Yeni Nesil Cafe Kültürü ve Kentli Bedenlerin İnşaası

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 41, 506 - 527, 11.10.2023

Osman Özarslan , Olgu Karan

https://doi.org/10.31198/idealkent.1351270

Öz

Son yıllarda ülkemizde Starbucks ve benzeri mekanların ve buralarda vakit geçiren insanların sayısı giderek artmaktadır. Özellikle öğrenciler ve orta sınıflar arasında oldukça yaygın bir kabul gören bu tür mekanlar ve buradaki kahve-tüketim kültürü üzerine geniş sayılabilecek bir literatür var. Bununla birlikte biz bu çalışmada, spesifik olarak, Ankara’da Vakıf Üniversitelerinde öğrenci olan kadın ve erkekler için bu mekanın nasıl bir işlev gördüğünü anlamaya çalıştık. Bu amaçla 15 kadın 15 erkek Vakıf Üniversitesi öğrencisi ile derinlemesine mülakat yapmayı hedefledik. Mülakatlara ek olarak katılımcı gözlem, ve araştırmaya katılan öğrencilerin sosyal medya hesaplarının incelenmesini de içeren etnografik bir saha çalışması tasarladık. Tasarladığımız bu sahayı toplam 26 öğrenciye ulaşarak tamamladık. Yapmış olduğumuz saha çalışması bize gösterdi ki, en genel anlamıyla, kahve tüketimi diyebileceğimiz boş zaman aktivitesi, kahve tüketmenin ve boş zaman geçirmenin çok ötesinde bir faaliyet. Bu mekanlar ve bu mekanlara ait tüketim kültürü, kentli, orta-sınıf kadın ve erkek kimliğinin oluşturulmasında oldukça önemli bir yer tutuyor. Bu çalışmada, bu konudaki mevcut literatür ile ilişki içerisinde, kahve tüketiminin; beden, özne, aidiyet gibi temsiliyetleri, toplumsal cinsiyet ve kentlilik gibi katmanları da ıskalamadan nasıl kurduğunu göstermeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Kahve-kafe, gösterişçi tüketim, beden, Ankara şehri, üniversite öğrencileri, toplumsal cinsiyet

New Generation Cafe Culture and the Construction of Urban Bodies

Öz

In recent years, the number of Starbucks and similar places and the number of people spending time in these places has been increasing in Turkey. There is an extensive literature on these places and coffee-consumption culture, which has gained widespread acceptance especially among students and the middle classes. However, in this study, we specifically sought to understand how it operates in situations such as the construction of class belonging and the presentation of the self for male and female students at Foundation Universities in Ankara. For this purpose, we designed an ethnographic field study that included in-depth interviews, participant observation, and observation of the social media accounts of 15 female and 15 male Private (Waqf) University students. We completed this field study by reaching a total of 26 students. Our fieldwork showed us that as the leisure activity of coffee consumption is much more than consuming coffee and spending leisure time. These spaces and their consumption culture play a crucial role in the construction of urban, middle-class male and female identities. In this study, in relation to the existing literature on this subject, we have tried to show how coffee consumption constructs representations such as body, subject, and belonging, while not neglecting layers such as gender and urbanity.

Anahtar Kelimeler

Coffee-café, conspicuous consumption, body, Ankara city, university students, gender

