Van Kentsel Gelişimi ve Güncel Konut Piyasası İlişkisinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 27, 447 - 488, 31.08.2019

Aysu Uğurlar

https://doi.org/10.31198/idealkent.632252

Cited By: 2

Öz

Van Doğu Anadolu Bölgesi'nin önemli
merkezlerinden biri olarak pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Nüfus
hareketleri açısından göç veren bir karaktere sahip olup kent merkezi (merkez
ilçeler) açısından bu durum farklıdır. Geçmişten günümüze Van kentinin, ne
yakın ilçe ve illerden kent merkezine yönelik nüfus hareketlerine, ne sosyal,
ekonomik ve fiziksel olarak oldukça yıkıcı olan afetlere (özellikle 2011 yılı
depremi) ne de 2012 yılı 6360 sayılı Yasa bağlamında büyükşehir olma statüsüne
tam olarak hazırlıklı olabildiği söylenemez. Kent makroformu, kentsel sosyal ve
ekonomik yaşantı bağlamında gereksinim duyulan yerleşik alanın kapladığı bir
fiziki mekân olarak, kentin yapılaşma biçimi ve gelişme eğilimlerini içeren
arazi kullanım kararlarından oluşmaktadır. Bu bağlamda kentsel gelişim
süreçleri (yerleşim alanları/mahalleler/konut alanları) kent makroformunu
yönlendiren önemli bileşenlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Buradan
hareketle çalışmada ilk olarak Van kentinin planlama ve konut alanları gelişim
süreçlerinin kronolojik incelenmesi yapılmıştır. Ardından güncel konut piyasası
bu süreçler üzerinden temellendirerek tartışılmış ve tematik olarak mekânsallaştırılmıştır.
Özetle Van merkez ilçeleri kapsamında ele alınan çalışmada; mahalle ölçeğinde
Van kentinin (merkez ilçeler), piyasa koşullarına bırakılmış güncel konut
piyasası (konut arz ve talep, konut fiyatları vb), arsa rayiç bedelleri (deprem
öncesi ve sonrası) ve değişimi tartışılmaktadır. Son olarak kentin mevcut
gelişme dinamikleri bağlamında depremin ardından yaşanan yeniden yapılanma
sürecinin ve kent makroformundaki, konut piyasasındaki değişimlerin mevcut kent
planlama pratiğine olumlu/olumsuz nasıl yansıdığı ve
etkilediği/etkileyebileceği tartışılmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Kentsel gelişim, konut piyasası, Van örneği

