay gibi simgeselliğini tarihsel
birtakım mücadelelerden alan bir mekânın, her ne kadar izleri silinmeye
çalışılsa da, bugün de, bundan sonra da siyasi mücadelelere konu olacağı
söylenebilir. Çalışmada Kızılay bir semt olarak irdelenirken, bu mücadelenin
izleri sürülecektir. 

Anahtar Kelimeler

semt, aidiyet, tarihsel anlam, mekânsal form, kentsel işlev, siyasi mücadele, mekânsal-simgesel dönüşüm, Kızılay

Kaynakça

• Baş, Y., (2010), Reproduction of Urban Form as the Reproduction of Property Relation Morphogenesis of Yenişehir-Ankara, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Bö- lümü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, ODTÜ, Ankara.
• Batuman, B., (2000), Hegemonic Struggle within The Reproduction of Public Space: Domination and Appropriation in and of Kızılay Square, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Fakültesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara.
• Batuman, B., (2002), ‘Mekan, Kimlik ve Sosyal Çatışma: Cumhuriyet’in Kamusal Mekanı olarak Kızılay Meydanı’, Ankara’nın Kamusal Yüzleri, Başkent Üzerine Mekân-Politik Tezler içinde (ed. Sargın, G. A.), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Carr, P., Francis & Rivlin, (1992), Public Space, SAGE Publications, Londra.
• Castells, M., (1983), The City and the Grassroots-A Cross-Cultural Theory of Urban Social Movements, Esward Arnold (Publishers) Ltd., Londra.
• Cengizkan, A., (2004), Ankara’nın İlk Planı: 1924-25 Lörcher Planı, Arkadaş Yayıncılık, Ankara.
• Cengizkan, A., (2005), ‘1957 Yücel-Uybadin İmar Planı ve Ankara Şehir Mimarisi’, ‘Cumhuriyet’in Ankarası’ içinde (ed.Tansı Şenyapılı), s. 24-59, ODTÜ Yayıncılık, Ankara.
• Dijkstra, L. W., (2000), ‘Public Spaces: A Comparative Discussion of the Criteria For Public Space’, Constructions of Urban Space (ed. Ray Hutchison), pp. 1-22, Jai Press Inc., Connecticut.
• Hasol, D., (1998), Ansiklopedik Sözlük, Yem Yayınları, 7.Baskı, İstanbul.
• İlkay, Y., (2007), The Political Struggle on and at Public Space: The Case of Kızılay Square, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara.
• İlkay, Y., (2008), ‘Kızılay Meydanı’nın Politik-Sembolik Anlamı: 1960-64 Yılları Arasında DP Karşıtı Hareket’, Mülkiye Dergisi, Mülkiyeliler Birliği Genel Merkezi Yayını, Kış/2008, cilt: XXXII, sayı: 261, pp. 133-150.
• İlkay, Y., (2010), ‘1960 Devriminin Simgesel Mekanı’ndan Kavşak Noktası’na: Kızılay Meydanı’, 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 33. Kolokyumu, “Kentleri Korumak/Savunmak” Bildiriler Kitabı–6-7-8 Kasım 2009, Şehir Plancıları Odası Genel Merkezi yayını, Mart 2010, s. 331–353.
• Kesim, B., (2010), ‘Bir İletişim Aracı Olarak Bulvar: Atatürk Bulvarı’, Planlama Dergisi, 2010/2, sayı 49, s. 53-60, Ankara, TMMOB Şehir Plancılar Odası Yayını, Ankara.
• KHM–Kent Hizmetleri Merkezi, (1991), Çankaya, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.
• Lefebvre, H., (1991), Production of Space. Oxford: Blackwell.
• Tankut, G., (1993), Bir Başkentin İmarı: Ankara (1929-1939), Anahtar Kitaplar, İstanbul TMMOB, Mimarlar Odası Ankara Şubesi & Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi, (2004), Kızılay’da Yayalar ve Yaya Ulaşımı: Sorunlar, Sebepler ve Süreçler, Ankara.