Ormanlar doğal dengeyi
sağlayan, iklim üzerine olumlu etkileri olan, canlı, dinamik ve yenilenebilir
doğal kaynaklardır. Küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadelede
ormanların korunması evrensel bir hedeftir. Orman varlığı açısından zengin sayılmayan
ülkemizin Akdeniz iklim kuşağında yer almasından dolayı her yıl hektarlarca
ormanımız yanarak yok olmakta ve bunun sonucu olarak önemli miktarlarda hava
kirletici emisyonları atmosfere verilmektedir. Bu çalışma kapsamında, 1988-2017
yılları arasında Türkiye’de gerçekleşen orman yangınlarından kaynaklanan farklı
hava kirletici (CO, NOX, PM10, PM2.5, SOX,
NMVOC, NH3, BC, TSP) emisyonları belirlenmiştir. Orman yangınlarıyla
ilgili istatistiksel veriler T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel
Müdürlüğü’nden temin edilmiş olup emisyonların hesabında EMEP/CORINAIR emisyon
faktörleri kullanılmıştır. Sonuçlara göre; 1988-2017 yıllarını kapsayan
yaklaşık otuz yıllık dönemde orman yangınlarından kaynaklanan ortalama yıllık
emisyonlar; NOX için 2.026 ton/yıl, CO için 57.573 ton/yıl, NMVOC
için 5.331 ton/yıl, SOX için 405 ton/yıl, NH3 için 459
ton/yıl, TSP için 27.187 ton/yıl, PM10 için 17.592 ton/yıl, PM2.5
için 14.393 ton/yıl ve BC için 1.295 ton/yıl olarak bulunmuştur. En büyük
emisyonların sırasıyla 1994, 2008 ve 2000 yıllarında oluştuğu ve bu yıllık
tekil emisyonların otuz yıllık dönem ortalamasının yaklaşık 2-3 katı kadar büyük
olduğu görülmektedir. Örneğin; 2008 yılı Ağustos ayı içinde Antalya orman bölge
müdürlüğü sınırları içinde gerçekleşen ve yaklaşık 16 bin ha’lık bir alanın etkilenmesine
neden olan Serik-Taşağıl orman yangını, ülkemizde kayıt altına alınan en büyük
yangın olup tek başına aynı yıl içinde toplam ülke emisyonlarının yaklaşık %53’ünü
teşkil etmiştir. Orman yangını emisyonlarının ülke genelinde dağılımı
incelendiğinde ise Akdeniz ve Ege Bölgelerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Emisyonların
illere ve Orman Bölge Müdürlüklerine göre mekânsal dağılımı bir coğrafi bilgi
sistemi yardımıyla haritalar haline sunulmuştur.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Çevre Mühendisliği |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 25 Ekim 2019 |
Gönderilme Tarihi | 10 Şubat 2019 |
Kabul Tarihi | 27 Mayıs 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 4 Sayı: 2 |