Salgın Sürecinde Romanların Gündelik Hayatındaki Dönüşümün Medyadaki Görünümü

Yıl 2021, Sayı: COVID-19 Sonrası Kentsel Kamusal Mekânların Dönüşümü, 536 - 563, 28.09.2021

Ozan Uştuk , Ece Güleç

https://doi.org/10.31198/idealkent.879595

Öz

Bu çalışma, koronavirüs pandemisinin Roman toplulukların gündelik hayatlarında meydana getirdiği dönüşümü, Romanların yaşam alanları, ekonomik etkinliklerini sürdürdüğü kamusal alanlar ve yerel yönetimler ile ilişkileri çerçevesinde haber metinleri üzerinden incelemektedir.
Yerel ve merkezi yönetim kademelerinde yer alan aktörlerin kent mekânına yönelik politikalarını gerekçelendirme aracı olarak kültür-merkezci söylem setini medya üzerinden dolaşıma sokmalarına dair irdeleme, hem Roman topluluklar ile siyasal aktörler arasında cereyan eden süreçleri anlamlandırma, hem de gizlenmekte olan eşitsizlikleri serimleme imkânı tanımaktadır.
Eleştirel söylem analizi yöntemi benimsenen çalışmada, öncelikle pandemi sürecinde derinleşen yoksulluğa dair genel bir çerçeve çizilmekte, ardından Romanları konu alan haberler incelenmektedir. Bu çerçevede ilk olarak Romanların yoksulluk deneyimlerinin medya aracılığıyla nasıl dolaşıma sokulduğu irdelenmektedir. İkinci olarak gündelik hayatın dönüşümüne eşlik eden ırkçı söylemlerdeki yükselişi ve bu söylemlerin sınıfsal eşitsizlikleri nasıl gizlediği yorumlanmıştır. Üçüncü olarak yerel ve merkezi yönetimlerin Romanların yaşam alanlarında gerçekleştirdiği tahribatlar ve bu sürecin neoliberal kent politikaları ile ilişkisi değerlendirilmiştir. Son olarak siyasal aktörlerin Romanların yaşam mücadelesini kendi gündemlerini oluşturmak adına araçsallaştırmaları çerçevesinde kurgulanan metinlerin eleştirel bir okuması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Romanlar, kent politikaları, gündelik hayat, COVID-19 salgını, eleştirel söylem analizi

Media Coverage of the Transformation of Everyday Life of Roma Communities during Covid-19 Pandemic

Öz

This study examines the transformation of the everyday life of Roma communities during the Covid-19 pandemic through media coverages by focusing on their living spaces, public spaces where they continue their economic activities and build their relations with local governments.
Examining the culture-centered discourses revolving around the central and local governmental interventions towards the Roma living spaces amidst the pandemic and the relevant media exposure is herein essential so as to understand the power dynamics between Romani communities and political actors.
Employing a critical discourse analysis method, we have initially drawn a general framework about extreme poverty, and subsequently surveying the media coverage on the Roma people. Against this backdrop, we firstly looked at the media depiction of the Roma’s experiences regarding extreme poverty. Secondly, we interpreted the rise of racist discourses accompanying the transformation of everyday life and how are these discourses conceal inequalities regarding class inequalities. Thirdly, we investigated the damage caused by local authorities to the living spaces of Roma and the interrelation of these damages to neoliberal urban policies. Finally, we engaged a critical reading of the news, in which we noticed the struggle of Roma people is instrumentalized by political actors into their agendas.

Anahtar Kelimeler

Roma, urban policies, everyday life, COVID-19 pandemic, media, critical discourse analysis

