“Yer” in Anlamının Araştırıcısı Olarak Sokak İsimleri: İzmit/Akçakoca Tarihi Bölge Örneği

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 31, 1549 - 1575, 31.12.2020

Zeynep Gamze Mert , Filiz Ertürk

https://doi.org/10.31198/idealkent.746082

Cited By: 2

Öz

Yer isimleri kentsel ortamda yerin ekonomik, politik güçleri ile sosyal ortamını ve çevresel özelliklerini yansıtmasından dolayı yerin anlamını keşfetmek için önemli bir araştırma alanıdır. İsimlerinin gündelik hayatın içinde yer alması nedeniyle, sokağı anlamak, bölgeyi, kenti, ülkeyi anlamanın ilk adımını oluşturmaktadır. Literatürde, sokak isimleri aracılığıyla yerin anlamını araştıran herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışma; bir yol haritası ile sokak isimle-rini yerin anlamının araştırıcısı olarak tanımlamayı amaçlamıştır. Yol haritası üç aşamadan oluşmaktadır; göstergelerinin elde edilmesi, sokak isimleri bilgi kartlarının oluşturulması, yerin anlamını tanımlama. Anlam analiz yaklaşımlarından (göstergebilim) semiyolojik ve (yorumbilim) hermeneutik yaklaşımlar, tüm aşamalarda izlenmiştir. İlk olarak, 5N1K yöntemi ile sokak isimlerinin göstergeleri elde edilmiş; ikinci olarak, gösterge ve yorumları içeren sokak isimleri bilgi kartları tasarlanmış ve oluşturulmuş ve son olarak, bilgi kartlarını bir araya getirerek üretilen göstergeler aracılığıyla yerin anlamı tanımlanmıştır. Bu makale, İzmit/Akçakoca tarihi bölgede çalışma yaparak, sokak isimlerinin geçmişten günümüze o yerin anlamının işareti ve araştırıcısı olduğunu, bir yol haritası aracılığıyla yerin anlamı hakkında önemli bilgi ürettiğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

İzmit/Akçakoca tarihi bölge, sokak, sokak isimleri, yer, yerin anlamı

Street Names behind investigating the meaning of “Place”: İzmit/Akçakoca Historical Core Case

Öz

Place names are an important research area to discover the meaning of place as it reflects the place’s economic, political powers, social structure and environmental characteristics in urban environment. Understanding the streets’ meaning is the first step in understanding the city’s, region’s and country’s meaning; because their names are included in everyday life. In literature, there has not been any study which investigates the place meaning through street names. This study aims to define street names as investigators of the place meaning through a road map. The road map consists of three stages; acquiring indicators, documenting “street name information cards” and identifying the meaning of place. The meaning analysis approaches, semiologic and hermeneutic are followed in all stages. First, the indicators of street names are acquired through the 5W1H method; second, “street names information cards” are designed and documented; and the last, the meaning of place are identified through the new indicators produced by combining the information cards. Studying Izmit / Akçakoca Historical core, this paper shows that street names are the sign of the meaning of place from the past to the present, and they produce important information about the meaning of a place through a road map.

