İstanbul’daki Yaşlı Nüfusun Pandemi Sürecindeki Dayanıklılık Kaynakları

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 41, 528 - 557, 11.10.2023

Esra Kaya Erdoğan

https://doi.org/10.31198/idealkent.1359353

Öz

Bu çalışma, İstanbul’da yaşayan 65 yaş ve üzerindeki nüfusun COVID-19 pandemisine karşı toplumsal dayanıklılık kaynaklarını ve bu grubun pandemi gibi bir toplumsal kriz ile baş etme mekanizmalarını irdelemektedir. Veri setinin elde edildiği saha çalışması nicel ve nitel olarak karma yöntem ile uygulanmıştır. Nicel veri, İstanbul’un farklı ilçelerinde farklı gelir gruplarının yoğunlaştığı mahallelerde 65 yaş ve üzerindeki kadın ve erkeklerden oluşan 502 katılımcıya 95 sorudan oluşan tam yapılandırılmış soru kâğıdı ile elde edilmiştir. Araştırmanın nitel verisi, tam yapılandırılmış soru kağıdının uygulandığı kişiler arasındaki 50 kişiyle yapılan mülakatlara dayanmaktadır. Bu makalenin amacı doğrultusunda araştırmanın toplumsal dayanıklılık ve baş etme mekanizmalarını içeren bulgularına odaklanılmıştır. Bu bağlamda, 65 yaş ve üzerindeki nüfus için dayanıklılık kaynakları arasında temel olarak aile ilişkileri, yerel ve toplumsal aktörler ve bu kuşağın sahip olduğu sosyal güvence ve ekonomik birikimlerin yer aldığı görülmüştür. Özellikle kamusal ve kurumsal desteklerin zayıf olduğu pandemi sürecinde, yaşlı nüfusun temel ihtiyaçlarını karşılamasında ve pandemide büyük sosyal yıkımlar yaşamamasında bu mekanizma ve aktörlerin kritik düzeyde etkili olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

dayanıklılık, İstanbul, yaşlı nüfus, COVID-19 pandemisi

Resilience Resources of the Elderly Population in Istanbul During the Pandemic

Öz

This study examines the sources of social resilience of the population aged 65 years and older living in Istanbul against the COVID-19 pandemic and the coping mechanisms of this group during a social crisis such as a pandemic. The field study from which the veri were obtained was implemented using a mixed quantitative and qualitative method. Quantitative data were obtained using a fully structured questionnaire consisting of 95 questions for 502 participants, consisting of men and women aged 65 years and older, in neighborhoods where different income groups are concentrated in different districts of Istanbul. The qualitative data of the research were based on interviews with 50 respondents to whom the fully structured questionnaire was administered. For the purpose of this article, we focus on the research findings on social resilience and coping mechanisms. In this context, the sources of resilience for the population aged 65 years and older are mainly family relationships, local and community actors, and the social security and economic savings of this generation. It is understood that these mechanisms and actors are critically effective in meeting the basic needs of the elderly population and preventing major social disruptions during the pandemic, especially during the pandemic process when public and institutional supports are weak.