Kaynakça

• 48 Örgütten Ortak Açıklama Romanlar Virüsten Çok Açlıkla Mücadele Ediyor. (2020, Nisan). Evrensel. Erişim adresi: https://www.evrensel.net/haber/401628/48-orgutten-ortak-aciklama-romanlar-virusten-cok-aclikla-mucadele-ediyor
• Advisory Group on Forced Evictions. (2020). Mission to Istanbul. Erişim adresi: https://reclaimistanbul.files.wordpress.com/2011/04/2009-7-agfe-report-istanbul.pdf
• Akagündüz, U. (2020, 15 Mayıs). Roman evine girmeyen açılım. Sözcü. Erişim adresi: https://www.sozcu.com.tr/
• Akan, A. K. (2020, 8 Nisan). TBMM Başkanı Şentop, Dünya Romanlar Günü’nü kutladı. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/
• Akdeniz’de Toki İle Pazarlık Başlıyor. (2020, Temmuz). Haberci. Erişim adresi: https://www.mersinhaberci.com /haber/22831/akdenizde-toki-ile-pazarlik-basliyor.html
• Akkan, B. E., Deniz, M. B. ve Ertan, M. (2011). Sosyal dışlanmanın Roman halleri. İstanbul: Punto Baskı Çözümleri.
• Anguelovski, I., Brand, A. L., Connolly, J. J. T., Corbera, S. Kotsila, P., Steil, J., … Argüelles Ramos, L. (2020). Expanding the boundaries of justice in urban greening scholarship: toward an emancipatory, antisubordination, intersectional and relational approach. Annals of the American Association of Geographers, 110(6), 1743-1769. doi:10.1080/24694452.2020.1740579.
• Arık, V. (2020, 3 Mayıs). Küçücük evlere sığamayanlar. Cumhuriyet. Erişim adresi: https://www.cumhuriyet.com.tr/
• Avcı, S (2020, 3 Haziran). Roman kadınların ellerinde şekillenen kamışlar enstrümana dönüşecek. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/
• Azar, K. M. J., Shen, Z., Romanelli R. J., Lockhart, S. H., Smits, K. Robinson, S…. Pressman, A. R. (2020). Disparities in outcomes among Covid-19 patients in a large health care system in California. Health Affairs, 39(7), 1253-1262. doi: 10.1377/hlthaff.2020.00598
• Baker, J., Cira, D. ve Lall, S. (2020). Covid-19 and the urban poor addressing those in slums. Erişim adresi: http://pubdocs.worldbank.org/en/304801589388481883/Addressing-COVID-19-and-the-Urban-Poor-SHORT- version-rev3-logos.pdf
• Başkan Gültak’tan Pandemi Uyarısı: "Çember Çok Daraldı". (2020, Aralık). Haber Türk. Erişim adresi: https://www.haberturk.com/mersin-haberleri/82777531-baskan-gultaktan-pandemi-uyarisi-cember-cok- daraldi
• Berta, P. (2020) Ethnicizing a pandemic: Covid-19 culture blaming and Romanian Roma. Society for Romanian Studies Newsletter, 42(1), 13-16. Erişim adresi: https://society4romanianstudies.org/wp-content/uploads /2016/11/2020-Spring-Newsletter.pdf
• Biber, A. ve Turancı, E. (2014). Toplumsal şeytan üçgeni: İktidar, hegemonya ve propaganda. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (21), 28-41. doi: 10.31123/akil.442999
• Boğazlıyan, E. (2020, 9 Ağustos). Tunç Soyer: İzmir şu anda en çok göç alan şehir. Haber Türk. Erişim adresi: https://www.haberturk.com/
• Buca Gaziemir ve Çiğli’ye Maskematik. (2020, Mayıs). Milliyet. Erişim adresi:https://www.milliyet.com.tr /ege/buca-gaziemir-ve-cigliye-maskematik-6213181
• Çamur Duyan, G. (2010). Yoksulluğun kadınlaşması: Altındağ örneği. Aile ve Toplum. 6(22), 19-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/197990
• Centers for Disease Control and Prevention. (2020). COVIDView a weekly surveillance summary of U.S. Covid-19 activity. Erişim adresi: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/covid-data/pdf/covidview-07-31-2020.pdf
