Bina Vergisine Esas Rayiç Bedellerin Belirlenmesinde Yaşanan Sorunların Analizi:Kayseri İli Talas İlçesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 27, 840 - 873, 31.08.2019

Nafiye İşıl Karagöz Metin Arslan

https://doi.org/10.31198/idealkent.502190

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada Kayseri ili Talas ilçesinde bina
vergisine esas rayiç bedellerin belirlenmesi sürecinde emlak vergisi
uygulamalarında karşılaşılan sorunların analizi üzerinde durulmuştur. Bu sorunların
analizi yapılırken; İnceleme yapılan taşınmazın fiili durumunun arsa, arazi ya
da bina olup olmadığı, beyan edilen inşaat sınıfının ve
bina bağımsız bölüm alanının doğruluğu, inşaat türünün, yapı ve inşaat
ruhsatına göre uygunluğunun analizi yapılmış ve bu sorunlara yönelik çözüm
önerileri sunulmuştur. Ayrıca bu çalışmaya tamamlayıcı katkısı olacağı
düşüncesiyle yoklama memurlarının karşılaşmış oldukları sorunların tespitine
yönelik anket uygulanmıştır. Araştırmada tarama, doküman analizi ve yerinde
inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, inşaat sınıfı, inşaat türü, kullanım şekli, asansör
ve kaloriferin olup olmaması durumları dikkate alındığında gerçeği yansıtmayan
bildirimler olduğu görülmüştür. Bu bildirimlerdeki eksiklikler ve hatalar önemli
oranda emlak vergisi kayıplarına neden olmakla birlikte, adaletli bir vergi
sisteminin uygulanmasını da zorlaştırdığı görülmüştür.  Kayseri ili Talas ilçesinde bulunan 106 adet
taşınmaz üzerinde yapılan bu araştırmada bildirim eksikliği ve hatalarından
kaynaklanan yoklama öncesi ve yoklama sonrası bina vergisi kaybının %63
civarında olduğu saptanmıştır. Çalışmada, belirlenen söz konusu sorunlara
yönelik çözüm önerileri geliştirilmiştir. Bu öneriler çerçevesinde bina
vergisine esas rayiç bedellerin belirlenmesinde yaşanan sorunların ortadan
kaldırılması için bina vergisi belirlerken bölgeleme yöntemine geçilebilir. Bu
yöntemde şehirler değer açısından belirli sayıda bölgeye ayrılabilir. Her bölge
için ayrı ayrı lüks, 1. 2. 3. ve basit inşaat sınıfları belirlenebilir. Her bir
taşınmaz için bildirim sırasında belirli bir süre geçerliliği olacak yoklamanın
yapılmasıyla vergi kayıplarının önüne geçilebilir. Adaletli vergilendirme,
vergi kaçaklarını önlenme konusunda objektif değerlemenin yapılması için,
gayrimenkul geliştirme ve yönetimi konusunda bilgi birikimine sahip, bu alanda
uluslararası standartlar doğrultusunda eğitim almış uzman kişilere görev
verilmesi kamu kurum ve kuruluşları için önem arz etmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Bina vergisi, bina sınıf tespiti, rayiç bedel, beyan sureti

Analysis of the Problems in the Determination of Market Value Based on Building Tax: The Case of Talas District of Kayseri Province

Öz

In this research, the analysis of the problems
encountered in real estate tax applications in the process of determining the
fair value of the building tax in the Talas district of Kayseri was emphasized.
While analyzing these problems; the analysis of the suitability of the
construction type and the building independent section area, the suitability of
the construction type according to the building and construction license, and
the solutions for these problems are presented. In addition, a questionnaire
was applied to determine the problems encountered by the probation officers
with the thought that this study would be a complementary contribution.
Screening, document analysis and on-site inspections were used in the study.
According to the results of the study, it was seen that there were not any
reflections in terms of construction class, type of construction, usage type,
elevator and whether there is heating or not. The deficiencies and errors in
these declarations have resulted in significant tax loss as well as making it
difficult to implement a fair tax system. In this study conducted on 106 real
estate in Kayseri, Talas district, it was found that the loss of building tax
before and after the polling due to lack of notification and errors was 63%. In
order to eliminate the problems in the determination of the market value of the
building tax, the method of regionalization can be used to determine the
building tax. In this method, cities can be divided into a certain number of
regions in terms of value. For each region, luxury, 1, 2 and 3 simple
construction classes can be determined. For each property, tax losses can be
prevented by conducting the polling which will be valid for a certain period of
time during the notification. It is important for public institutions and
organizations to provide expert taxation in the field of real estate
development and management, in order to conduct objective appraisal in the
field of fair taxation, prevention of tax evasions, and experts trained in this
field in accordance with international standards.

