Revisiting Istanbul’s Ecological Problems at the Regional Scale: The Transformation of Agricultural and Forest Land Covers between 1990 and 2006

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 21, 91 - 117, 01.05.2018

Özlem Altınkaya Genel

Öz

The recent mega-scale urban
interventions in and around Istanbul revealed new questions and concerns about
the environmental sustainability of the city. This study argues that the
metropolitan scale, frequently used by decision makers in describing ecological
problems triggered by mega-projects in and around Istanbul, is insufficient. In
this article, instead of the metropolitan scale
that solely focuses on Istanbul and its close surrounding, the ecological
changes triggered by the urban development of Istanbul, will be evaluated at
the regional scale. The ecological transformation of the Marmara Region will be
examined by evaluating the distribution of the land cover types in the region for
the years of 1990, 2000 and 2006 via Geographical Information Systems. The
article will begin with a theoretical framework that compares the terms
“metropolitan area” and “region”, which will then be engaged by the mega-scale
urban interventions in and around Istanbul. The land cover data obtained from
the Ministry of Forestry and Water Management will firstly be evaluated in Multiple
Correspondence Analysis and then will be remapped in Geographic Information
Systems. The obtained maps will be used to decipher the changes in agricultural
land and forest areas in the Marmara region between 1990 and 2006. The changes monitored
in different land cover layers will enable a detailed assessment of the
ecological transformation caused by the rapid urbanization dynamics triggered
by mega-projects in and around Istanbul, and thus deeper manifestations of contemporary
urbanization dynamics beyond the built environment in the Marmara Region will
be deciphered.

Anahtar Kelimeler

Ecology, Region, Urban development, İstanbul, the Marmara Region, land Cover, Geometric data analysis

İstanbul’un Çevre Sorunlarına Bölgesel Ölçekte Bakmak: Marmara Bölgesi’nde 1990 ve 2006 Yılları Arasında Tarım Ve Orman Arazi Örtülerinin Dönüşümü

Öz

İstanbul’un metropoliten
alanı içerisinde ve çevresinde gerçekleştirilen mega-ölçekli müdahaleler şehrin
karşılaştığı çevre problemleri ile ilgili yeni sorular ve endişelere neden
oldu. Bu çalışma İstanbul ve çevresinde mega-projelerin tetiklediği ekolojik
problemleri açıklamakta karar vericiler tarafından sıkça başvurulan
metropoliten ölçeğin yetersiz kaldığını savunmaktadır. Yazıda İstanbul’un
kentsel gelişiminin yarattığı ekolojik değişimleri değerlendirmek için sadece
İstanbul ve yakın çevresine odaklanan metropoliten ölçek yerine bölgesel
ölçekten faydalanılarak Marmara Bölgesi’nde gerçekleşen ekolojik dönüşüm
değerlendirilecektir. Marmara Bölgesi’nin ekolojik dönüşümü bölgede yer alan
arazi örtüsü tiplerinin 1990, 2000 ve 2006 yıllarındaki dağılımlarının Coğrafi
Bilgi Sistemleri ile hazırlanan haritalar üzerinden değerlendirilmesi ile
incelenecektir. Yazı “metropoliten alan” ve “bölge” kavramlarını karşılaştıran
bir kavramsal çerçeve ile başlayacaktır ve İstanbul ve çevresinde gerçekleştirilen
mega-projeler bu kavramsal çerçeve ile ilişkilendirilecektir. Takiben yazıda
birincil kaynak olarak kullanılan ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı’ndan elde
edilen arazi örtüsü veri setinin özellikleri, ve bu arazi örtüsü verisinin
haritalanmasında kullanılan Çoklu Mütekabiliyet Analizi (Multiple
Correspondence Analysis) metodu tanıtılacaktır. Daha sonra Orman ve Su İşleri
Bakanlığı’ndan elde edilen arazi örtüsü verilerinin Çoklu Mütekabiliyet Analizi
(Multiple Correspondence Analysis) ile işlenip Coğrafi Bilgi Sistemleri’nde
yeniden haritalanması ile elde edilen haritalar üzerinden Marmara Bölgesi’nde
tarımsal alanlar ve orman alanlarının 1990 ile 2006 arasındaki değişimleri
deşifre edilecektir. Farklı arazi örtüsü katmanlarının gösterdiği değişimler
İstanbul ve çevresinde mega-projelerin tetiklediği hızlı kentleşme
dinamiklerinin neden olduğu ekolojik dönüşümün detaylı bir değerlendirmesini
yapma ve güncel kentleşme dinamiklerinin yapılı çevreyi aşan daha derin
katmanlarını açığa çıkarma imkanı tanıyacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Ekoloji, Bölge, Kentsel gelişme, İstanbul, Marmara Bölgesi, Arazi örtüsü, Geometrik veri analizi

