Yaşam Döngüsü İçerisinde Sürdürülebilir Konut Alanı Değerlendirme Sistemi: Vauban (Freiburg, Almanya) Örneği

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 38, 2449 - 2479, 31.12.2022

Şafak Beşiroğlu , Ece Özmen

https://doi.org/10.31198/idealkent.1099393

Öz

Dünya genelinde kentleşme dinamiklerinin hızla ilerleyeceği beklentisi, daha fazla nüfusun yaşam mekânı ihtiyacı artışına neden olacaktır. Bununla beraber kaynakların verimsiz kullanılması, iklim değişikliği ve yaşam alanlarında oluşan sorunlara çözüm olarak sürdürülebilirlik kavramının konutlardan ülkelere, yerelden küresele atılacak adımlarda büyük önemi bulunmaktadır. Temel gereksinimlerden barınma ihtiyacının karşılık bulduğu mekân olarak konutların ve konut alanlarının sürdürülebilirlik perspektifinde ele alınma ihtiyacı vardır. Sürdürülebilirlik, çevreye minimum zarar vermeyi amaçlamaktadır. Yaşam döngüsü değerlendirmesi, üretim sürecinde tüm aşamaların çevresel etkilerini değerlendirmek için kullanılmaktadır. Bu bağlamda, uluslararası-ulusal birçok sertifika ve gösterge setinden yararlanılarak sürdürülebilir konut alanlarına yönelik gerekli olduğu düşünülen, değerlendirme sistemlerinde sıklıkla tekrarlanan ve aynı zamanda olması durumunda sürdürülebilirliğe katkı sağlayacağı düşünülen parametrelerden “Yaşam Döngüsü İçerisinde Sürdürülebilir Konut Alanları Değerlendirme Sistemi” oluşturulmuştur. Sürdürülebilir konut alanları için tasarımdan yıkıma yaşam döngüsünü oluşturan dört aşama için toplamda 110 parametre tanımlanmış, “Basit Toplamlı Ağırlıklandırma” yöntemiyle ağırlık değerleri hesaplanmıştır. Oluşturulan sistem, LEED-ND’ye göre platin sınıfında olan Vauban örneğinde değerlendirilmiştir. Tasarım aşamasında 27, uygulama aşamasında 25,30, kullanım ve yönetim aşamasında 11,70 ve yıkım aşamasında 6,30 puan elde eden Vauban toplamda 100 üzerinden 70,30 puan kazanmıştır. Günümüzde doğrudan konut alanlarına yönelik bir sertifika sistemi bulunmadığından yapılan çalışma, sürdürülebilir konut alanı gereksinimlerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi açısından gelecekte yapılacak çalışmalara rehber olması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir konut alanı, Yaşam döngüsü değerlendirmesi, Vauban, Sustainable housing area, Life cycle assessment

Destekleyen Kurum

VII. KENT ARAŞTIRMALARI KONGRESİ SÜRDÜRÜLEBİLİR, YAŞANABİLİR, ERİŞİLEBİLİR KONUT VE YAŞAM ÇEVRELERİ

Teşekkür

Sürdürülebilir, Yaşanabilir, Erişilebilir Konut ve Çevreleri Özel Sayısı notu kongre tarafından eklenilmesi istenmiştir.

Sustainable Housing Area Evaluation System in Life Cycle: The Case of Vauban (Freiburg, Germany)

Öz

The concept of sustainability, which is seen as a solution to inefficient use of resources, and climate change problems, has great significance in the steps to be taken from local to global scales. Therefore, housing areas need to be considered in the perspective of sustainability. Sustainability aims to cause minimal damage to environment. Life cycle assessment is used to evaluate environmental impacts of production process. In this context, an evaluation system called "Sustainable Housing Area Evaluation System in Life Cycle" has been created. This evaluation system employs many international-national indicator sets to identify parameters that are necessary for housing areas to be considered as sustainable. A total of 110 parameters have been defined for sustainable housing areas life cycle, and values have been calculated using "Simple Additive Weighting” method. System has been evaluated in the example of Vauban. Vauban obtained 27 points in design, 25.30 in construction, 11.70 in use and management and 6.30 in disposal phase. Vauban’s total score is calculated as 70.30 points over 100. Currently, there is no certification system for housing areas; hence, the study is aimed to guide future studies in terms of determining and evaluating sustainable housing area requirements.