Anahtar Kelimeler

Building tax, building class determination, market value, declarations

Kaynakça

• Alkan, M. (2010). Vergi hukuku bilim dalı Türk vergi hukukunda emlak vergisi matrahının incelenmesi ve değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Altıngöz, S. (2011). Emlak vergisi ve belediye gelirleri içindeki payı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Armağan, R. ve Dikmen, S. (2015). İskandinav ülkeleri vergi sistemleri ve gelirlerinin karşılaştırmalı bir analizi. AKÜ İİBF Dergisi, 17 (2). 67-81. DOI NO 10.5578/jeas.10158.
• Arslan, M. (2015). Yapı teknolojileri -1. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Baş, H. H. (2012). Vergi Kanunları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Büyükkaracığan, N. (2016). Gayrimenkullerde emlak vergisi matrah değeri ile piyasa değeri arasındaki farklılıkların araştırılması ve Konya Meram örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 11, 143-157.
• Demircan, E.S. (2003). Vergilendirmenin ekonomik büyüme ve kalkınmaya etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21, 97-116.
• Dönmez, R. (2006). Türk vergi sistemi (4. Baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi, Yayın No: 828.
• Gerçel, H. (1994). Emlak vergisi mevzuat ve uygulamasının analizi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Güneş, İ. (2000). Yerel yönetimler ve yerel yönetimlerin varlık nedenleri. Prof. Dr. Adnan Tezel’e Armağan, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1), 271-292.
• Gürbüz, S. (2015). Türk vergi sisteminde emlak vergisi uygulaması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Hacıköylü, C. (2009). Emlak vergisinde değerleme sorunu ve değer tespitine ilişkin öneriler. Yayınlanmamış doktora tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Hacıköylü, C. ve Heper, F. (2010). Emlak vergisinde matrah tespitine ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri. Maliye Dergisi, 158 (1), 1-14.
• Karadağ, R. (2014). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı konusunda yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi: YÖK ve proquest veri tabanları örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (I), 1-17.
• Karasar, N. (2002) Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kargı, V. ve Yüksel, C. (2010). Maliye araştırma merkezi konferansları, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, 54(1). 29-30.
• Kayan, A. (2000). Verginin tarihsel gelişimi ve sebep olduğu bazı önemli olaylar, Maliye Dergisi, 135, 80-87.
• Kırar, B. (2008). Taşınmazlarda emlak vergisinde esas değer, tapu değeri ve piyasa değeri arasındaki farklılıkların incelenmesi; Beşiktaş örneği. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Kırışık, F. ve Sezer, Ö. (2006). Türk Anayasaları’nda yerel yönetimler. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi,15(2), 5-30.
• Köktürk, E. (2009). Taşınmaz değerleme: durum saptaması ve yönelimler. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 11-15 Mayıs, Ankara.
• Kumkale, R. (2015). Vergi adaleti. 09.10.2017 tarihinde https://www.dunya.com/kose-yazisi/ vergi-adaleti/23286 http://kararara.com/danistay/vd/danitay6388 Adresinden erişilmiştir.
• Organ, İ. ve T. E. Çiftçi. (2015). Türkiye’de emlak vergisi uygulamasından kaynaklanan sorunlar ve çözüm önerileri. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(4), 127-147.
• Somuncu, A. (2014). Yaygın ve yoğun vergi denetimi: hukukî yapı ve uygulamanın değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 43(1),133-173.
• Söyler, İ. (1987). Türk vergi hukukunda yoklama. Ankara: Maliye Gümrük Bakanlığı APK Yayını.
• Tanrıvermiş, H. (2017). Gayrimenkul değerleme esasları. SPL Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu, İstanbul.
• Tarin, E. (2013). Yerel yönetimlerde emlak vergisi matrahının tespiti, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Tekin, F. ve Çelikkaya, A. (2007). Vergi Denetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tunç, M., Agalday, H. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji 6. sınıf öğretmen kılavuz kitabı, öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: MEB Yayınları,
• Türk Dil Kurumu. (2006). Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr Erişim Tarihi: 08.11.2017.
• Türkal, H. (2011). Türkiye’de 1923-1930 yılları arası bütçe politikası ve uygulamasının vergi politikası ve uygulaması acısından değerlendirilmesi. Amme İdaresi Dergisi, 44 (3), 85-107.
• Türkiye Belediyeler Birliği (2013). Temel belediye mevzuatı. Ankara: Azim Matbaası.
• Uludağ, A.ve Turunç, S. (2014). Vergi ve kalkınma uluslararası toplumun gelişmekte olan ülkelere yaklaşımı. Ankara: Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2002). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yomralıoğlu, T., Nişancı, R., Çete, M., Candaş, E. (2011). Dünya’da ve Türkiye’de taşınmaz değerlemesi. Türkiye’de Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Çalıştayı, 26-27 Mayıs 2011, Okan Üniversitesi.