Kaynakça

• 25 Ekim 2016 tarihinde http://www.espon.eu/export/sites/default/Documents/Projects/ESPON2006Projects/StudiesScientificSupportProjects/UrbanFunctions/fr-1.4.3_April2007-final.pdf adresinden erişildi.
• Bollens, J. C. ve Schmandt, H. J. (1965). Metropolis; Its people, politics, and economic life. New York: Harper & Row.
• Brunn, S. D., Hays-Mitchell M., ve Zeigler, D. J. (2008). Cities of the world: World regional urban development. New York: Rowman & Littlefield Publishers.
• Burgess, E. W., Mckenzie, R. D., ve Park, R. E. (1967). The city. Chicago: University of Chicago Press.
• Complex cultivation patterns, 24 Ekim 2016 tarihinde http://uls.eionet.europa.eu/CLC2000/classes/Pictures?CLCcategory=2/2.4/2.4.2&CLCtitle=Complex%20cultivation%20patterns adresinden erişildi.
• Corine Land Cover Nomenclature in SKOS, 2015, 25 Ekim 2016 tarihinde https://www.w3/2015/corine adresinden erişildi.
• Corine Nedir?, 24 Ekim 2016 tarihinde http://corine.ormansu.gov.tr/corineportal/index.html adresinden erişildi.
• Dickinson, R. E. (1952). City region and regionalism, a geographical contribution to human ecology. London: Routledge & K. Paul.
• EIONET, EEA, ETC/TE. (2004). Complex cultivation patterns. 25 Ekim 2016 tarihinde ESPON. (2007). ESPON project 1.4.3 study on urban functions final report.
• Forman, R. T. T. (2014). Urban ecology: Science of cities. New York: Cambridge University Press.
• Geddes, P., Sir. (1915). Cities in evolution: An introduction to the town planning movement and to the study of civics. London: Williams & Norgate.
• Gottmann, J. (1961). Megalopolis; the urbanized northeastern seaboard of the United States. New York: Twentieth Century Fund.
• Greenacre, M. J., ve Blasius, J. (1994). Correspondence analysis in the social sciences: Recent developments and applications. London: San Diego; CA: Academic Press.
• http://uls.eionet.europa.eu/CLC2000/classes/Pictures?CLCcatgory=2/2.4/2.4.2&CLCtitle=Complex%20cultivation%20patterns adresinden erişildi.
• Keyder, Ç. (2013). Bildiğimiz tarımın sonu: Küresel iktidar ve köylülük. Z. Yenal (Der.). İstanbul: İletişim.
• Le Roux, B. ve Rouanet, H. (2010). Multiple correspondence analysis. Thousand Oaks, Calif.: Sage Publications.
• Lebart, L., & Saporta, G. (2014). Historical elements of correspondence analysis and multiple correspondence analysis. M. J., Greenacre, & J. Blasius (Der.), Visualization and verbalization of data içinde (ss. 31-45). Boca Raton: CRC Press.
• McHarg, I. L. (1992). Design with nature. New York: J. Wiley.
• Mostafavi, M. (2003). Landscape urbanism: A manual for the machinic landscape. C. Najle (Der.). London: Architectural Association.
• Mostafavi, M. ve Doherty, G. G. (2009). Ecological urbanism. Cambridge, Mass.; Baden, Switzerland: Harvard University Graduate School of Design, Lars Müller Publishers.
• OECD. (2012). Redefining “urban”: A new way to measure metropolitan areas. OECD Publishing. 25 Ekim 2016 tarihinde http://dx.doi.org/10.1787/9789264174108-en adresinden erişildi.
• Orman ve Su İşleri Bakanlığı Ulusal Arazi Örtüsü Sınıflandırma Sistemi – Ulusal Arazi Örtüsü 2006 Projesi (Aris).
• Scott, A. J. ve Porter, M. E. (2001). Global city-regions: Trends, theory, policy. Cambridge, UK; New York: Oxford University Press.
• Shennan, S. (1997). Quantifying archaeology (2nd ed.). Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Soja, E. W. (1985). Regions in context: spatiality, periodicity, and the historical geography of the regional question. Society and Space, 3, 175-190.
• Tomanney, J. (2009). Region. International Encyclopedia of Human Geography içinde (Cilt. 9, ss. 136-150). Amsterdam: Elsevier.
• Vidal de, L. B. (1926). Principles of human geography. E. D. Martonne ve M. T. Bingham (Der.). New York: H. Holt and company.
• Waldheim, C. (2006). The landscape urbanism reader. New York: Princeton Architectural Press.