• Çeşme’de Çadır Operasyonu! Belediye Hepsini Kaldırdı. (2020, Haziran). Yeni Asır. Erişim adresi: https://www.yeniasir.com.tr/izmir/2020/06/16/cesmede-cadir-operasyonu-belediye-hepsini- kaldirdi#:~:text=de%20%C3%A7ad%C4%B1r%20operasyonu!-,Belediye%20hepsini%20kald%C4%B1rd %C4%B1,direnen%20bir%20ki%C5%9Fi%20g%C3%B6zalt%C4%B1na%20al%C4%B1nd%C4%B1
• Çeşme’de Romanlara Ait Çadırlar Söküldü. (2020, Haziran). Bianet. Erişim adresi: https://m.bianet.org/bianet /insan-haklari/225887-cesme-de-romanlara-ait-cadirlar-sokuldu
• Çeşme’de Romanların Çadırları Kaldırıldı. (2020, Haziran). Milliyet. Erişim adresi: https://www.milliyet.com.tr /gundem/cesmede-romanlarin-cadirlari-kaldirildi-6236575#:~:text=Ala%C3%A7at%C4%B1%20Mahallesi %20%C5%9Eahin%20Tepesi%20mevkisinde,ekipler%2C%20kep%C3%A7e%20deste%C4%9Fiyle%20%C3%A7ad%C4 %B1rlar%C4%B1%20kald%C4%B1rd%C4%B1
• Çeşme’deki 'Roman Çadırları Krizi' Tatlıya Bağlandı. (2020, Haziran). İzgazete. Erişim adresi: https://www.izgazete.net/politika/cesme-deki-roman-cadirlari-krizi-tatliya-baglandi-h49020.html
• Çeşme’deki Yıkımlara Tepkiler Sürüyor. (2020). Roman Medya. Erişim adresi: https://www.romanmedya.org /cesmedeki-yikimlara-tepkiler-suruyor/
• Ceylan, Ö. (2020, 11 Kasım). Koruyucu aile sıralamasında Türkiye’de ikinciyiz. Edirne Haber. Erişim adresi: http://www.edirnehaber.org/
• Cole, H. V. S., Anguelovski, I., Baró, F., García-Lamarca, M., Kotsila, P., del Pulgar, Carmen., …Triguero-Mas, M. (2020). The COVID-19 pandemic: power and privilege, gentrification, and urban environmental justice in the global north. Cities & Health. doi:10.1080/23748834.2020.1785176
• Corburn, J., Vlahov, D., Mberu, B., Riley, L., Teixeira Caiaffa, W., Rashid, S. F. ... Ayad, H. (2020). Slum health: Arresting covid-19 and improving well-being in urban informal settlements. Journal of Urban Health, 97, 348–357. doi:https://doi.org/10.1007/s11524-020-00438-6
• Coser, L. A. (1956). The functions of social conflict. New York: Routledge
• Costache, I. (2020, 22 Nisan). Until we are able to gas them like the Nazis, the Roma will infect the nation: Roma and the ethnicization of Covid-19 in Romania [Blog yazısı]. Erişim adresi: https://www.dor.ro/roma-and-the- ethnicization-of-covid-19-in-romania/?fbclid=IwAR2zeDm6-GKdfSQ3NArODqJP__hzpEYTLs807lZGuU8RSpGp_oWhTPqvg4
• Davies, J. S. ve Imbroscio, D. L. (2017). Kentsel politika teorileri. İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Demirci, C. (2020, 27 Temmuz). Roman müzisyenler en çok oyu almak için maharetlerini sergiledi. Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: https://www.aa.com.tr/
• Depeli, G. (2013). Anayasa yazım sürecine LGBT müdahilliğinin merkez medyadaki görünümü. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (18), 38-60. Erişim adresi: http://iletisimdergisi.gsu.edu.tr/tr/download/article- file/82672
• Dernek Başkanı’ndan Roman Mahalleleri İçin Pozitif Ayrımcılık Çağrısı. (2020, Ağustos). Gerçek İzmir. Erişim adresi: http://www.gercekizmir.com/haber/Dernek-Baskani-ndan-Roman-mahalleleri-icin-pozitif-ayrimcilik- cagrisi/84549
• Douglas, M. (1966). Purity and danger. New York: Routledge.
• Douglas, M. (1994). Risk and blame. New York: Routledge.
• Ege Mahallesi’nde Dönüşüm Başlıyor. (2020, Ekim). İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim adresi: https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/ege-mahallesi-nde-donusum-basliyor/44198/156
• Erbalaban Yılmaz, E. (2020, 28 Ağustos). Pandemi döneminde Roman havası estirdiler. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/
• Fuchs, C. (2020). Everyday life and everyday communication in coronavirus capitalism. tripleC, 18(1), 375-379. doi: https://doi.org/10.31269/triplec.v18i1.1167
