Bir Semt Monografisine Doğru: Cebeci’ye Bakmak

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 11, 138 - 170, 31.01.2014

Funda Şenol Cantek Besim Can Zırh

Öz

Cumhuriyet
tarihiyle yaşıt bir semt olan Cebeci, başlangıçta, Yenişehir’in bir uzantısı
olarak konumlandırılmıştır. Memur nüfusun ikametine açılan semtte, zaman içinde
eğitim vermeye başlayan Mülkiye, Tıbbiye, Harbiye ve Konservatuar, şehre
şahsiyetini kazandırmıştır. Hem geçmişte, hem de günümüzde nüfus profilini
ağırlıklı olarak öğrencilerin ve memurların oluşturduğunu söyleyebileceğimiz
semt, bu sebeple değişime, dönüşüme açık, canlı bir muhittir. Ayrıca, belli
başlı Ankara semtlerine hemhudut olması, temel ulaşım akslarına bir aktarma
merkezi teşkil etmesi gibi nedenlerle Cebeci’ye bir “istasyon semt” de diyebiliriz.
Bu çalışma, literatür taraması, derinlemesine mülakatlar ve katılımlı gözlem
metoduyla, Cumhuriyet Ankarası’nın en eski semtlerinden olan Cebeci’nin
sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklerini saptamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cebeci, monografi, semt tarihi, istasyon semt

Towards a Neighborhood Monograph: Looking to Cebeci

Öz

As
a neighborhood established during the early years of the Turkish Republic,
Cebeci was initially a part of Yenişehir (Kızılay) neighborhood and
spontaneously became a popular residential area for middle-ranking civil
servants. With the establishment of Mülkiye (administrative), Tıbbiye (medical)
and Harbiye (military) colleges and a conservatoire, the neighborhood took on a
personality as a residential area hosting a demographic profile that includes
higher education students and civil servants. Cebeci is also coterminous with
and functions as a transportation hub for three major neighborhoods, each of
which has a particular socio-economic and cultural neighborhood personality. In
this sense, it may not by inappropriate to describe Cebeci as a 'station
neighborhood', where two main types of residents dwell. On the one hand, there
are those who choose to settle in the neighborhood for a specific purpose, and
for a more or less fixed term; on the other hand, there are those who 'stop
over' on their path of upward mobility toward more privileged neighborhoods.
Based on ethnographic research, this study aims to understand the ongoing
production of this space by these two main resident groups. In doing so, we
hope to take a step toward monographic studies of neighborhoods in Ankara.

Anahtar Kelimeler

Cebeci, monography, neigborhood history, station neigborhood

Kaynakça

• Akçura, T. (1971). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti’nin Başkenti Hakkında Monografik Bir Araştırma. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları.
• Aksoy, A. (1983). Ümraniye İçinde Vurdular Bizi. Ankara: Ocak.
• Aslan, Ş. (2004). 1 Mayıs Mahallesi. İstanbul: İletişim.
• Aslanoğlu, İ. (2001). Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı 1923-1938. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları.
• Aydın, S., Özsoy, E., Emiroğlu, K. ve Türkoğlu, Ömer. (2005). Küçük Asya’nın Bin Yüzü: Ankara. Ankara: Dost Kitabevi.
• Behar, C. (2003). Neighborhood in Ottoman Istanbul: Fruit Vendors and Civil Servants in the Kasap İlyas Mahalle. New York: State University of New York.
• Belli, Ş. (1975). Başşehir Sokağı. Ankara: Kültür Kitapevi.
• Burçak, E. ve Karadoğan, A. (2008). Sinemada Son Adam: Ankara Sinemaları Tarihi. Ankara: DKİV Yayınları.
• Erder, S. (1996). İstanbul’da Bir Kent Kondu: Ümraniye. İstanbul: İletişim.
• Erdoğdu, Ş. (2002). Ankara’nn Tarihi Semt İsimleri ve Öyküleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Fişek, K. (2012). Burası Ankara. Ankara: Phoenix.
• Kandemir, S. (1932). Seyahat Serisi: Ankara Vilayeti. Ankara.
• Karpat, K. (1976). The Gecekondu: Rural Migration and Urbanization. London: Cambridge University Press.
• Kazgan G. (1999). Kuştepe Araştırması 1999. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Konuk, İ. (1964). Ankara. İstanbul: Helvacıoğlu.
• Meryem, H. (2008). İnsan Kısım Kısım Yer Damar Damar. İstanbul: İletişim.
• Özcan, B.G. ve Bilgen, H. (1989). İmar ve Şehir Planlama Mevzuatının Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarlığına ve Şehir Planlamasına Etkileri. Ankara: TBMM Yayınları.
• Sağdıç, O. (1994). Tarih İçinde Ankara: Belko Arşivi. Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi Belediye Yayınları.
• Sarıoğlu, M. (2001). “Ankara” Bir modernleşme öyküsü (1919-1945). Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Say, F. (2009). Yalnızlık Kederi: Bir Müzisyenin Notları. İstanbul Doğan Kitap.
• Sevinç, M. (2013, 26 Mayıs). Behzat Ç’nin Gri Ankarası. Radikal.
• Şenol Cantek, F. (2006). (Der.) Sanki Viran Ankara. İstanbul: İletişim.
• Şenol Cantek, F. ve Cantek L. (2011). Şehir Ona Yakışmadı, Ayaşlı ve Kiracıları’nda Mekanlar ve Kadınlar. İdeal Kent Araştırmaları Dergisi.
• Tekin, L. (1984). Berci Kristin Çöp Masalları. İstanbul: Adam.
• Uysal, N. (2006). İlber Ortaylı Kitabı, Zaman Kaybolmaz. İstanbul: İş Bankası.