Kaynakça

• Alaeddinoğlu, F., sargın, S., Okudum, R. (2016). 2011 Van depremi ve kentsel nüfusta mekânsal farklılaşmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. (39), 133-149.
• Coşkun, O. (2013). Doğu Anadolu Bölgesi'nde kentleşme ve kentsel gelişim. Eastern Geographical Review.18(30), 229-256.
• Çevre ve Orman Bakanlığı (2011). Muş-Bitlis-Van Planlama Bölgesi çevre düzeni plan açıklama raporu. Ankara.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2013). Van (Merkez) ve çevresi ilave revizyon imar planı açıklama raporu. Ankara.
• Çevre ve Orman Bakanlığı, (2018). Van Çevreyolu ve Civarı İlave+ Revizyon 1/5000 ölçekli nazım imar planı plan açıklama raporu. Çevre ve Orman Bakanlığı Mekânsal Planlar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Deniz, O. (2009). Van kent merkezine yapılan göçler ve göçün kentsel gelişim üzerine etkisi. TÜCAUM V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, 175-188.
• Deniz, O. Yıldız, M.Z. Parin, S. Erdoğan R. (2017). Deprem ve göç: 2011 Van depremi örneği, Social Sciences Studies Journal. 3(10), 1426-1444.
• Deniz, O., Etlan, E. (2009). Kırdan kente göç ve göçmenlerin uyum süreci üzerine bir çalışma: Van örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 6(2), 472-498.
• Edremit Belediyesi (2019). Arsa rayiç sorgulama. 15 Şubat 2019 tarihinde https://www.turkiye.gov.tr/edremit-belediyesi-arsa-rayic adresinden erişildi.
• Eriçok, A. K. (2019). Küreselleşme bağlamında Van’ın kent turizmi olanaklarının değerlendirilmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (44), 171-191.
• Ferit, İ. Z. C. İ. Turan, M. (2013). Türkiye’de büyükşehir belediyesi sistemi ve 6360 sayılı yasa ile büyükşehir belediyesi sisteminde meydana gelen değişimler: Van örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 18(1), 117-152.
• Googlemap. (2015). Street view -2015- haziran görüntüleri. 15 Ocak 2019 tarihinde https://www.google.com/maps/place/ adresinden erişildi.
• Karar (2017). Gazete Gündemi. 10 Nisan 2019 tarihinde adresinden https://www.karar.com/van/iki-nisan-caddesinin-cehresi-degisti-680328?p=3 erişildi.
• İpekyolu Belediyesi (2019). Arsa rayiç sorgulama. 15 Şubat 2019 tarihinde https://www.turkiye.gov.tr/ipekyolu-belediyesi-arsa-rayic-degeri-sorgulama adresinden erişildi.
• Keleş, R. (1996). Kentleşme politikası. İmge Kitabevi, Ankara.
• Keskinok, Ç. (2009). Van kentinin kentleşme sorunları. Van Kent Sempozyumu. Van: TMMOB Van il Koordinasyon Kurulu. 207-228.
• Özbir, N. (2017). Mutfak bağlamında Van evi tasarımı. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 33, 63-77.
• Özer, A. (2009). Sosyoekonomik yapı, göç ve kentleşme bağlamında yerel yönetimler, Van örneği. Van Kent Sempozyumu. Van: TMMOB Van il Koordinasyon Kurulu. 65-82.
• Öztürk, N. ve Fitöz, E. (2009). Türkiye’de konut piyasasının belirleyicileri: Ampirik bir uygulama. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 21–46.
• Sahibindencom (2019). Satılık ve kiralık konut ilanları. 26 Ocak 2019 tarihinde https://www.sahibinden.com adresinden erişildi.
• Sami, K. (2009). Zoraki/zorunlu göçün yarattığı kentsel, kültürel ve mekânsal bellek yıkımı-Van kenti toplumsal ferasatin neresinde?. Van Kent Sempozyumu. Van: TMMOB Van il Koordinasyon Kurulu. 21-34.
• Saunders, P. (2013). Sosyal teori kentsel sosyoloji (Getir S.D., Çev.). İdeal: Kültür Yayıncılık, İstanbul.
• Tekeli, İ. (2010). Konut sorununu konut sunum biçimleriyle düşünmek. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tekin, F. (2011). Kültürel travma olarak zorunlu göç. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. (25), 91-100.
• Tezer, S. T. (2015). Kent formunun tarihsel gelişiminin incelenmesinde yeni bir perspektif; Floransa kent formunun köprüler etkisinde gelişimi. Türkiye Kentsel Morfoloji Sempozyumu. 178-195.
• Türel, A. 1996. Mülk konut, mülk konut, kiralık konut. Konut Araştırmaları Dizisi-14, Ankara: Toplu Konut İdaresi. Başkanlığı Başkanlığı.
• Türkmen, S. N. Tekkanat, S. S. (2018). Tarih boyunca kent formlarının biçimlenişi üzerine bir inceleme. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(4), 107-124.
• Timeturk, 2019, 4 Nisan 2019 tarihinde https://www.timeturk.com/van-da-11-bin-300-civarinda-agir-hasarli-konut-yiktirilmayi-bekliyor/haber-277969 adresinden erişildi.
• Tuşpa Belediyesi (2019). Arsa rayiç sorgulama. 15 Şubat 2019 tarihinde https://ebelediye.tusba.bel.tr/web/guest/5 adresinden erişildi.
• Tunceli, M (2012). Van. İslam Ansiklopesi. 42, 510-512.
• TÜİK (2018). İnşaat ve konut istatistikleri. 18 Aralık 2018 tarihinde http/www.tüik.gov.tr adresinden erişildi.
• Uğurlar, A. ve Eceral, Ö.T. (2014). Ankara’da mevcut konut (mülk ve kiralık) piyasasına ilişkin bir değerlendirme. İdealkent, 12, 132-159.
• Ünverdi, H. (2005). 1980 sonrası değişim yeni dinamikler ve kimlik temelli yapılanmalar-İzmir gecekonduları örneği. Sosyoloji Dergisi, (14), 70-100.
• Yüceşahin, M. M., Özgür, E. M. (2008). Türkiye kentlerinin kentleşme düzeylerinin demografik, ekonomik ve sosyal değişkenlerle belirlenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 6(2), 115-139.
• Zengin, H. S. (2014). Kentsel siyasetin öteki yüzü: Kentsel yoksulluk. İdealkent. 5(12), 88-102.