• Fukuda-Parr, S. (1999). What does feminization of poverty mean? It isn't just lack of income. Feminist Economics, 5(2), 99-103. doi:https://doi.org/10.1080/135457099337996
• Fundación Secretariado Gitano. (2010). Türkiye’de Romanların durumu Türkiye’de çalışma ve insana yakışır iş koşulları sorunları (Sözleşme Referans No. VC/2009/0365). Erişim adresi: http://www.errc.org/uploads /upload_en/file/turkey-understanding-employment-and-decent-work-challenges-in-turkey-december- 2010-turkish.pdf
• Gay y Blasco, P. ve Rodriguez Camacho, M. F. (2020, 31 Mart). Covid-19 and its impact on the Roma community: The case of Spain [Blog yazısı]. Erişim adresi: http://somatosphere.net/forumpost/covid-19-roma-community- spain/
• Gilmore, W. R. (2010). Fatal couplings of power and difference: notes on racism and geography. The Professional Geographer, 54(1), 15-24. doi:https://doi.org/10.1111/0033-0124.00310
• Giritli İnceoğlu, Y. (2020, 23 Eylül). Covid-19’un dışladığı yoksul ve kırılgan grup: Romanlar. (2020). Bianet. Erişim adresi: https://m.bianet.org/
• Golding, P. ve Murdock, G. (1997). Kültür, iletişim ve ekonomi politik. (D. Beybin Kejanlıoğlu, Çev.). S. İrvan (Ed.), Medya Kültür Siyaset (s.49-76) içinde. Ankara: Ark
• Golechha, M. (2020). Covid-19 containment in Asia’s largest urban slum Dharavi-Mumbai, India: Lessons for policymakers globally. J Urban Health, 97(6), 796-801. doi: 10.1007/s11524-020-00474-2.
• Hancock, I. (2011, 10 Kasım). Romani origins and identity: New directions [Video]. Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=NTsqiP196Uw
• Honey-Rosés, J., Anguelovski, I., Chireh, V. K., Daher, C., Konijnendijk van den Bosch, C., Litt, J. S., … Nieuwenhuijsen, M. J.(2020). The impact of COVID-19 on public space: An early review of the emerging questions – design, perceptions and inequities. Cities & Health. doi:10.1080/23748834.2020.1780074
• hooks, b. (1992). Black looks: Race and representation. Boston, MA: South End Press.
• International Labour Organization. (2020). ILO Monitor: Covid-19 and the world of work (3. basım). Erişim adresi: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/documents/briefingnote /wcms_743146.pdf
• İstanbul’da Roman Havası. (2020, Ağustos). Haber Türk. Erişim adresi: https://www.haberturk.com/istanbulda- roman-havasi-2778519
• Kağıt ve Hurda Toplayan Romanlar Virüsten Nasıl Korunacak. (2020, Mart). Evrensel. Erişim adresi: https://www.evrensel.net/haber/399681/kagit-ve-hurda-toplayan-romanlar-virusten-nasil-korunacak
• Karadağ, A. (2020, 18 Haziran). Çeşme’de 300 Roman yurttaş evsiz kaldı. Birgün. Erişim adresi: https://www.birgun.net/
• Kaya, İ. (2020, 8 Nisan). Roman yurttaşlar koronavirüs kaygısı içinde fark edilmiyoruz. Cumhuriyet. Erişim adresi: https://www.cumhuriyet.com.tr/
• Kaytanbay, E. (2020, 7 Nisan). Roman vatandaşların bize yardım verilmedi isyanı. Sözcü. Erişim adresi: https://www.sozcu.com.tr/
• Kılıç, T. (2020, 29 Nisan). Nazillili davulcular destek bekliyor. Ses Gazetesi. Erişim adresi: https://www.sesgazetesi.com.tr/
• Kurban, D. ve Sözeri, C. (2012). İktidarın çarkında medya, demokratikleşme programı (Medya raporları serisi 3). İstanbul: TESEV Yayınları.
• Landman, K. (2020). Inclusive public space: Rethinking practices of mitigation, adaptation and transformation. Urban Design International, 25(211), 211–214. doi: https://doi.org/10.1057/s41289-020-00136-4
• Lewis, O. (1968). The culture of poverty. L. A. Ferman, J. L. Kornbluh ve A. Haber (Ed.), Poverty in America (s. 405-415) içinde. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