Anahtar Kelimeler

Istanbul, elderly population, COVID-19 pandemic, resilience

Kaynakça

• Arun, Ö. (2011, Kasım 18-20). Aging in Turkey: profiles of the next generation of older adults. [Konferans bildirisi]. Gerontological Society of America (Gsa) 64th Annual Scientific Meeting, (51), (s.114).
• Arun, Ö. (2016). Çağdaş Türkiye’de yaşlılık ve eşitsizlik. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 6(2), 29- 48. https://doi:10.13114/MJH.2016.287
• Arun, Ö. (2018). Türkiye’de yaşlanma çalışmaları dün, bugün, yarın. Mediterranean Journal of Humanities, 8(2), https://doi:41–61.10.13114/MJH.2018.409
• Azevedo, J. P., Hasan, A., ve Goldemberg, D. (2020). Simulating the potential impacts of Covid-19 school closures on schooling and learning outcomes: a set of global estimates. World Bank. (Policy Research Working Paper). https://pubdocs.worldbank.org/en/798061592482682799/covid-and-education-June17-r6.pdf
• Başer, O. (2020, Nisan 9). Sıkışıklık endeksi ve korona virüs yayılma riski. Medium. https://onurbaser.medium.com/s%C4%B1k%C4%B1%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1k-endeksi-ve-korona-vir%C3%BCs-yay%C4%B1lma-riski-4dfa3863819a
• Bernard, M., ve Scharf, T. (2007). Critical perspectives on ageing societies. Policy Press.
• Binark, F.M. (2020) Covid-19 sürecinde yaşlıların enformasyon arayışı ve enformasyon değerlendirmesi. TÜBİTAK SOBAG Projesi, Proje No: 120K613. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/621487/covid-19-surecinde-yaslilarin-enformasyon-arayisi-ve-enformasyon-degerlendirmesi
• GAVI (The Vaccine Alliance). (2021, Nisan 6). The next pandemic: yellow fever? https://www.gavi.org/vaccineswork/next-pandemic/yellow-fever
• Henry, O. (2023, Temmuz 2). Every company going remote permanently. Build Remote. https://buildremote.co/companies/companies-going-remote-permanently
• ILO (International Labour Organization). (2020). COVID-19 crisis and the informal economy. [ILO Brief]. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/---travail/documents/briefingnote/wcms_743623.pdf
• Işık, O. (2022). Eşitsizlikler kitabı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• İPA (İstanbul Planlama Ajansı). (2022). Ekonomik krizin kıskacında: İstanbul'da geçim ve dayanışma (İstanbul Planlama Ajansı yayını). https://ipa.istanbul/wp-content/uploads/2022/03/Ekonomik-Krizin-Kiskacinda-Istanbulda-Gecim-Ve-Dayanisma-Arastirmasi.pdf
• İstanbul İstatistik Ofisi. (2020). Covid-19 pandemisinin İstanbul ekonomisine etkileri. https://ipa.istanbul/wp-content/uploads/2021/08/covid-19-pandemisinin-istanbul-ekonomisine-etkileri-raporu.pdf
• Karahan, S. (2021, Ocak 26). Uzaktan çalışma kalıcı hale geliyor. Habertürk Gazetesi. https://www.haberturk.com/uzaktan-calisma-kalici-hale-geliyor-2950849-ekonomi
• Kaya-Erdoğan, E. (2021). Bayağı kalabalığız. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kunkel, S.R., ve Whittington, F.J. (2014). Global aging: comparative perspectives on aging and the life course. Springer Publishing Company
• Lefebvre, H. (2012). Gündelik hayatın eleştirisi (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Muramatsu, N. ve Akiyama, H. (2011). Japan: super-aging society preparing for the future. The Gerontologist, 51, 425-432. https://doi.org/10.1093/geront/gnr067
• Neuman, W. L. (2010). Toplumsal araştırma yöntemleri (Cilt 2). (S. Özge, Çev.) Ankara: Yayın Odası Yayınları.
• OECD. (2021). Implications of the Covid-19 pandemic for vocational education and training. https://doi.org/10.1787/55afea00-en
• OXFAM. (2022a, Ocak). Eşitsizlik öldürür. https://www.kedv.org.tr/public/uploads/files/raporlar/Oxfam%202022%20E%C5%9Fitsizlik%20%C3%96ld%C3%BCr%C3%BCr%20Raporu/Oxfam%202022%20Es%CC%A7itsizlik%20O%CC%88ldu%CC%88ru%CC%88r%20Raporu.pdf
• OXFAM. (2022b). Pandemic of greed. https://oi-files-d8-prod.s3.eu-west-2.amazonaws.com/s3fs-public/2022-03/Pandemic%20of%20greed-Oxfam%20media%20briefing-March2022.pdf
• Öğütle, V.S. (2021). Yaşlılıkta baş etme stratejileri: Covid-19 sürecinde yalnız kadınlık deneyimleri. TÜBİTAK 1001 Projesi, Proje Kodu: 120K494. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/621475/yaslilikta-bas-etme-stratejileri-covid-19-surecinde-yalniz-kadinlik-deneyimleri
• TÜİK. (2023, Mart 17). İstatistiklerle yaşlılar 2022. (TUİK Haber Bülteni Sayı: 49667). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=%C4%B0statistiklerle-Ya%C5%9Fl%C4%B1lar-2022-49667&dil=1
• United Nations.(2020). A UN framework for the ımmediate socio-economic response to Covid-19. [Policy briefs and papers]. UN Executive Office of the Secretary-General (EOSG). https://doi.org/10.18356/420812ce-en
• WHO. (2023a). Coronavirus (Covid-19) [Dashboard] https://covid19.who.int/
• WHO. (2023b, Eylül 9). Director-General's opening remarks at the media briefing. [Bilgilendirme açıklaması] https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-6-september-2023
• WHO. (2023c, Eylül 9). Director-General's opening remarks at the media briefing. [Bilgilendirme açıklaması] https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-6-september-2023