Anahtar Kelimeler

Vauban, Sustainable housing area, Life cycle assessment

Kaynakça

• Akyol, D. ve Şenik, B. (2019). Sürdürülebilir mahalle ölçeğinde yerele özgü bir sertifikasyon sistemi: Trabzon Konaklı örneği. Artium, 7(1), 1-11.
• Arkun, A. K. (2020). Türkiye’de sürdürülebilir kentsel tasarım modeli ve değerlendirme sistemi geliştirmek. Şehir ve Medeniyet, 6(12), 109-134.
• Beşiroğlu, Ş. ve Özmen, E. (2022). Sürdürülebilir mimarlık kapsamında ekolojik bina ve enerji etkin binanın basit toplamlı ağırlıklandırma yöntemi ile karşılaştırılması, Tasarım + Kuram, 18 (35), 194-205. doi: 10.14744/tasarimkuram.2022.00378.
• Breeam Communities. (2017) Building research establishment environmental assessment method communities international technical standard, Version: SD202, Issue:1.2, August, London: United Kingdom. Erişim adresi: https://www.breeam.com/communitiesmanual/content/resources/otherformats/output/10_pdf/20_a4_pdf_screen/sd202_breeam_communities_1.2_screen.pdf
• Çedbik Best Konut. (2019). Çevre dostu yeşil binalar derneği binalarda ekolojik ve sürdürülebilir tasarım konut sertifika kılavuzu, Versiyon 2.0, Ağustos, İstanbul: Türkiye. Erişim adresi: https://cedbik.org/static/media/content_images/files/B_E_S_T-KONUT%20SERT%C4%B0F%C4%B0KA%20KILAVUZU%20-2019-A%C4%9Fustos-V_2_0(1).pdf
• Eco-City. (2008). Eco-City builders rebuilding cities in balance with nature; an overview of projects and qualifications. Oakland, CA: USA. Erişim adresi: http://www.rma.at/sites/new.rma.at/files/ECOCITY%20%20_%20Final%20Report.pdf
• EN 15804. (2012). Sustainability of construction works. Environmental Product Declarations. Core Rules for The Product Category of Construction Products. Erişim adresi: https://www.en-standard.eu/bs-en-15804-2012-a1-2013-sustainability-of-construction-works-environmental-product-declarations-core-rules-for-the-product-category-of-construction-products/?gclid=Cj0KCQjw7KqZBhCBARIsAI-fTKKmfmI-lLlS6WbKSj9-Pi-3wBu_mRGTqY_J9Wr_Q-1qWUPcaiqjfJcaAnfuEALw_wcB
• EN 15978. (2011) Sustainability of construction works. Assessment of Environmental Performance of Buildings. Calculation Method. Erişim adresi: https://www.en-standard.eu/bs-en-15978-2011-sustainability-of-construction-works-assessment-of-environmental-performance-of-buildings-calculation-method/?gclid=CjwKCAiA3L6PBhBvEiwAINlJ9JiQXnZn7bvcY_B9J2mjBPD2flcNIbU67RtHK3MDJa7X35pBovwcohoCdKwQAvD_BwE
• Federation of Canadian Municipalities. (2016). Sustainable Neighbourhood Development: Practical Solutions to Common Challenges. Ottawa, Ontario. Erişim adresi: https://fcm.ca/sites/default/files/documents/resources/guide/sustainable-neighbourhood-development-av-gmf.pdf
• Fraker, H. (2013). The hidden potential of sustainable neighborhoods: Lessons from low-carbon communities, Washington, DC: Island Press.
• Leed-Nd. (2013). Leadership in energy and environmental design for neighbourhood development, Edition: LEED v4, November, Atlanta, GA: USA. Erişim adresi: https://www.usgbc.org/resources/leed-v4-neighborhood-development-checklist
• Linck, H. (2009). Quartier vauban: A Guided Tour, Freiburg: District Association Vauban, 17, Freiburg.
• Pedro, J., Silva, C. ve Pinheiro, M. D. (2018). Scaling Up LEED-ND Sustainability Assessment from The Neighborhood Towards the City Scale with The Support of GIS Modeling: Lisbon Case Study. Sustainable Cities and Society, 41, 929-939. doi:10.1016/j.scs.2017.09.015.
• Scheuerer, J. (2009). Vauban district, Freiburg, Germany, Perth, Western Australia: Murdoch University, Institute for Social Sustainability.
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2021). Yeşil Sertifika Bilgi Sistemi. Erişim adresi: https://meslekihizmetler.csb.gov.tr/binalar-ile-yerlesmeler-icin-yesil-sertifika-uygulama-tebligi-yayimlanmistir-haber-261881
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2017). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) Konut Politikaları Özel İhtisas Komisyonu Raporu Ankara: Türkiye. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/02/On_Birinci_Kalkinma_Plani_Ozel_Ihtisas_Komisyonlari_El-Kitabi.pdf
• Tuğaç, Ç. (2018). Uluslararası sürdürülebilir kent ölçütleri bağlamında türkiye için bir değerlendirme. Kent Akademisi, 11(4), 703-740.
• UN-Habitat. (2012). United nations human settlements programme sustainable housing for sustainable cities: A Policy framework for developing countries, Nairobi: Kenya. Erişim adresi: https://unhabitat.org/sustainable-housing-for-sustainable-cities-a-policy-framework-for-developing-cities
• United Nations Economic Commission for Europe. (2015). The geneva united nations charter on sustainable housing: Ensure Access to Decent, Adequate, Affordable and Healthy Housing for All, Geneva, Switzerland.
• Vauban (2020). Vauban History. Erişim adresi: https://www.vauban.de/en/
• Yeşil Yerleşme. (2021). Binalar ile Yerleşmeler için Yeşil Yerleşme Sertifikası, Haziran, Ankara: Türkiye. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=38684&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5
• Yılmaz, S., Karabulut, E., Yirmibeşoğlu, F., Özmen, E., Yorulmaz, E., Güldürür, Ç., . . . Yalçın, B. (2020). Dünya’da sosyal konut uygulama örneklerinin değerlendirilmesi ve Türkiye Kayabaşı örneği, Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Akademik Çalışmalar – II, Editör: Dr. Seyhan Yardımlı, 305-335, Ankara: Gece Akademi.
• Yoon, J. ve Park, J. (2015). Comparative analysis of material criteria in neighborhood sustainability assessment tools and urban design guidelines: Cases of the UK, the US, Japan, and Korea, sustainability, 7(11), 14450-14487. doi:10.3390/su71114450.