Kaynakça

• Acar, O. & Bora, N. B. (2023). Taşlaşma motifi açısından Medusa ve Zülfü Mavi hikâyelerinin karşılaştırılması. Belgü, Özel Sayı, 314-320.
• Adorno, T. W. (2021). Kültür endüstrisi ve kültür yönetimi. İstanbul: İletişim Yayınları
• Aydemir, M. (2007). Images of bliss: Ejaculation, masculinity, meaning. University of Minnesota Press.
• Baudelaire, C. (1972). "The Painter of Modern Life" Selected writings on art and artists. Penguin.
• Baudrillard, J. (2022). Simulakrlar ve simülasyon. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Benjamin, W. (2006) The writer of modern life, essays on Charles Baudelaire. (M.W. Jennigs, Ed.). The Belknap Press of Harvard University Press.
• Berger, J. (1990). Ways of seeing. Penguin Classics.
• Boratav, P.N. (2013). 100 Soruda Türk folkloru. İstanbul: Bilgesu Yayıncılık.
• Buck-Morss, S. (1989). The dialectics of seeing: Walter Benjamin and the arcades project. MIT Press.
• Çağlak, U. (2018). Boş zaman alışkanlıklarında nostaljik bir trend: yeni nargile kültürü ve nargile mekanları. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, C. 2, Sayı 13, s. 67-83.
• Curtis, J.B. (1988). Chinese export porcelain in eighteenth-century Tidewater Virginia. Studies in Eighteenth-Century Culture 17(1), 119-144. doi:10.1353/sec.1988.0008.
• Davies, M. (2022, February 23). The very capitalist history of the American coffee break. www.eater.com https://www.eater.com/22944907/coffee-break-history-american-work-capitalism
• Debord, G. (2021). Gösteri toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• dePaula, J., & Farah, A. (2019). Caffeine consumption through coffee: content in the beverage, metabolism, health benefits and risks. Beverages, 5(2), 37. http://dx.doi.org/10.3390/beverages5020037
• Didi-Huberman, G. (2018). The eye of history when images take positions. MIT Press.
• Dodson, M. (2019). Sensory knowledge and embodied cultural capital among coffee connoissuers in West and Central Alabama (Unpublished PHD Thesis) https://www.proquest.com/openview/bb5b57a9f10550e7c1355cdc0557ccb3/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y
• Donald L. M. (2012). Macho men, machismo, and sexuality. Annual Review of Sex Research, 2:1, 199-247, DOI: 10.1080/10532528.1991.10559871
• Foucault, M. (2002). The order of things. Routledge Publish.
• Goffman, E. (1959). The presentation of self in everyday life. Doubleday Anchor Books Doubleday & Company, Inc.
• Goffman, E. (1967). Interaction rituals. Pantheon.
• Halıcı, M. (2023, May 17). Alman kahve devi tchibo Türkiye’yi merkez yapacak. Dünya Gazetesi. https://www.dunya.com/ekonomi/alman-kahve-devi-tchibo-turkiyeyi-merkez-yapacak-haberi-693955
• Harvey, D. (2003). Paris capital of modernity. Routledge Publish.
• Hattox, R. S. (1996). Coffee and coffeehouses: The origins of a social beverage in the medieval Near East. University of Washington Press. http://www.jstor.org/stable/j.ctvcwnpgg
• Hofstede, G. (2011). Dimensionalizing cultures: The hofstede model in context. Online Readings in Psychology and Culture, 2(1). https://doi.org/10.9707/2307-0919.1014
• Kırlı C. (2009). Sultan ve kamuoyu: Osmanlı modernleşme sürecinde “Havadis Jurnalleri" 1840-1844. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kırlı, C. (1999-2000). Kahvehaneler ve hafiyeler: XIX. Yüzyıl ortalarında Osmanlı’da sosyal control. Toplum ve Bilim, 83, 58-77.
• Kırlı, C. (2000). The struggle over space: coffeehouses of Ottoman Istanbul, 1780-1845. (Unpublished Phd Thesis). The State University of New York.
• Koss, E. (2020, September 20). Coffee colonialism 101. Naming coffee's original sin. Barista Magazine, 66–70. https://lsc-pagepro.mydigitalpublication.com/publication/?m=61222&i=667207&p=70&ver=html5
• London, C. (2012). Coffee, certification, and the incorrigibility of capitalism. Social Research, 79(4), 1045–1069. http://www.jstor.org/stable/24385639
• Manderson, D., & Turner, S. (2006). Coffee house: Habitus and performance among law students. Law & Social Inquiry, 31(3), 649-676. doi:10.1111/j.1747-4469.2006.00025.x
• Marx, K. (1978). Meta ve para. Kapital 1. Cilt. Ankara: Sol Yayınları
• Perrotte, J. K., Zamboanga, B. L., & Kearns, N. (2020). Linking alcohol-specific masculine norms and drinking behavior among Latino men. Psychology of Men & Masculinity, 21(3), 490–495. https://doi.org/10.1037/men0000252
• Ritzer, G. (2021). Toplumun McDonaldlaştırılması. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: imkânsız iktidar; ailede, piyasada ve sokakta erkekler. Metis Yayınları
• Selek, P. (2011). Sürüne sürüne erkek olmak. İletişim Yayınları
• Semerci, M., Karaman, H. & Yaman, Ö. M. (2022). Falcıların gözünden gençlere bakmak: fal kafelere giden gençler üzerine bir değerlendirme. İnsan ve Toplum, 12 (4), 1-27. https://dergipark.org.tr/tr/pub/insanvetoplum/issue/73998/1221988
• Simmel, G. ([1900] 2004). The philosophy of money. Routledge Publish
• Simmel, G ([1903] 2002). The metropolis and mental life (G. Bridge and S. Watson Eds.), (in) The Blackwell city reader. Wiley-Blackwell.
• Sombart, W. (1967). Luxury and capitalism. University of Michigan Press.
• Sombart, W. (2001b). The bourgeoise, past and present (N. Stehr, R. Grundmann Eds.) (in) Economic life in the modern age. Routledge Publish
• Sombart, W.(2001a). The origins of the capitalist spirit. (N. Stehr and R. Grundmann Eds.) (in) Werner Sombart: economic life in the modern age. Transaction Publish.
• Taburoğlu, Ö. (2021). Nazar, başkası nasıl görür? Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Veblen, T. ([1899] 2007)). The theory of the leisure class. Penguin Books
• Wachowski, L., Wachowski J. (Directors). (1999). “The Matrix Restaurant Scene” Matrix. https://www.youtube.com/watch?v=vkvdAznoFqY&ab_channel=THESSALONIAN31N
• Widyaningsih, A., Kusumawardhani, P., Zerlina, D. (2021). Coffee culture and urban settings: Locating third place in the digital era. The cases of about life coffee brewers in Tokyo and Kopi Tuku in Jakarta. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, vol. 602, 119-130. https://www.atlantis-press.com/proceedings/artepolis-20/125964890
• Yaşar, A. (2005). Osmanlı şehir mekânları: Kahvehane literatürü. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, (6), 237-256. https://dergipark.org.tr/tr/pub/talid/issue/43465/530378