• Lewis, O. (1969). The Culture of Poverty. D.P. Moynihan (Ed.), On Understanding Poverty (s. 181-193) içinde. New York: Basic Books Inc. Pub.
• Lüleburgaz’da 100 Davulcu Ramazanda Görev Yapacak. (2020, Nisan). Haberler.com. Erişim adresi: https://www.haberler.com/luleburgaz-da-100-davulcu-ramazanda-gorev-yapacak-13136825-haberi/
• Matache, M. ve Bhabha, J. (2020). Anti-roma racism is spiraling during Covid-19 pandemic. Health Hum Rights, 22(1), 379-382. Erişim adresi: https://www.hhrjournal.org/2020/04/anti-roma-racism-is-spiraling-during- covid-19-pandemic/
• McLanahan, S. S. ve Kelly, E. L. (1999). The feminization of poverty: Past and future. J. S. Chafetz (Ed.), Handbook of the sociology of gender (s. 127-45.) içinde. New York: Kluwer Academic/Plenum.
• Merrifield, A., Negri, A. Bayat, A., Harvey, D., Wacquant, L., Amoros, M. ve Torlak, S. (2014). Mekân meselesi. İstanbul: Tekin Yayınevi.
• Mollaer, F. (2020, 18 Kasım). Kültür leviathanı: Sağ kültürelciliğin kaynaklarına giriş [Blog Yazısı]. Erişim adresi: https://terrabayt.com/dusunce/kultur-leviathani-sag-kulturelciligin-kaynaklarina-giris/#_ftnref1.
• Nida, H. (2020a, 12 Kasım). Kapı kapı dolaşarak Roman kadınlara İstanbul Sözleşmesi’ni anlatıyor. Gazete Duvar. Erişim adresi: https://www.gazeteduvar.com.tr/
• Nida, H. (2020b, 23 Temmuz). Roman kadınlar, AB Türkiye Delegasyonu Başkanı ile bir araya geldi: Onurlu bir yaşam istiyoruz. T24. Erişim adresi: https://t24.com.tr/
• Örnekköy’de Örnek Mesai. (2020, Mayıs). Milliyet. Erişim adresi: https://www.milliyet.com.tr/ege/ornekkoyde- ornek-mesai-6215852
• Pearce, D. (1978). The Feminization of poverty: Woman work and welfare. Urban And Social Change Review, 11(1), 28-36.
• Reuters Staff. (2020, 17 Nisan). Bulgaria’s Roma fear Coronavirus lockdowns leave them with no means to live [Blog yazısı]. Erişim adresi: https://www.reuters.com/article/us7health-coronavirus-bulgaria-roma/bulgarias- roma-fear-coronavirus-lockdowns-leavethem-with-no-means-to-live-idUSKBN21Z362
• Roman İlahi Grubundan Korona Konseri. (2020, Nisan). Sabah. Erişim adresi: https://www.sabah.com.tr /canakkale/2020/04/25/roman-ilahi-grubundan-korona-konseri
• Roman Kadınlar Anlatıyor: Duymadıklarımızı Belgeseli Yayınlandı. (2020, Kasım). Gazete Duvar. Erişim adresi: https://www.gazeteduvar.com.tr/roman-kadinlar-anlatiyor-duymadiklarimizi-belgeseli-yayinlandi-haber- 1504808
• Roman Mahallesinde Gün, Büyükşehir’in Sıcak Çorbasıyla Aydınlanıyor. (2020, Aralık). Tele1. Erişim adresi: https://tele1.com.tr/roman-mahallesinde-gun-buyuksehirin-sicak-corbasiyla-aydinlaniyor-292852/
• Roman Milletvekili Purçu’dan Korona Uyarısı: "Romanlar Korona Salgınına Karşı Çaresiz". (2020, Mart). Gazetem İzmir. Erişim adresi: https://www.gazetemizmir.com/roman-milletvekili-purcu-dan-korona-uyarisi-romanlar- korona-salginina-karsi-caresiz/57398/
• Roman Müzisyenler İşçiler İçin Çaldı. (2020, Nisan). Haberler.com. Erişim adresi: https://www.haberler.com /roman-muzisyenler-isciler-icin-caldi-13177393-haberi/
• Roman Müzisyenler İstanbullularla Buluşuyor. (2020, Ağustos). Cumhuriyet. Erişim adresi: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/roman-muzisyenler-istanbullularla-bulusuyor-1759803
• Roman Partisi Resmen Kuruldu: Seçimlerde İddialılar. (2020, Ağustos). Yeniçağ. Erişim adresi: https://www.yenicaggazetesi.com.tr/roman-partisi-resmen-kuruldu-secimlerde-iddialilar-294635h.htm
• Romanlar 49 Yıl Sonra İlk Defa Sessiz Kaldı Romanlar Korona Virüsü Nedeniyle Günlerini Kutlayamadı. (2020, Nisan). Haber Türk. Erişim adresi: https://www.haberturk.com/aydin-haberleri/77001001-romanlar-49-yil- sonra-ilk-defa-sessiz-kaldiromanlar-korona-virusu-nedeniyle-gunlerini
