Mekânın ve Sosyal Sınıfın Dönüşümü: Çukurambar’ın Dünü ve Bugünü

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 25, 782 - 799, 30.12.2018

Aksu Akçaoğlu

https://doi.org/10.31198/idealkent.501877

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma Ankara’nın
eski bir gecekondu mahallesi olan Çukurambar’ın yakın bir geçmişte geçirmiş
olduğu dönüşüm üzerinden fiziksel uzam ve toplumsal uzam arasındaki ilişkiyi
inceliyor. Pierre Bourdieu’nün geliştirdiği kavramsal araçlara başvuran
çalışma, mekânsal dönüşümün toplumsal sonuçlarını sorguluyor. Etnografik bir
araştırmadan elde edilen verilere dayanan çalışmailk olarak Çukurambar’ın
mekânsal dönüşümünün izini sürüyor. Mahalledeki sosyo-mekânsal dönüşüm
Türkiye’deki genel kentsel dönüşümün güzergâhıyla paralellik gösterir.1950’lere
kadar bir köy olan Çukurambar, iç göç dalgalarının etkisiyle hızla bir
gecekondu mahallesine dönüştü. Tıpkı iç göçün etkileri gibi, yükselen siyasi
muhafazakârlık ve güçlenen neoliberal ekonomi politikaları Çukurambar’daki
kentsel dönüşüm projelerine büyük oranda genel biçimini verdi. Mahallenin
sosyal kaderini ikinci kez keskin bir şekilde değiştiren neoliberal kentsel
dönüşüm projeleri oldu.Bu çalışma, Çukurambar’daki orta sınıflaşmayı tetikleyen
iki dinamiğe dikkat çekiyor, siyasi sermayenin ve ekonomik sermayenin
yoğunlaşması. Mekânsal dönüşümün ürünü, eski bir gecekondu mahallesinden yeni
bir üst-orta sınıf mahallesinin doğmasıdır. Siyasetçilerin, yerel yönetimlerin
ve kentsel dönüşüm endüstrisinin ortaklığı, Çukurambar’da bir üst-orta sınıf
mahallesinin teşkiliyle sonuçlanır. 

Anahtar Kelimeler

Kentsel dönüşüm, orta sınıf, Çukurambar, gecekondu

The Transformation of Space and Social Class: The Past and Present of Çukurambar

Öz

This paper examines the
relation between physical space and social space by focusing on the recent
transformation of Çukurambar, an old gecekondu neighborhood in Ankara. Applying
to Pierre Bourdieu’s conceptual tools, this paper interrogates the social
implications of spatial transformation.Based on the data that was acquired from
an ethnographic research, the study first  
explicates the spatial trajectory of Çukurambar. The trajectory of the
neighborhood goes in parallel with the general transformation of urban space in
Turkey. Being a villageuntil 1950s, Çukurambar transformed into being a
gecekondu neighborhood as a result of the internal migration waves.The social
destiny of the neighborhood changed sharply again as a result of the neoliberal
urban transformation projects.The paper underlines two dynamics that fastened
the spatial transformation in Çukurambar: the intensification of political
capital and economic capital.The product of the fast spatial transformation is
the formation of an upper-middle class neighborhood. The partnership of
politicians, local governments and urban transformation industry ended up with
the making of the upper-middle class neighborhood.    

Anahtar Kelimeler

Urban transformation, middle class, Çukurambar, gecekondu, neoliberalism

Kaynakça

• Batuman, B. (2013a). City profile: Ankara. Cities 31: 578-590.
• Candan, A. B. and Kolluoğlu, B. (2008). Emerging spaces of neoliberalism: A gated town and a public housing project in İstanbul. New Perspectives on Turkey 39: 5-46.
• Cantek, F. Ş. (2006). Sanki viran Ankara. İstanbul: İletişim Yayınları
• Çavuşoğlu, E. and Strutz, J. (2014). Producing force and consent: Urban transformation and corporatism in Turkey. City 18 (2): 134-148.
• Erman, T. (2001). The politics of squatter (Gecekondu) studies in Turkey: The changing representations of rural migrants in the academic discourse. Urban Studies 38 (7): 983-1002.
• Erman, T. (2016). Mış gibi site: Ankara’da bir TOKİ-Gecekondu dönüşüm sitesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Geniş, Ş. (2007). Producing elite localities: The rise of gated communities in İstanbul. Urban Studies 44 (4): 771-798.
• Gülbudak, İ. 2016. Telephone interview with the headman of Çukurambar.
• Güzey, Ö. (2014). Neoliberal urbanism restructuring the city of Ankara: Gated communities as a new life style in a suburban settlement. Cities 36: 93-106.
• Katznelson, I. (1992). Marxism and the city. Oxford: Clarendon Press.
• Lerner, D. (1958). The passing of traditional society: Modernizing the middle east. New York: Free Press.
• Savage, M. and Warde, A. (1993). Urban sociology, capitalism, and modernity. London: Macmillan Press.
• Tuğal, C. (2009). Passive revolution: Absorbing the Islamic challenge to capitalism. Stanford: Stanford University Press.
• Wacquant, L. (2012). Three steps to a historical anthropology of actually existing neoliberalism. Social Anthropology/Anthropologie Sociale 20 (1): 66-79.
• Wacquant, L. (2013b). Minarets without mosques: Limits to the urban politics of neoliberal Islamism. Urban Studies 50 (6): 1-16.
• Wacquant, L. (2014). Kentsel marjinallik ve devletin sağ eli: Loic Wacquant’la söyleşi. Birikim 298: 67-73 (with Aksu Akçaoğlu).
• Wacquant, L. (2017). When Bourdieu comes to town: Pertinence, principles, applications. International Journal of Urban and Regional Research 42 (1): 90-105
• Wacquant, L. 2013. Constructing neoliberalism: Opening salvo. Nexus: Newsletter of the Australian Sociological Association 25 (1): 1-9.