Anahtar Kelimeler

İzmit/Akçakoca, historical core, meaning of place, place, street, street names

Kaynakça

• Akerson, F. E. (2016). Göstergebilime giriş. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınevi.
• Aliağaoğlu, A. ve Uzun, A. (2011). Şehirsel toponimi (hodonimi): Türkiye için bir tipoloji denemesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 9 (2), 123-133.
• Assmann, J. (2015). Kültürel bellek, eski yüksek kültürlerde yazı hatırlama ve politik kimlik (2. Bs.). (A. Tekin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi. (Orijinal eserin yayın tarihi 1997).
• Augé, M. (2016). Yok-yerler (2. Bs.). (T. Ilgaz, (Çev.). İstanbul: Daimon Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1992).
• Azaryahu, M. ve Kook, R. (2002). Mapping the nation: Street names and Arab-Palestinian identity: Three case studies. Nations and Nationalism, 8 (2),195-213.
• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel serüven (2.Bs.).(M. Rifat ve S. Rifat(Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bodnar, E. (2009). I have often walked down this street before…but what was it called? Changes to street names in Budapest from the end of Turkish rule to the present. Past Imperfect, 15, 115-153.
• Bollnow, O. F. (1995). İfade ve anlama. D. Özlem (Der.). Hermeneutik (Yorumbilgisi) Üzerine Yazılar içinde (83-122). Ankara: Ark Yayınevi.
• Bucher, S., Matlovi, R., Lukáčová, A., Harizal, B., Matlovičová, K., Kolesárová, J., . . . Michalko., M. (2013). The perception of identity through urban toponyms in the regional cities of Slovakia. Anthropological Notebooks. 19 (3), 23–40.
• Costa, F. S. (2012). Street names, politics of memory and social debate in Republican Barcelona (1931–1936): A theoretical reflection and case study. Catalan Journal of Communication & Cultural Studies, 4 (1), 3–19.
• Dilthey, W. (1999). Hermeneutik ve tin bilimleri. (D. Özlem, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Ertürk, F. (2019). Fotoğraf Arşivi. Akçakoca Mahallesi. İzmit.
• Gadamer, H. G. (1995) Hermeneutik. D. Özlem (Der.). Hermeneutik (Yorumbilgisi) Üzerine Yazılar içinde (9-28). Ankara: Ark Yayınevi.
• Gadamer, H. G. (2008). Hakikat ve yöntem. (H. Arslan ve İ. Yavuzcan, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1960).
• Gnatiuk, O. (2018). The renaming of streets in post-revolutionary Ukraine: Regional strategies to construct a new national identity. AUC Geographica. 53(2), 119–136.
• Grondin J. (2017). Hermeneutik, Cogito, 89 (Kış), 7-41.
• Halihazır Harita. (2020). İzmit Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü arşivi.
• Heidegger, M. (2004). Varlık ve zaman. (A. Yardımlı, Çev.). İstanbul: İdea Yayınevi. (Orijinal eserin yayın tarihi 1926).
• İsmet İnönü. (t.y.). 11 27, 2020 tarihinde Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0smet_%C4%B0n%C3%B6n %C3%BC adresinden alındı
• İzmit Belediyesi. (t.y.). İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Arşivi.
• İzmit Belediyesi. (t.y.). 11 27, 2020 tarihinde Eski Başkanlarımız: http://www.izmit.bel.tr/kurumsal/eski-baskanlarimiz_0145/ adresinden alındı
• Jacobs, J. (2017). Büyük Amerikan şehirlerinin ölümü ve yaşamı ( 3. Bs.). (B. Doğan, Çev.). İstanbul: Metis Yayıncılık. (Orijinal eserin yayın tarihi 1961).
• Kocaeli Rehber. (t.y.). 11 27, 2020 tarihinde Kocaeli Büyükşehir Belediyesi: https://rehber.kocaeli.bel.tr/@40.7646503,29.9219248,6z adresinden alındı
• Kocaeli'ye adını verdi: Türkmen Beyi Akçakoca. (2013, 04 20). 11 27, 2020 tarihinde Akçakoca Tv: http://www.akcakocatv.com/haber- detay.asp?id=3100 adresinden alındı
• Krier, R. (1991). Urban space. (5. bs.). Hong Kong: Academy Editions.
• Light, D. (2004). Street names in Bucharest, 1990–1997: Exploring the modern historical geographies of post-socialist change. Journal of Historical Geography. 30, 154–172.
• Norberg-Schulz, C. (1980). Genius loci towards a phenomenology of architecture. New York: Rizzoli International Publication.
• Norberg-Schulz, C. (1971). Genius loci, existence space and architecture. London: Studio Vista
• Orhan Gazi. (t.y.). 11 27, 2020 tarihinde Wikipedia: https://tr.wikipedia.org/wiki/Orhan_Gazi adresinden alındı
• Rapoport, A. (1987). Pedestrian street use: Culture & perception public street for public use. New York: Van Nostrand Reinhold Company.
• Relph, E. (1976). Place and placelessness, London: Pion Limited.
• Rusu, M.S. (2019). Shifting urban namescapes: Street name politics and toponymic change in a Romanian(ised) city. Journal of Historical Geography. 65, 48-58.
• Særheim, I. (2009). Street names and identity: Official naming in a European capital of culture. W. Ahrens, S. Embleton ve André Lapierre (Der. ), Proceedings of the 23rd International Congress of Onomastic Sciences içinde (ss. 860-865). Toronto, York University.
• Shoval, N. (2013). Street-naming, tourism development and cultural conflict: The case of the old city of Acre/Akko/Akka. Transactions of the Institute of British Geographers. 38, 612–626.
• Stiperski, Z., Lorber L., Heršak E., Ptaček P., Gόrka Z., Koloś A., . . . Hruška, A. (2011). Identity through urban nomenclature: Eight central European cities. Geografisk Tidsskrift-Danish Journal of Geography. 111 (2),181-194.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (2005). 5393 sayılı belediye kanunu (Sayı: 25874). Ankara, Resmi Gazete.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (2004). 5216 sayılı büyükşehir belediyesi kanunu (Sayı: 25531). Ankara, Resmi Gazete
• Vasile, I.A. ve Bordusanu S. (2014). A cultural perspective: Suggestion for a documentary film. The toponymic heritage of Bucharest streets bearing Jewish names. Cinematographic Art & Documentation. 09 (13), 43-51.