• Salama, A. M. (2020). Coronavirus questions that will not go away: Interrogating urban and socio-spatial implications of COVID-19 measures [version 1; peer review: 3 approved]. Emerald Open Research, 2(14), 1-16. doi: https://doi.org/10.35241/emeraldopenres.13561.1
• Sivrikaya, E. (2020, 20 Kasım). Roman kadınlar anlatıyor çözülmesi gereken çok problem var. Gazete Duvar. Erişim adresi: https://www.gazeteduvar.com.tr/
• STK’lardan Ortak Açıklama: Roman Aileden Özür Dilensin. (2020, Nisan). Euronews. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2020/04/09/stk-lardan-ortak-ac-klama-roman-aileden-ozur-dilensin
• Tampe, T. (2020). Potential impacts of COVID-19 in urban slums: Addressing challenges to protect the world’s most vulnerable. Cities & Health, 389(10068), 1-4. doi: 10.1080/23748834.2020.1791443
• Tok, H. (2020, 5 Nisan). Roman kadınların koronavirüs günleri çocuğuma yedirmek için ebegümeci topluyorum. Evrensel. Erişim adresi: https://www.evrensel.net/
• Tokdoğan, N. (2013). Hak haberciliğinde temel bir uğrak: Kadın odaklı habercilik ve Jinha örneği. Mülkiye Dergisi, 37(3), 9-35. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/159
• Tokyay, M. (2020, 20 Temmuz). AB Türkiye’deki Roman kadınlara destek veriyor. Euronews. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/
• Torun, T. (2020, 28 Nisan). Roman halkının virüsle imtihanı. Gazete Duvar. Erişim adresi: https://www.gazeteduvar.com.tr/
• Tunç Cox, A. ve Uştuk, O. (2019). The Roma image in the mainstream Turkish audiovisual media: Sixty years of stereotyping. Romani Studies, 29(2), 159-179. doi: 10.3828/rs.2019.7
• Ulaşamadığımız Kimse Kalmasın İstiyoruz. (2020, Ekim). Çağdaş Kocaeli. Erişim adresi: https://www.cagdaskocaeli.com.tr/foto/5619732/ulasamadigimiz-kimse-kalmasin-istiyoruz
• UN-Habitat. (2011). State of the world’s cities 2010/2011. London: Earthscan Publishing.
• UN-Habitat. (2015). Slum almanac. Nairobi: UNON.
• United Nations Development Programme. (2020). Coronavirus vs. inequality. Erişim adresi: https://feature.undp.org/coronavirus-vs-inequality/
• Ürgir, B. (2020, 18 Haziran). Çeşme’de Roman vatandaşların yaşadığı çadırların yıkılması sosyal medyanın gündeminde. Listelist. Erişim adresi: https://listelist.com/
• Uştuk, O. (2021). Roman kimliğinin çatışmalı inşası: "Fotokopi Romanlık" karşısında otantik Romanlık. Folklor Edebiyat. 27(1), 151-166. doi: 10.22559/folklor.1271
• Van Criekingen, M. ve Decroly, J. M. (2003). Revisiting the diversity of gentrification: Neighbourhood renewal processes in Brussels and Montreal. Urban Studies, 40(12), 2451-2468. doi: 10.1080/0042098032000136156
• Van Dijk, T. A. (2005). Söylemin yapıları ve iktidarın yapıları. M. Küçük (Ed.), Medya, iktidar, ideoloji (s. 315-376) içinde. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Wiemers, E. E., Abrahams, S., Alfakhri, M., Hotz, V. J., Schoeni, R. F. ve Seltzer, J. A. (2020). Disparities in vulnerability to severe complications from Covid-19 in the United States. medRvix, 1-37. doi: 10.1101/2020.05.28.20115899
• Yıldızalp Özmen, M. (2020, 9 Nisan). CHP Romanlara ilişkin politika notu hazırladı. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/
• Yılmaz, G. (2020, 24 Nisan). İstanbul’da ramazan davulcuları maske takarak mesaiye başladı. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/
• Yılmaz, Ş. (2020, 16 Aralık). Roman vatandaşların hizmete erişimi ile ilgili eylem planı değerlendirildi. Sabah. Erişim adresi: https://www.sabah.com.tr/